अमेरिकेतील फ्लोरिडा म्युझियम ऑफ नॅचरल हिस्ट्री येथील जीवाश्मशास्त्राचे क्युरेटर स्टीव्हन मँचेस्टर यांनी उटाहमधील या 47 दशलक्ष वर्षे जुन्या जीवाश्माचा अभ्यास करण्यासाठी अनेक वर्षे घालवली आहेत. जेव्हा तो कॅलिफोर्निया विद्यापीठ, बर्क्ले येथे गेला तेव्हा त्याला त्याच प्रजातीच्या वनस्पतीचे आणखी एक जीवाश्म दिसले, ज्यामध्ये एक फळ, पाने आणि फुले सर्व एकाच फांदीला जोडलेले होते. आजच्या वनस्पतींमध्ये हे कधीच दिसत नाही. कारण फळ आणि पाने वेगळी दिसतात. हे नमुने 1969 मध्ये सापडलेल्या जीवाश्मांसारख्या वनस्पतीच्याच प्रजातीचे असल्याचे स्पष्ट झाले. ते इतर कोणत्याही वनस्पतीशी जुळत नाहीत.
advertisement
आश्चर्याची गोष्ट म्हणजे, शास्त्रज्ञांना आजच्या वनस्पतींच्या 400 हून अधिक कुटुंबांमध्ये या पानांच्या वनस्पतींची कोणतीही जातकुळी आढळली नाहीत. त्याहूनही आश्चर्यकारक गोष्ट म्हणजे त्यांना पूर्वी नामशेष झालेल्या कोणत्याही जुन्या प्रजातींमध्ये या प्रजातीच्या जवळपास कोणतीही वनस्पती सापडली नाही.
शास्त्रज्ञांचा असा विश्वास आहे की, यामुळे वनस्पतिशास्त्रात मोठा बदल होऊ शकतो. कारण 6.5 कोटी वर्षांपूर्वीच्या आणि त्यानंतरच्या अनेक वनस्पती आजच्या अनेक वनस्पतींसारख्या आढळल्या आहेत आणि या आधारावर त्यांचे वर्गीकरण करण्यात आले आहे.
पूर्व उटाहमधील रेनबो सिटीजवळ ग्रीन रिव्हर फॉर्मेशनमधून शास्त्रज्ञांना 1969 मध्ये एक जीवाश्म सापडला होता. पण यातून फारच कमी माहिती मिळाली. संशोधक फक्त पानांचे विश्लेषण करू शकले. पण नवीन जीवाश्मामुळे हे कोडे आणखी गुंतागुंतीचे झाले, कारण पाने थेट फांदीला जोडलेली होती. त्याचप्रमाणे, फुले आणि फळे सूचित करतात की ही भिन्न प्रजातीची वनस्पती असावी.
संशोधकांचे म्हणणे आहे की, या शोधामुळे आपल्याला जीवनाच्या इतिहासातील वनस्पतींच्या उत्क्रांतीबद्दल महत्त्वपूर्ण माहिती मिळू शकते. वनस्पती कुटुंबांची विविधता आश्चर्यकारक असू शकते. उदाहरणार्थ, विषारी इव्ही, काजू आणि आंबा यांचा एकमेकांशी संबंध दिसत नाही, परंतु या एकाच कुटुंबातील वनस्पती आहेत ज्यांच्या 800 प्रजाती आहेत. पण ओथ्निओफिटन एलॉन्गॅटमच्या माध्यमातून वैज्ञानिकांना कालांतराने हरवलेल्या विविधतेबद्दल माहिती मिळू शकते.
Anals of Botany मध्ये प्रकाशित झालेल्या अभ्यासात शास्त्रज्ञांनी असे म्हटले आहे की, असे शोध केवळ वनस्पतींच्या विविधतेच्या सीमाच विस्तारत नाहीत तर भूतकाळातील परिसंस्थांचे कार्य देखील प्रकट करू शकतात. हे आपल्याला स्मरण करून देते की, किती शोधायचे बाकी आहे आणि तंत्रज्ञानामध्ये सुधारणा केल्याने आपल्याला जीवनाच्या दूरच्या इतिहासातील रहस्यांचा परिचय कसा होऊ शकतो.
हे ही वाचा : WhatsApp वर कोणी Block केलंय? तरीही त्या व्यक्तीला पाठवा मेसेज
हे ही वाचा : OTT Release: ‘अब शिकारी का होगा शिकार’ सस्पेन्स-ॲक्शन सिनेमा ‘या’ दिवशी ओटीटीवर धडकणार!