का आहे ही बातमी खास?
फक्त दोन इंजेक्शन: आता HIV पासून वाचण्यासाठी दररोज गोळ्या खाण्याची गरज नाही. वर्षातून केवळ दोन इंजेक्शन पुरेसे आहेत.
आयुष्य सोपे: जे लोक गोळ्या घेणं विसरतात किंवा त्यांना त्रास होतो. त्यांच्या साठी हे इंजेक्शन म्हणजे जादूसारखं आहे.
HIV विरुद्ध लढ्यात नवं पाऊल: ही औषध भारतासारख्या देशात HIV चे नवीन रुग्ण कमी करण्यासाठी एक मोठं शस्त्र ठरू शकतं.
advertisement
लेनाकॅपवीर इंजेक्शन: नेमकं काय आहे?
नाव आणि कंपनी: औषधाचं नाव लेनाकॅपवीर (ब्रँड: Sunlenca), आणि हे Gilead Sciences या अमेरिकन कंपनीने बनवलं आहे.
ते कसं काम करतं?: हे इंजेक्शन HIV व्हायरसच्या बाहेरील कवचावर (कॅप्सिड) प्रहार करतं. ज्यामुळे व्हायरस शरीरात पसरू शकत नाही.
कधी घ्यायचं?: प्रत्येक ६ महिन्यांनी एकदा – म्हणजे वर्षातून फक्त दोन वेळा.
कोणासाठी? ज्यांना HIV होण्याचा जास्त धोका आहे. जसं की HIV पॉझिटिव्ह पार्टनर असलेले लोक, सेक्स वर्कर्स किंवा ड्रग्स इंजेक्शनद्वारे घेणारे.
जे रोज गोळ्या घेण्यात अडचण अनुभवतात.
आधी काय होतं?
आत्तापर्यंत HIV पासून वाचण्यासाठी दररोज गोळ्या घ्याव्या लागत होत्या. जर एखाद्याने गोळी घेणं थांबवलं, तर धोका वाढायचा. पण आता लेनाकॅपवीर इंजेक्शनमुळे ही अडचण संपली आहे. दर ६ महिन्यांनी डॉक्टरकडे जाऊन इंजेक्शन घ्या, आणि निश्चिंत राहा.
हे HIV पूर्णपणे थांबवेल का?
होय, पण… हे इंजेक्शन HIV पासून वाचवण्यास खूप प्रभावी आहे. पण हे उपचार नाहीत. हे फक्त व्हायरस शरीरात शिरण्यापासून रोखतं.
महत्त्वाच्या सावधगिरी:
हे इंजेक्शन कंडोम किंवा इतर सुरक्षित पद्धतींचा पर्याय नाही. सुरक्षित सेक्स आणि नियमित HIV टेस्टिंग अजूनही आवश्यक आहे.
नियमितता आवश्यक:
प्रत्येक ६ महिन्यांनी हे इंजेक्शन घ्या, अन्यथा त्याचा प्रभाव कमी होऊ शकतो.
भारतात कधी येईल?
सध्या कुठे आहे?:
हे इंजेक्शन सध्या अमेरिका आणि युरोपमध्ये उपलब्ध आहे. भारतात येण्यासाठी 1-2 वर्षं लागू शकतात. कारण भारतीय औषध नियंत्रक (DCGI) यांना ते मंजूर करावं लागेल.
किंमतीचा मुद्दा:
अमेरिकेत याची किंमत सुमारे 18 लाख रुपये दरवर्षी आहे. पण भारतात जनरिक (स्वस्त) औषधं बनवण्याची क्षमता असल्यामुळे, ते खूप स्वस्त होऊ शकतं. याआधीही भारताने HIV ची औषधं स्वस्त करून जगाला उदाहरण दिलं आहे.
भारतासाठी का आहे गरजेचं?
भारतात HIV ही एक मोठी आरोग्य समस्या आहे. नेशनल एड्स कंट्रोल ऑर्गनायझेशन (NACO) नुसार- 2023 मध्ये भारतात सुमारे 24 लाख लोक HIV सह जीवन जगत होते. दरवर्षी सुमारे 66 हजार नवीन प्रकरणं समोर येतात. महाराष्ट्र, आंध्रप्रदेश, कर्नाटकमध्ये आणि तामिळनाडूत धोका अधिक आहे.
गावांतील अडचण:
ग्रामीण भागात जागरूकता कमी आहे आणि लोक दररोज गोळ्या घेण्यात निष्काळजीपणा करतात. हे इंजेक्शन त्यांच्यासाठी वरदान ठरू शकतं.
युवकांवर प्रभाव:
15-29 वयोगटातील युवकांमध्ये HIV ची प्रकरणं वाढत आहेत. हे इंजेक्शन त्यांचं आयुष्य अधिक सोपं आणि सुरक्षित करू शकतं.
हे HIV संपवेल का?
हे इंजेक्शन HIV पूर्णपणे नष्ट करणार नाही. पण नवीन प्रकरणं मोठ्या प्रमाणात कमी करू शकतं. भारताने यापूर्वीही HIV ची औषधं स्वस्त करून जागतिक आदर्श निर्माण केला आहे. जर लेनाकॅपवीर स्वस्तात उपलब्ध झालं. तर भारताचं 2030 पर्यंत एड्समुक्त होण्याचं स्वप्न पूर्ण होऊ शकतं.
पण त्यासाठी गरजेचं आहे:
-स्वस्त किंमत
-गावागावात पोहोच
-लोकांमध्ये जागरूकता आणि टेस्टिंगची सवय
कोणत्या सावधगिरी आवश्यक?
-हे इंजेक्शन फक्त प्रतिबंधासाठी आहे. उपचारासाठी नाही.
-कंडोम आणि सुरक्षित सेक्स अजूनही आवश्यक आहेत.
-दर 6 महिन्यांनी इंजेक्शन घेणं विसरू नका.
-नियमित HIV टेस्ट करून खात्री करून घ्या.
प्रश्न
1: हे इंजेक्शन HIV चं उपचार आहे का?
नाही, हे फक्त प्रतिबंधासाठी आहे. HIV पॉझिटिव्ह रुग्णांसाठी वेगळी औषधं लागतात.
2: हे 100% सुरक्षित आहे का?
क्लिनिकल ट्रायल्समध्ये हे अत्यंत प्रभावी आढळलं आहे.पण कोणतीही औषधं 100% हमीदार नसतात.
3: भारतात याचं ट्रायल झालंय का?
सध्या नाही, पण Gilead Sciences ने आंतरराष्ट्रीय ट्रायल्समध्ये भारतीय रुग्णांचा समावेश केला होता.