एक वर्षासाठी काय अट?
नवीन नियमानुसार, कर्मचारी केवळ एक वर्षाची सेवा पूर्ण केल्यानंतरही ग्रेच्युटीचा हक्कदार बनतो, ही नक्कीच दिलासादायक बाब आहे. मात्र, यात एक महत्त्वाची अट जोडलेली आहे, जी फार कमी कर्मचाऱ्यांना माहीत आहे. ग्रेच्युटीचा फायदा मिळवण्यासाठी कर्मचाऱ्याने कोणत्याही मोठ्या सुट्ट्या किंवा गॅपशिवाय सलग १ वर्ष कंपनीत काम करणे आवश्यक आहे. जर कर्मचाऱ्याने मध्ये मोठी रजा किंवा ब्रेक घेतला असेल, तर त्याला ग्रेच्युटी मिळण्याच्या प्रक्रियेत अडचण येऊ शकते.
advertisement
ग्रेच्युटीचा सोपा फॉर्म्युला समजून घ्या
कर्मचारी म्हणून तुमच्या मनात सर्वात मोठा प्रश्न असतो की, 'केवळ १ वर्ष काम केल्यावर ग्रेच्युटी किती मिळणार?' याचे उत्तर अगदी सोपे आहे. कारण ग्रेच्युटीचा फॉर्म्युला सरकारने निश्चित केला आहे. ग्रेच्युटीची गणना तुमच्या शेवटच्या बेसिक सॅलरी आणि महागाई भत्त्यात १५ दिवसांचे वेतन गृहीत धरून केली जाते. हा फॉर्म्युला २६ दिवसांचे सरासरी कार्यदिवस लक्षात घेऊन बनवला गेला आहे.
ग्रेच्युटी काढण्याचे सोपे सूत्र असे आहे: शेवटचा मूळ पगार × (१५ / २६) × एकूण कामाची वर्षे. या सोप्या गणनेमुळे कोणताही कर्मचारी नोकरी सोडताना आपल्या हातात किती अतिरिक्त रक्कम येणार आहे, हे लगेच जाणून घेऊ शकतो.
या फॉर्म्युल्यानुसार, जर एखाद्या कर्मचाऱ्याचा मूळ पगार ३४,५०० रुपये असेल, तर त्याला १ वर्षाच्या नोकरीसाठी सुमारे १९,९०४ रुपये इतकी ग्रेच्युटी मिळू शकते. याचा अर्थ, कमी कालावधीसाठी काम करणाऱ्या कर्मचाऱ्यांनाही आता मोठा लाभ मिळणार आहे. विशेषतः, सतत नोकरी बदलणाऱ्या तरुणांसाठी आणि कॉन्ट्रॅक्टवर काम करणाऱ्यांसाठी हा नियम एक मोठी आर्थिक मदत ठरत आहे.
ग्रेच्युटी पूर्णपणे कर-मुक्त
ग्रेच्युटी ही तुमच्या शेवटच्या मूळ पगाराच्या आणि डीएच्या १५ दिवसांच्या रकमेइतकी मिळते. तुमचा पगार जितका जास्त असेल, तितकी ग्रेच्युटी वाढेल. या बदलाचा सर्वात मोठा फायदा म्हणजे, ग्रेच्युटीची ही रक्कम पूर्णपणे कर-मुक्त असते. विशेष म्हणजे, तुम्ही कोणत्याही कंपनीत सहा महिन्यांपेक्षा जास्त काम केले असेल, तरी तो कालावधी पूर्ण १ वर्ष मानला जातो. त्यामुळे केवळ ११ महिन्यांची नोकरी करूनही कर्मचारी ग्रेच्युटीचा हक्कदार ठरतो, जी कर्मचाऱ्यांसाठी एक मोठी आर्थिक सुरक्षा आहे.
