चीनने आपल्या दीर्घकालीन कर प्रोत्साहनांना रद्द करण्याचा महत्त्वपूर्ण निर्णय घेतला आहे. १ नोव्हेंबर २०२५ पासून, चीन आता सोन्याच्या विक्रीवर मूल्यवर्धित कर (व्हॅट) सूट देणार नाही, ज्यामुळे चीनमध्ये सोने खरेदी करणे अधिक महाग होणार आहे. देशाची अर्थव्यवस्था मंदावत आहे आणि सरकारला त्याचे उत्पन्न वाढवण्याची नितांत आवश्यकता असताना हा निर्णय घेण्यात आला आहे.
advertisement
अर्थ मंत्रालयाने जारी केलेल्या नवीन नियमांनुसार, शांघाय गोल्ड एक्सचेंजमधून खरेदी केलेल्या सोन्यावरील व्हॅट सूट काढून टाकण्यात आली आहे. पूर्वी, दागिन्यांच्या किरकोळ विक्रेत्यांना सोन्यावर आधीच भरलेले कर ऑफसेट करण्याचा पर्याय होता, परंतु सोने थेट विकले जात असले किंवा प्रक्रिया केलेले असले तरीही हा पर्याय आता उपलब्ध राहणार नाही. हे पाऊल स्पष्टपणे आर्थिक दबावादरम्यान अतिरिक्त महसूल निर्माण करण्याच्या सरकारच्या हालचालीचे संकेत देते.
चीन सरकारने हे पाऊल का उचलले?
तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की चीनचा मालमत्ता बाजार कमकुवत झाला आहे, आर्थिक वाढ मंदावली आहे आणि स्थानिक सरकारांवर निधीचा दबाव वाढत आहे. या संदर्भात, केंद्र सरकार आता अशा क्षेत्रांवर लक्ष केंद्रित करत आहे जिथे कर संकलन वाढवता येते. किरकोळ सोन्याचा बाजार दरवर्षी अब्जावधी डॉलर्सचा आहे, त्यामुळे या क्षेत्रातील कर सवलती रद्द करणे सरकारसाठी एक सोपा उत्पन्न स्रोत ठरू शकते.
ग्राहकांवर परिणाम
या निर्णयाचा थेट परिणाम ग्राहकांवर होणार आहे. किरकोळ विक्रेते आता कर समायोजनाचा फायदा घेऊ शकणार नाहीत आणि त्याचा भार ग्राहकांवर पडणार आहे. सोन्याचे दागिने आणि सोने दोन्हीच्या किमती वाढतील. विश्लेषकांचा अंदाजानुसार, आता या निर्णयामुळे चीनमध्ये सोन्याची मागणी कमी होऊ शकते. विशेषतः उत्सवाच्या हंगामानंतरच्या महिन्यांमध्ये मागणीत घट होण्याची शक्यता आहे.
सोन्याची पुढे वाटचाल काय?
सोन्याने अलीकडेच प्रति औंस $४,००० च्या विक्रमी उच्चांकावर पोहोचले, परंतु त्यानंतर बाजारात सुधारणा दिसून आली आहे. ईटीएफ गुंतवणूकदारांकडून बुकिंग, भारतातील उत्सवाच्या मागणीत घट आणि अमेरिका-चीन व्यापार युद्ध या सर्वांमुळे सोन्याच्या तेजीला काही प्रमाणात आळा बसला आहे.
तज्ज्ञांचा असा विश्वास आहे की जागतिक मध्यवर्ती बँकांकडून खरेदी, अमेरिकेतील व्याजदरात कपात आणि भू-राजकीय अनिश्चितता यासारख्या घटकांमुळे सोन्याची दीर्घकालीन ताकद अबाधित राहणार आहे. जागतिक मध्यवर्ती बँकांकडून खरेदी, अमेरिकेतील व्याजदरात कपात आणि भू-राजकीय अनिश्चितता या सगळ्या पार्श्वभूमीवर सोने ही एक सुरक्षित गुंतवणूक आहे.
चीनमधील कर बदलांमुळे सरकारसाठी नवीन महसूल संधी उपलब्ध होतील, परंतु सामान्य ग्राहकांसाठी सोने अधिक महाग होईल. यामुळे आशियाई बाजारपेठेतील सोन्याच्या मागणीवर तात्पुरता परिणाम होऊ शकतो. त्याचे पडसाद इतर देशांमधील सोन्याच्या किंमतीवर होण्याची शक्यता आहे.