BMC : मुंबईच्या नगरसेवकांना पगार किती मिळतो? पाहा आशियातील सर्वात श्रीमंत पालिकेतील लोकप्रतिनिधींचा 'सॅलरी रिपोर्ट'

मुंबई महानगरपालिकेच्या निवडणुकांचे (BMC Election) बिगुल लवकरच वाजणार आहे. 'मिनी विधानसभा' मानल्या जाणाऱ्या या निवडणुकीसाठी सर्वच राजकीय पक्षांनी कंबर कसली आहे. आशिया खंडातील सर्वात श्रीमंत महानगरपालिका म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या बीएमसीचे बजेट अनेक राज्यांच्या बजेटपेक्षाही मोठे असते. अशा बलाढ्य पालिकेचा कारभार पाहणाऱ्या आपल्या प्रभागातील नगरसेवकाला सरकार नेमका किती पगार देतं, हा प्रश्न प्रत्येक मुंबईकराच्या मनात असतो.

निवडणुकीच्या या वातावरणात, मत देण्यापूर्वी आपल्या प्रतिनिधीला मिळणारे मानधन आणि अधिकार काय आहेत, हे जाणून घेणे रंजक ठरेल.

नगरसेवकांचा पगार की मानधन?तांत्रिकदृष्ट्या, नगरसेवक हे सरकारी नोकर नसून ते लोकप्रतिनिधी असतात. त्यामुळे त्यांना पगार मिळत नाही, तर मासिक मानधन मिळते.बीएमसीच्या एका नगरसेवकाला दरमहा 25,000 ते 30,000 रुपये मानधन मिळते. (हे मानधन राज्य सरकार आणि पालिकेच्या निर्णयानुसार वेळोवेळी बदलू शकते.)

पालिकेच्या सर्वसाधारण सभा किंवा वैधानिक समित्यांच्या बैठकांना उपस्थित राहण्यासाठी त्यांना प्रति बैठक 150 ते 200 रुपये भत्ता मिळतो. महिन्यातून जास्तीत जास्त 4 ते 5 बैठकांसाठी हा भत्ता मर्यादित असतो.

मानधनाव्यतिरिक्त मिळणाऱ्या इतर सुविधानगरसेवकांचे अधिकृत मानधन जरी मध्यमवर्गीय पगारासारखे वाटत असले, तरी त्यांना आपले कार्य पार पाडण्यासाठी काही विशेष सोयीसुविधा दिल्या जातात.प्रवास सवलत: मुंबईत फिरण्यासाठी नगरसेवकांना 'बेस्ट' (BEST) बसचा मोफत पास दिला जातो.टेलिफोन भत्ता: लोकांशी संपर्क ठेवण्यासाठी मोबाईल आणि लँडलाईन बिलापोटी दरमहा ठराविक रक्कम दिली जाते.वैद्यकीय विमा: नगरसेवक आणि त्यांच्या कुटुंबाला महापालिकेच्या आरोग्य सुविधांचा लाभ घेता येतो.कार्यालय खर्च: प्रभागात जनसंपर्क कार्यालय चालवण्यासाठी त्यांना काही तांत्रिक साहाय्य आणि निधी दिला जातो.

सर्वात महत्त्वाचं: 'नगरसेवक निधी'नगरसेवकाचे स्वतःचे मानधन 25-20 हजार असले, तरी त्यांच्या प्रभागाचा विकास करण्यासाठी त्यांच्या हातात कोट्यवधी रुपये असतात.प्रत्येक नगरसेवकाला वर्षाला साधारण 1 कोटी ते 1.5 कोटी रुपये इतका 'नगरसेवक स्वेच्छा निधी' मिळतो. याव्यतिरिक्त, विकास कामांच्या विशेष हेडखाली अतिरिक्त निधीची तरतूद असते. रस्ते, गटारे, बागा आणि पथदिवे यांसारख्या कामांसाठी हा निधी वापरला जातो. आगामी निवडणुका डोळ्यासमोर ठेवून अनेकदा हा निधी वाढवलाही जातो.

महापौर आणि अध्यक्षांचे मानधन किती?मुंबईच्या महापौरांना आणि स्थायी समिती अध्यक्षांना सामान्य नगरसेवकांपेक्षा जास्त सोयी मिळतात. महापौरांना राहण्यासाठी ऐतिहासिक 'महापौर बंगला', शासकीय गाडी, अंगरक्षक आणि मोठा प्रशासकीय ताफा पुरवला जातो. स्थायी समिती अध्यक्ष हे पालिकेच्या तिजोरीच्या चाव्या सांभाळतात, त्यामुळे त्यांचे पदही अत्यंत शक्तिशाली असते.

मतदारांसाठी महत्त्वाची गोष्टबीएमसी निवडणुकांमध्ये उभा राहणारा उमेदवार केवळ 25-20 हजार रुपयांच्या मानधनासाठी लढत नसतो, तर तो मुंबईच्या 50,000 कोटींहून अधिक असलेल्या वार्षिक बजेटमधील आपल्या प्रभागाचा वाटा ठरवण्यासाठी लढत असतो. म्हणूनच, आपला नगरसेवक निवडताना त्याचे शिक्षण, कामाचा अनुभव आणि प्रामाणिकपणा पाहणे गरजेचे आहे.