महाराष्ट्रात दारु इतकी महाग का? इतर राज्यांच्या तुलनेत रक्कम मोठी कशी? फार कमी लोकांना माहित असतील कारणं

दारु शरीरासाठी हानिकारक आहे. पण असं असलं तरी देखील लोक दारु पितातच. असे अनेक लोक आहेत जे दररोज दारु पितात. तर काही लोक हे कार्यक्रमावेळी मजा म्हणून दारु पितात. तरी डॉक्टर ते न पिण्याचा सल्ला देतात. मागच्या काही दिवसात महाराष्ट्रात दारुचे दर खूपच वाढले आहेत. इतर राज्यांशी तुलना केली तर त्यापेक्षा खूपच पटीने दारुचे दर वाढले आहेत. त्यामुळे ही गोष्ट मद्यप्रेमींसाठी खूपच दुखद ठरली.

पण तुम्हाला कधी असा प्रश्न पडलाय का की इतर राज्यांच्या तुलनेत महाराष्ट्रात एवढी दारु महाग का? अगदी महाराष्ट्राच्या शेजारील राज्य गोवाच्या तुलनेत देखील हे दर खूपच महागडे आहेत, असं का?

मुख्य कारण म्हणजे राज्य सरकारद्वारे लावण्यात आलेली आबकारी शुल्क (Excise Duty) आणि परवाना शुल्कातील मोठी वाढ. उदाहरणार्थ, 2025 मध्ये राज्य सरकारने Maharashtra मध्ये आयात-निर्मित विदेशी मद्य (IMFL) आणि देशी मद्यांवरील आबकारी शुल्क सुमारे 50% पेक्षा जास्त वाढवत असल्याचे जाहीर केले.

हे शुल्क आणि वाणिज्यीक परवाना भरती वाढीमुळे व्यापारी खर्चही वाढतो. उदाहरण म्हणून सांगायचं झालं तर, “मध्यम दर्जाचे व्हिस्की / रम” प्रकारातील 180 मिलीलीटरची बाटली आधी सुमारे ₹ 115–130 होती, परंतु या वाढीनंतर ती ₹ 205 पर्यंत पोहोचली आहे.

मात्र, केवळ शुल्क वाढ हेच कारण नाही, तर दर वाढीमुळे जवळच्या राज्यांकडून स्वस्त मद्य विकत घेण्याचा कलही वाढला आहे. तसेच, सरकारला महसूल वाढवण्याची गरज असल्याने मद्यावर जास्त दर ठेवण्यात आले आहेत.

त्यामुळे एक्साइज शुल्क वाढल्याने निर्मिती आणि विक्री खर्च वाढतो, परवाना शुल्क आणि नियंत्रण खर्च वाढतात, स्पर्धात्मक स्वरूप कमी असल्याने विक्रेत्यांना उच्च दर स्वीकारावे लागतात आणि परिणामी, सामान्य ग्राहकासाठी मद्य महाग पडते.

हे सर्व घटक मिळून महाराष्ट्रात मद्य “सर्वात महाग” मिळण्याची परिस्थिती निर्माण करतात.

(नोट : वरील माहिती सामान्य माहितीवर आधारीत आहे. न्यूज 18 मराठी मद्यपानासाठी प्रोत्साहन करत नाही. आमचा उद्देश तुमच्यापर्यंत माहिती पोहोचवण्याचा आहे.)