पाकिस्तानला पुन्हा ‘ऑपरेशन सिंदूर’ सारखी भीती, Line of Controlवर वेगवान हलचाली; सीमेवर हाय-अलर्ट

नवी दिल्ली/इस्लामाबाद: पाकिस्तानने पाकव्याप्त काश्मीर (PoK) मधील नियंत्रण रेषेजवळ (LoC) अँटी-ड्रोन प्रणाली तैनात केल्या आहेत. मिळालेल्या माहितीनुसार, नवीन काउंटर-अनमॅन्ड एरियल सिस्टम (C-UAS) रावलकोट, कोटली आणि भिंबर या भागांमध्ये बसवण्यात आल्या आहेत.

advertisement

काउंटर-अनमॅन्ड एरियल सिस्टम म्हणजे अशी आधुनिक तंत्रज्ञान व्यवस्था, जी शत्रूचे ड्रोन ओळखते त्यांचा मागोवा घेते आणि त्यांना जॅम करून निष्क्रिय करते किंवा हवेतच पाडते. या प्रणालीचा वापर ड्रोन हल्ल्यांपासून संरक्षणासाठी केला जातो.

पाकिस्तानी लष्कराला भीती आहे की भारत पुन्हा ‘ऑपरेशन सिंदूर’सारखी कारवाई करू शकतो. याच पार्श्वभूमीवर पाकिस्तानने LoC परिसरात 30 पेक्षा अधिक विशेष अँटी-ड्रोन युनिट्स तैनात केल्याचे वृत्त आहे.

ही तैनाती मुर्री येथील 12वी इन्फंट्री डिव्हिजन आणि 23वी इन्फंट्री डिव्हिजनकडून करण्यात आली आहे. या डिव्हिजन कोटली–भिंबर परिसरातील ब्रिगेड्सची जबाबदारी सांभाळतात. या पावलामागचा उद्देश नियंत्रण रेषेजवळील हवाई नजर ठेवण्याची क्षमता आणि इलेक्ट्रॉनिक वॉरफेअर अधिक मजबूत करणे हा आहे.

कोणकोणत्या अँटी-ड्रोन प्रणाली तैनात केल्या आहेत?

1. स्पायडर काउंटर-UAS सिस्टम

स्पायडर अँटी-ड्रोन सिस्टम रेडिओ फ्रिक्वेन्सीच्या मदतीने ड्रोन शोधते. ही प्रणाली सुमारे 10 किलोमीटरपर्यंत छोटे ड्रोन आणि ‘लोइटरिंग म्युनिशन’ ओळखू शकते. ही यंत्रणा पोर्टेबल स्वरूपात तसेच वाहनांवर बसवता येते. ही प्रणाली ड्रोनचे कम्युनिकेशन सिग्नल बिघडवते, त्यामुळे ड्रोन हवेतच थांबतात, मागे फिरतात किंवा खाली उतरायला भाग पाडले जातात.

2. सुफ्रा जॅमिंग गन

ही खांद्यावर ठेवून वापरण्यात येणारी अँटी-ड्रोन गन असून तिची रेंज सुमारे 1.5 किलोमीटर आहे. ही गन ड्रोनचे कंट्रोल, व्हिडिओ आणि GPS सिग्नल जॅम करते. विशेष म्हणजे ही एकाच वेळी अनेक ‘कामिकाझे ड्रोन’ निष्क्रिय करू शकते.

एअर डिफेन्स शस्त्रांचाही वापर

अँटी-ड्रोन सिस्टमसोबतच पाकिस्तानने काही एअर डिफेन्स शस्त्रसुद्धा तैनात केली आहेत. यामध्ये ओरलिकॉन GDF 35 मिमी डबल बॅरल अँटी-एअरक्राफ्ट गन (रडार सपोर्टसह) आणि Anza Mk-II व Mk-III MANPADS यांचा समावेश आहे. ही शस्त्रे कमी उंचीवर उडणाऱ्या हवाई लक्ष्यांवर मारा करू शकतात.

तज्ज्ञांच्या मते, पश्चिम सीमेवर भारताच्या वाढत्या लष्करी हालचालींमुळे पाकिस्तानची अस्वस्थता या तैनातीमधून दिसून येते. याच दरम्यान पाकिस्तान तुर्की आणि चीनकडून नवीन ड्रोन आणि एअर डिफेन्स प्रणाली खरेदी करण्यासाठी चर्चा करत असल्याचीही माहिती आहे.

ऑपरेशन सिंदूरमध्ये भारताची निर्णायक कारवाई

‘ऑपरेशन सिंदूर’दरम्यान भारतीय हवाई दलाच्या रडार आणि एअर डिफेन्स सिस्टम्सने पाकिस्तानचे ड्रोन आणि फायटर जेट्स हवेतच लक्ष्य करून नष्ट केले होते.

सुदर्शन मिसाइल सिस्टमच्या मदतीने सुमारे 300 किलोमीटर अंतरावर उडणारे एक अत्यंत महत्त्वाचे हवाई विमान पाडण्यात आले होते. हे विमान इलेक्ट्रॉनिक वॉरफेअर किंवा एअरबोर्न अर्ली वॉर्निंग कंट्रोल सिस्टमने सुसज्ज असल्याचे मानले जाते.

याशिवाय राफेल आणि सुखोई-30 लढाऊ विमानांनी पाकिस्तानमधील सेफ सेंटर (हँगर)वर हल्ला केला होता. या हल्ल्यात चीनमध्ये तयार करण्यात आलेले ‘विंग लूंग’ ड्रोन पूर्णपणे उद्ध्वस्त करण्यात आले.