मुंबई : शेतीत पारंपरिक पिकांमधून अपेक्षित उत्पन्न मिळत नसल्याने अनेक शेतकरी आता वेगळ्या आणि बाजारात मागणी असलेल्या पिकांकडे वळताना दिसत आहेत. अशाच पिकांपैकी एक म्हणजे पांढरे वांगे. चव, आकर्षक रंग आणि पोषणमूल्यांमुळे पांढऱ्या वांग्याला शहरांसह ग्रामीण बाजारातही मोठी मागणी आहे. योग्य नियोजन, आधुनिक तंत्रज्ञान आणि बाजारपेठेचा अभ्यास केल्यास पांढऱ्या वांग्याच्या शेतीतून एका एकरात लाखो रुपयांचे उत्पन्न मिळवता येते.
advertisement
लागवड कशी कराल?
पांढऱ्या वांग्याची शेती प्रामुख्याने खरीप आणि रब्बी हंगामात करता येते. मध्यम ते हलकी, उत्तम निचऱ्याची जमीन या पिकासाठी उपयुक्त ठरते. जमिनीचा pH साधारण 6 ते 7.5 दरम्यान असल्यास उत्पादन चांगले मिळते. लागवडीपूर्वी शेताची खोल नांगरट करून सेंद्रिय खत, शेणखत किंवा गांडूळ खताचा भरपूर वापर करणे आवश्यक असते. यामुळे जमिनीची सुपीकता वाढते आणि पिकाची वाढ चांगली होते.
पांढऱ्या वांग्याच्या सुधारित जाती बाजारात उपलब्ध असून, या जाती कमी कालावधीत अधिक उत्पादन देतात. रोपांची लागवड साधारण 2 ते 2.5 फूट अंतरावर करावी. ठिबक सिंचन पद्धतीचा वापर केल्यास पाण्याची बचत होते आणि उत्पादनात 20 ते 30 टक्क्यांपर्यंत वाढ होते. तसेच, मल्चिंग केल्यास तणांचा त्रास कमी होतो आणि मातीतील ओलावा टिकून राहतो.
खत व्यवस्थापन हे उत्पादन वाढीचे महत्त्वाचे सूत्र आहे. लागवडीनंतर योग्य वेळी नत्र, स्फुरद आणि पालाशयुक्त खतांची मात्रा दिल्यास फुलधारणा आणि फळधारणा चांगली होते. सेंद्रिय आणि जैविक खतांचा वापर केल्यास उत्पादनाची गुणवत्ता सुधारते, ज्याचा थेट परिणाम बाजारभावावर होतो. कीड व रोग व्यवस्थापनासाठी जैविक कीटकनाशकांचा वापर केल्यास खर्च कमी होतो आणि पिक सुरक्षित राहते.
5 लाखापर्यंत नफा
लागवडीनंतर साधारण 45 ते 50 दिवसांत पांढरी वांगी तोडणीस येतात. एकदा तोडणी सुरू झाल्यानंतर 2 ते 3 महिन्यांपर्यंत सातत्याने उत्पादन मिळते. योग्य व्यवस्थापन केल्यास एका एकरातून 120 ते 150 क्विंटलपर्यंत उत्पादन मिळू शकते. सध्या बाजारात पांढऱ्या वांग्याला प्रतिकिलो 25 ते 40 रुपये दर मिळतो. यानुसार एका एकरातून 3 ते 5 लाख रुपयांपर्यंत एकूण उत्पन्न मिळू शकते. खर्च वजा जाता शेतकऱ्याला 2 ते 3 लाख रुपयांपर्यंत निव्वळ नफा मिळण्याची शक्यता असते.
थेट ग्राहकांपर्यंत विक्री, भाजी मार्केट, हॉटेल्स, मॉल्स आणि ऑनलाइन प्लॅटफॉर्मशी संपर्क ठेवल्यास अधिक चांगला दर मिळू शकतो. विशेषतः सेंद्रिय पद्धतीने उत्पादन घेतल्यास बाजारात वेगळी ओळख निर्माण होते. कमी कालावधीत, कमी जोखमीमध्ये आणि निश्चित बाजारभाव असलेले पीक म्हणून पांढऱ्या वांग्याची शेती शेतकऱ्यांसाठी फायदेशीर ठरत आहे.
