पूर्णिया : जर तुम्हीही दीर्घकाळ स्मार्टफोन वापर असाल तर सावधान व्हा. ही बातमी तुमच्यासाठीच आहे. यामुळे तुमच्या आरोग्यावर परिणाम होऊ शकतो. पूर्णिया गव्हर्नमेंट मेडिकल कॉलेज हॉस्पिटलचे तज्ज्ञ डॉ.प्रेम प्रकाश यांनी याबाबत माहिती दिली. सामान्य लोक आणि लहान मुले किती तास स्मार्टफोन वापरू शकतात, याबाबत त्यांनी मार्गदशन केले. लोकल18 च्या टीमने त्यांच्याशी संवाद साधला. यावेळी ते काय म्हणाले, ते जाणून घेऊयात.
advertisement
आजकाल स्मार्टफोन ही लोकांच्या जीवनावश्यक आणि उपयुक्त गोष्टींपैकी एक आहे. लोकांच्या हातात असलेला फोन नेहमीच त्यांना अस्वस्थ करतो. सामान्य लोक आणि लहान मुलांना स्मार्टफोनकडे पाहण्यासाठी फारसा वेळ नसतो. अशा परिस्थितीत, प्रौढ आणि मुले अमर्यादित वेळ स्मार्टफोन वापरतात.
डॉ. प्रेम प्रकाश हे सांगतात की, मोबाईल जास्त पाहिल्याने अनेक प्रकारच्या आजारांना सामोरे जावे लागते. अमेरिकन ऍकॅडमी ऑफ पेडियाट्रिक्सने मार्गदर्शक तत्त्वे जारी केली की, शून्य ते 2 वर्षे वयोगटातील मुलांना स्क्रीन टाइम देऊ नये. त्याला मोबाईल, टीव्ही किंवा लॅपटॉप अजिबात पाहू देऊ नये. 2 वर्षे ते 12 वर्षे वयोगटातील मुलांना 24 तासांमध्ये फक्त 1 तास मोबाइल पाहण्याची परवानगी द्यावी आणि 12 वर्षांपेक्षा जास्त वयाची मुले किंवा प्रौढांनी त्यांचा स्क्रीन वेळ 2 तासांपर्यंत मर्यादित ठेवावा. यापेक्षा जास्त मोबाईल वापरल्याने अनेक दुष्परिणाम होऊ शकतात, असे ते म्हणाले.
यामध्ये सर्वात पहिला दुष्परिणाम म्हणजे मानसिक आणि शारीरिक विकास खुंटतो. मुलांमध्ये झोपण्याची क्षमता कमी होते. मुले चिडचिडे राहतात. मुलांना एकटेपणा जाणवतो. मुले तणावाखाली राहतात. कोणत्याही कुटुंबाशी संवाद साधता येत नाही. याशिवाय त्यांची दृष्टीही कमी होते. लहान वयात चष्मा घालण्याची शक्यता वाढते. अशा प्रकारच्या समस्या मुलांमध्ये तसेच प्रौढांमध्येही उद्भवू शकतात.
अलीकडच्या काळात लोक स्मार्टफोनचा अधिक वापर करत आहेत. त्यामुळे लठ्ठपणाही वाढत आहे. मुले स्मार्टफोनमध्ये व्यस्त राहत असल्याने त्यांना खाण्यापिण्याचे वेळापत्रक कळत नाही. त्यामुळे ते जास्त अन्न खातात आणि लठ्ठ होतात. त्यामुळे भविष्यात त्यांना अनेक प्रकारच्या आजारांना सामोरे जावे लागू शकते.
अशाप्रकारे स्वत:ला वाचवा -
मुलांमध्ये सामाजिक विकास, समाजात मिसळणे आणि कुटुंबातील आसक्ती या गोष्टी कमी होतात. तसेच बाहेरच्या मित्रांनाही भेटणे कमी सामान्य होते. शाळेत सुद्धा अभ्यासात मन लागत नाही आणि त्यांचे मन हे फोनवरच राहते. हे टाळण्यासाठी स्मार्टफोन वापरण्यापूर्वी ध्येय निश्चित करावे लागेल. आपला मोकळा वेळ आई-वडील, आजी-आजोबा आणि कुटुंबातील सदस्यांसोबत घालवा आणि मुलांसोबत वेळ घालवा.
स्मार्टफोनची उपयुक्तता अचानक कमी करू नका. हळूहळू त्यांची स्मार्टफोन वापरण्याची सवय कमी करा आणि काही दिवसांनी त्यांची सवय कमी होईल. मूल गुंतले पाहिजे. लहान मुलांना अगदी लहान घरगुती कामांमध्ये सहभागी करून घ्या आणि त्यांना इनडोअर मैदानी खेळांमध्ये गुंतवून ठेवा. अशाप्रकारे तुम्ही मुलांना इतर अनेक मार्गांनी व्यस्त ठेवू शकता आणि त्यांना स्मार्टफोनपासून दूर ठेवण्याचा हा एक सोपा मार्ग आहे.
8 ते 10 तास काम करणाऱ्यांनी -
तसेच, बरेच लोक आहेत जे सतत 8-10 तास स्क्रीनवर काम करतात. सतत स्क्रीनसमोर बसून अशा लोकांसोबत काम करू नका. त्यामुळे डोळे कोरडे होतात आणि डोळ्यातील अश्रू सुकतात. डोळ्यांशी संबंधित अनेक प्रकारच्या समस्या उद्भवू शकतात. अशा परिस्थितीत काही काळ काम थांबवून त्या वेळेचा वापर करू शकतात. मध्येमध्ये काही वेळेचे अंतर ठेवावे, असेही डॉक्टरांनी सांगितले.