TRENDING:
यालाच आपण 'क्विक कॉमर्स' (Quick Commerce) म्हणतो. पण तुम्ही कधी विचार केलाय का की, इतक्या कमी वेळात हे कसं शक्य होतं? तुमचा डिलिव्हरी पार्टनर जीवावर उदार होऊन गाडी पळवतो म्हणून हे घडतं का? तर उत्तर आहे 'नाही'. या 10 मिनिटांच्या डिलिव्हरीमागे एक अत्यंत आधुनिक तंत्रज्ञान आणि गणिताचा खेळ दडलेला आहे. चला तर मग, या झटपट डिलिव्हरीमागचं 'इंजिनिअरिंग' आणि रहस्य सोप्या भाषेत समजून घेऊया.
advertisement
'डार्क स्टोर्स': तुमच्या गल्लीत लपलेलं मिनी कोठार
या कंपन्यांच्या यशाचं सर्वात मोठं रहस्य म्हणजे 'डार्क स्टोर्स' (Dark Stores). हे नाव ऐकायला थोडं वेगळं वाटत असलं तरी, हे साधे छोटे गोदाम असतात. हे स्टोर्स अशा ठिकाणी असतात जिथे लोकवस्ती दाट आहे. तुमच्या घरापासून 1 किंवा 2 किलोमीटरच्या परिघात एखादा बेसमेंट किंवा छोट्या गल्लीत हे स्टोअर असू शकतं.
हे स्टोअर सामान्य दुकानांसारखे नसतात, तिथे जाऊन तुम्ही खरेदी करू शकत नाही. हे फक्त ऑनलाइन ऑर्डर्स पूर्ण करण्यासाठी बनवलेले असतात. अंतर कमी असल्यामुळे डिलिव्हरी बॉयला ट्रॅफिकमध्ये अडकण्याची किंवा वेगाने गाडी चालवण्याची गरज पडत नाही; तो आरामात 5 मिनिटांत तुमच्यापर्यंत पोहोचू शकतो.
तुमचा 'डेटा' ठरवतो काय डिलिव्हर होणार
एखाद्या डार्क स्टोअरमध्ये कोणता माल ठेवायचा, हे तिथे असलेला मॅनेजर ठरवत नाही. तर हे सर्व डेटा आणि अल्गोरिदम (Data & Algorithm) द्वारे ठरवलं जातं. कंपन्या सतत हे विश्लेषण करत असतात की कोणत्या भागात, कोणत्या वेळी, कशाची जास्त मागणी असते. उदाहरणार्थ, जर एखाद्या कॉलनीमध्ये रात्रीच्या वेळी आईस्क्रीम जास्त ऑर्डर होतं, तर तिथल्या डार्क स्टोअरमध्ये आईस्क्रीमचा साठा आधीच वाढवून ठेवला जातो. जेव्हा तुम्ही ॲप उघडता, तेव्हा तुमची ऑर्डर आधीच तुमच्या जवळच्या कोठारात हजर असते.
60 सेकंदात पॅकिंगचं 'टारगेट'
जेव्हा तुम्ही तुमच्या मोबाईलवर 'पेमेंट' बटण दाबता, तेव्हा तुमच्या घराच्या जवळच्या डार्क स्टोअरमध्ये ऑर्डरचा मेसेज जातो. तिथे काम करणाऱ्या कर्मचाऱ्यांना ॲपद्वारे असा मार्ग सांगितला जातो, ज्यामुळे ते कोठारातील सामान कमीत कमी वेळात गोळा करू शकतात.
जे पदार्थ लोक वारंवार एकत्र खरेदी करतात (उदा. दूध आणि ब्रेड), ते जवळजवळ ठेवलेले असतात. या संपूर्ण प्रक्रियेत केवळ 60 ते 90 सेकंदात तुमची ऑर्डर पॅक केली जाते.
तंत्रज्ञानाची अचूक साथ
स्टोअरच्या बाहेर डिलिव्हरी रायडर्स आधीच सज्ज असतात. जीपीएस (GPS) आणि सॉफ्टवेअर हे ठरवते की कोणता रायडर तुमच्या सर्वात जवळ आहे आणि कोणत्या रस्त्याने कमीत कमी ट्रॅफिक मिळेल. सिस्टिमला शहरातील प्रत्येक गल्ली आणि गर्दीची रिअल-टाइम माहिती असते, ज्यामुळे एक मिनिटही वाया जात नाही.
आपल्या सवयींमध्ये झालेला मोठा बदल
या 10 मिनिटांच्या सुविधेमुळे आपल्या खरेदीच्या सवयी पूर्णपणे बदलल्या आहेत. आता लोक महिन्याचा किराणा एकदाच भरण्याऐवजी गरजेनुसार 'इन्स्टंट' ऑर्डर देण्याला पसंती देतात. यामुळे कंपन्यांचा व्यवसाय तर वाढत आहेच, पण आपली जीवनशैली अधिक वेगवान आणि सोपी झाली आहे.
क्विक कॉमर्सचा हा खेळ केवळ वेगवान बाईक चालवण्यावर नाही, तर तो तंत्रज्ञान (Technology), डेटा (Data) आणि स्थानिक नियोजनाचा (Local Presence) एक उत्तम नमुना आहे.