बीजिंग: चीनकडून सोन्याबाबत मोठी बातमी समोर आली आहे. न्यूज एजन्सी ब्लूमबर्गच्या माहितीनुसार – चीन आता केवळ सोने खरेदी करण्यावर थांबणार नाही, तर इतर देशांच्या सोन्याचा "कस्टोडियन" म्हणजे सुरक्षित ठेवीचा रक्षक बनण्याच्या दिशेने पावले टाकत आहे.
पीपल्स बँक ऑफ चायना (PBOC) शांघाय गोल्ड एक्सचेंज (SGE) च्या माध्यमातून इतर देशांच्या सेंट्रल बँकांना सुचवत आहे की त्यांनी चीनमध्ये सोने खरेदी करून तेथील वॉल्ट्समध्ये सुरक्षित ठेवावे. यासाठी चीन स्वतःचे वॉल्ट्स उपलब्ध करून देईल. हा निर्णय डॉलरवरील अवलंबित्व कमी करण्यासाठी आणि युआनला जागतिक आर्थिक व्यवस्थेत मजबूत करण्यासाठी चीनचा मोठा डाव मानला जात आहे.
advertisement
ग्लोबल बुलियन मार्केटसाठी नवीन प्लॅन
चीनने जागतिक सोन्याच्या बाजारात (Global Bullion Market) आपली पकड मजबूत करण्यासाठी नवीन गेम प्लॅन तयार केला आहे.
-PBOC आता परदेशी सेंट्रल बँकांना चीनमध्ये कस्टोडियन वॉल्ट्समध्ये आपलं सोने ठेवण्याची ऑफर देत आहे.
-हे "मैत्रीपूर्ण देश" शांघाय गोल्ड एक्सचेंजच्या माध्यमातून सोने खरेदी करून तेथील वॉल्ट्समध्ये ठेवू शकतात.
-ही गोष्ट मागील काही महिन्यांपासून सुरू आहे आणि दक्षिण-पूर्व आशियातील किमान एका देशाने यात रस दाखवला आहे.
हे पाऊल महत्त्वाचे
या पावलामुळे जागतिक आर्थिक व्यवस्थेत चीनची भूमिका वाढेल. बीजिंगचं लक्ष्य आहे की- जग डॉलर आणि पाश्चात्य केंद्रांवर (अमेरिका, ब्रिटन, स्वित्झर्लंड) कमी अवलंबून राहावं. सध्याच्या जिओपॉलिटिकल जोखमींच्या काळात सेंट्रल बँका सोन्याला सुरक्षित मालमत्ता मानून मोठ्या प्रमाणात खरेदी करत आहेत.
PBOC स्वतः सलग 10 महिने सोने खरेदी करत आहे. हे सोने SGE च्या इंटरनॅशनल बोर्डाशी जोडलेल्या वॉल्ट्समध्ये ठेवले जाईल. मात्र यात फक्त नवीन खरेदी केलेलं सोने असेल; जुनी रिझर्व्ह्स ट्रान्सफर केल्या जाणार नाहीत.
विद्यमान गोल्ड सेंटर्सशी तुलना
-लंडन हा अद्याप सर्वात मोठा सोन्याचा हब आहे. जिथे 5,000 टनांहून अधिक सोने बँक ऑफ इंग्लंडच्या वॉल्ट्समध्ये ठेवलेलं आहे.
-चीनकडे वर्ल्ड गोल्ड कौन्सिलच्या माहितीनुसार इतकं सोने नाही. परंतु घरगुती मागणी सर्वाधिक आहे.
-दागिने असोत किंवा गुंतवणूक म्हणून खरेदी – सोने खरेदीत चीन जगात नंबर वन आहे.
डॉलरवर करारी वार
ही पहल चीनच्या दीर्घकालीन स्ट्रॅटेजीचा भाग आहे. त्यामध्ये डॉलरची पकड कमकुवत करून युआनला आंतरराष्ट्रीय पातळीवर पुढे नेण्याचा उद्देश आहे.
मागील दोन वर्षांत सोन्याची किंमत जवळजवळ दुप्पट झाली असून ती $3,700 प्रति औंसच्या वर गेली आहे. गोल्डमन सॅक्सच्या अंदाजानुसार, जर केवळ अमेरिकेच्या खासगी ट्रेझरी होल्डिंग्सपैकी 1% सोन्यात वळले तर सोन्याची किंमत $5,000 प्रति औंसपर्यंत जाऊ शकते.
हे मॉडेल आकर्षक का?
रशियावर 2022 मध्ये पाश्चात्य निर्बंध लादल्यानंतर अनेक देशांमध्ये भीती आहे की त्यांच्या डॉलर रिझर्व्ह्सवरही कधी बंदी घालण्यात येईल. अशा परिस्थितीत चीनचा "कस्टोडियन मॉडेल" सुरक्षित पर्याय ठरू शकतो. SGE ने हाँगकाँगमध्ये ऑफशोअर वॉल्ट्स आणि कॉन्ट्रॅक्ट्स लाँच केले आहेत. ज्यामुळे युआनमध्ये सोन्याचे व्यवहार वाढतील.