या तिथीला कोणतेही शुभ कार्य करण्यासाठी वेगळ्या मुहूर्ताची गरज नसते, कारण हा संपूर्ण दिवसच शुभ मानला जातो. विशेषतः दान आणि पूजा करण्याला या दिवशी अनन्यसाधारण महत्त्व दिले जाते. धार्मिक मान्यतेनुसार, त्रेता आणि सतयुगाची सुरुवात अक्षय्य तृतीयेला झाली होती, त्यामुळे या तिथीला "कृतयुगादि तृतीया" असेही म्हटले जाते.
कोणतेही शुभ कार्य पूर्ण करण्यासाठी किंवा त्याची सुरुवात करण्यासाठी अक्षय्य तृतीयेचा दिवस अत्यंत शुभ मानला जातो. नवीन व्यवसाय सुरू करणे, नोकरीसाठी अर्ज करणे, नवीन घर खरेदी करणे किंवा मोठ्या गुंतवणुकीसाठी हा दिवस उत्तम मानला जातो. संपूर्ण भारतात अक्षय्य तृतीया सण साजरा करण्याची वेगवेगळी पद्धत आहे. ती कोणती जाणून घेऊया.
advertisement
उत्तर भारत:
उत्तर प्रदेश आणि बिहार: गंगा स्नान करून अन्नदान व वस्त्रदान करण्याची प्रथा आहे. मंदिरांमध्ये विषेश पूजा आणि भंडाऱ्याचे आयोजन केले जाते.
राजस्थान: महिलांसाठी विशेष सण; नवविवाहित स्त्रिया सासरच्या मंडळींसाठी खास पदार्थ तयार करतात. येथे उंट आणि मेंढी खरेदी करणे शुभ मानले जाते.
पंजाब आणि हरियाणा: शेतकरी नवीन शेती हंगामाची तयारी करतात आणि शेतीशी संबंधित वस्त्र व साधने खरेदी करतात.
पश्चिम भारत:
महाराष्ट्र: सुवर्ण खरेदी आणि धार्मिक विधींसाठी हा दिवस शुभ मानला जातो. नवीन व्यवसाय सुरू करण्याची प्रथा आहे.
गुजरात: व्यापारी वर्ग नवीन आर्थिक वर्षाची सुरुवात या दिवशी करतो आणि नवीन बहीखाते (खाता-बही) सुरू करतो.
गोवा: समुद्रकिनाऱ्यांवर आणि मंदिरे परिसरात विशेष पूजा आयोजित केली जाते.
पूर्व भारत:
बंगाल: गंगा स्नान आणि देवी लक्ष्मीची विशेष पूजा केली जाते. शेतकरी नवीन शेतीसाठी बीजारोपण करतात.
ओडिशा: भगवान जगन्नाथाच्या ‘चंदन यात्रा’चा प्रारंभ होतो. या वेळी मोठ्या प्रमाणावर धार्मिक उत्सव आणि यात्रा आयोजित केल्या जातात.
दक्षिण भारत:
कर्नाटक: या दिवशी सोनं आणि चांदी खरेदी शुभ मानली जाते. अनेक लोक नवीन व्यवसाय किंवा घर बांधकाम सुरू करतात.
तामिळनाडू: विष्णू आणि लक्ष्मी देवीच्या पूजेबरोबरच कुटुंबातील वृद्धांसाठी विशेष भोजन तयार केले जाते.
आंध्र प्रदेश आणि तेलंगणा: या भागात अक्षय तृतीयेला विवाह सोहळे मोठ्या प्रमाणावर आयोजित केले जातात.
या विविध रिवाजांमुळे अक्षय तृतीया हा केवळ एक धार्मिक सण न राहता, सांस्कृतिक वारसा आणि परंपरांचा एक महत्त्वाचा भाग ठरतो. तुम्हाला कोणत्या राज्याविषयी अधिक माहिती हवी आहे का?