यासर्व अंतराळवीरांनी एक्सिओम-4 मिशन पूर्ण केल्यानंतर 22.5 तासांच्या परतीच्या प्रवास पूर्ण करत पृथ्वीवर परत आहेत. त्यांच्या आगमनाची संपूर्ण देशाला उत्सुकतेने वाट पाहत होता. शुभांशु शुक्ला हे स्पेस मिशनवर गेलेले भारताचे दुसरे अंतराळवीर आहेत. ते एक्सिओम-4 मिशनवर गेले होते. या मिशनदरम्यान त्यांनी अनेक महत्त्वाचे प्रयोग केले.
एक्सिओम-4 मिशनमध्ये शुभांशु शुक्लांसह कमांडर पैगी व्हिट्सन, पोलंडचे स्लावोज उज्नान्स्की-विस्नीव्स्की आणि हंगरीचे टिबोर कापू हे सर्व ड्रॅगन ‘ग्रेस’ अंतरिक्ष यानातून भारतीय वेळेनुसार सोमवार संध्याकाळी 4:45 वाजता ISS पासून अलग झाले.
advertisement
अशा पद्धतीने पृथ्वीच्या वातावरणात प्रवेश करेल यान
ड्रॅगन अंतरिक्ष यान आणि एक्सिओम स्पेस एएक्स-4 च्या सर्व सदस्यांनी मंगळवारी भारतीय वेळेनुसार दुपारी 3:01 वाजता पृथ्वीच्या वातावरणात पुन्हा प्रवेश केला. त्यांच्या यान सॅन डिएगोच्या किनाऱ्यावरील पाण्यात उतरले. यान पृथ्वीवर उतरायच्या आधी एक सौम्य धमाका करून त्यांच्या आगमनाची घोषणा केली.
डी-ऑर्बिट बर्न – सगळ्यात महत्त्वाचा टप्पा
अंतरिक्ष यान पृथ्वीच्या वातावरणात प्रवेश करताच भारतीय वेळेनुसार दुपारी 2:07 वाजता प्रशांत महासागरावर ‘डी-ऑर्बिट बर्न’ झाले. जेव्हा कोणतेही यान पृथ्वीच्या कक्षेतून बाहेर येते आणि पृथ्वीवर परत येते तेव्हा त्याची गती कमी करावी लागते. यासाठी थ्रस्टर्स ठराविक दिशेने आणि वेळेत चालवले जातात. यालाच ‘डी-ऑर्बिट बर्न’ म्हणतात.
अंतरिक्ष यानातून बाहेर कसे येतील अंतराळवीर
शेवटच्या टप्प्यात यानाचा ट्रंक वेगळा केला जाईल आणि ‘हीट शील्ड’ सक्रिय केला जाईल. यान सुमारे 1600 डिग्री सेल्सिअस तापमानाच्या संपर्कात येईल. यानाच्या सुरक्षित उतरण्यासाठी दोन टप्प्यांत पॅराशूट उघडले जातील. आधी सुमारे 5.7 किमी उंचीवर स्थिरीकरण पॅराशूट आणि नंतर 2 किमी उंचीवर मुख्य पॅराशूट. त्यानंतर यानाला रिकव्हरी जहाजावर नेण्यात येईल आणि अंतरिक्ष यात्रींना बाहेर काढले जाईल.
पृथ्वीवर परतल्यावर वैद्यकीय तपासणी
एक्सिओम-4 चे सर्व अंतरिक्ष यात्री जहाजावरच काही वैद्यकीय चाचण्या देतील. त्यानंतर हेलिकॉप्टरद्वारे त्यांना किनाऱ्यावर आणले जाईल. गुरुत्वाकर्षणाच्या वातावरणात शरीर जुळवून घेण्यासाठी त्यांना 7 दिवस रिहॅबिलिटेशनमध्ये राहावे लागू शकते. यानात बसण्यापूर्वी चारही अंतरिक्ष यात्रींनी एकमेकांना मिठी मारली आणि शुभेच्छा दिल्या.
310 वेळा पृथ्वीची प्रदक्षिणा
शुभांशु शुक्ला यांनी या मिशनदरम्यान 310 हून अधिक वेळा पृथ्वीची प्रदक्षिणा केली. त्यांनी 1.3 कोटी किलोमीटरचा प्रवास केला, जो पृथ्वी आणि चंद्रमामधील अंतराच्या 33 पट आहे. या प्रवासात त्यांनी 300 पेक्षा जास्त सूर्यउदये आणि सूर्यास्त पाहिले.
या मिशनमध्ये 7 वैज्ञानिक प्रयोग पूर्ण
ISRO ने दिलेल्या माहितीनुसार, शुभांशु शुक्ला यांनी भारतीय टार्डिग्रेड, मायोजेनेसिस, मेथी आणि मूग बीजांकुरण, सायनोबॅक्टेरिया, मायक्रोअल्गी, फसल बीज, आणि व्हॉयेजर डिस्प्ले अशा 7 प्रयोगांची पूर्तता केली. शुभांशु यांची आई आशा शुक्ला यांनी यानाच्या अनडॉकिंगवर आनंद व्यक्त केला.
