माणसांच्या त्वचेचा रंग वेगवेगळा का असतो? यामागे काय आहे कारण?

प्रत्येक माणसाचा स्वभाव, रंग वेगवेगळ्या असतो. मात्र सर्वांचा रंग वेगळा का असतो? असा कधी प्रश्न तुम्हाला पडलाय का?

एके काळी जगातील सर्व मानवांचा रंग काळा होता. मानवी सभ्यतेची सुरुवात फक्त काळ्या रंगाने झाली, पण आज जगातील वेगवेगळ्या देशांमध्ये वेगवेगळ्या रंगाचे लोक दिसतात. भारतातही तुम्ही पाहिल्यास उत्तर भारत आणि दक्षिण भारतातील लोकांच्या त्वचेच्या रंगात खूप फरक आहे.

एके काळी जगातील सर्व मानवांचा रंग काळा होता. मानवी सभ्यतेची सुरुवात फक्त काळ्या रंगाने झाली, पण आज जगातील वेगवेगळ्या देशांमध्ये वेगवेगळ्या रंगाचे लोक दिसतात. भारतातही तुम्ही पाहिल्यास उत्तर भारत आणि दक्षिण भारतातील लोकांच्या त्वचेच्या रंगात खूप फरक आहे.

भौगोलिक स्थितीतील फरकामुळे मानवी शरीरात बदल होत राहिले आणि त्यांचा रंग गोरा झाला. सूर्याची किरणे संपूर्ण पृथ्वीवर समान प्रमाणात पडत नाहीत. आफ्रिकेत, टांझानिया, केनिया आणि बोट्सवेनमध्ये जास्तीत जास्त सूर्यकिरण मिळतात. तर युरोप विषुववृत्तापासून लांब आहे आणि इथे दिवसांपेक्षा रात्री लांब आणि थंड असतात. येथे राहणाऱ्या लोकांच्या शरीरात मेलॅनिन कमी प्रमाणात तयार होते. या लोकांसाठी अतिनील किरणे फारशी हानिकारक नसतात, कारण या लोकांना जास्त सूर्यप्रकाश मिळत नाही.

युरोपमध्ये राहणाऱ्या लोकांच्या शरीरात SLC24A5 आणि SLC45A2 नावाची प्रथिने विकसित झाली, त्यामुळे मेलेनिनचे प्रमाणही कमी झाले. अशाप्रकारे मानवाच्या स्थलांतराबरोबरच जनुकांमध्येही उत्परिवर्तन होत राहिले. सुमारे 15,000 वर्षांपूर्वी मानव अमेरिकेत गेला. आफ्रिका आणि अमेरिकेच्या तापमानात खूप फरक आहे. युरोपियन लोकांप्रमाणे, अमेरिकन लोकांना देखील मेलेनिनची फारशी गरज नसते आणि म्हणूनच त्यांच्या त्वचेचा रंग देखील कालांतराने अधिक गोरा झाला.

आफ्रिका आणि आशियामध्ये सुरुवातीपासून लोक शेती आणि पशुपालन करत असत. हे लोक दिवसभर उन्हात घाम गाळतात, त्यामुळे त्यांची त्वचा अधिक काळवंडते.

1978 मध्ये, अमेरिकेने एक उपग्रह प्रक्षेपित केला, जो टोटल ओझोन मॅपिंग स्पेक्ट्रोमीटरने सुसज्ज होता. या प्रकाशाद्वारे शास्त्रज्ञांना हे समजले की प्रकाश आणि उष्णतेसोबतच सूर्य अनेक प्रकारचे अल्ट्राव्हायोलेट किरण देखील उत्सर्जित करतो, जे मानवांसाठी हानिकारक आहेत. अतिनील किरणांच्या जास्त संपर्कामुळे त्वचेच्या कर्करोगासारखे आजारही होऊ शकतात.

जनुकांचे हस्तांतरण आणि उत्परिवर्तन यामुळे जगातील विविध देशांतील लोकांच्या त्वचेत खूप भिन्नता दिसून येते आणि ही तफावत केवळ मानवांमध्येच नाही तर प्राणी, पक्षी, मासे आणि इतर सर्व प्राण्यांमध्येही दिसून येते. झाडे-वनस्पतींमध्येही प्रदेशानुसार बदल दिसून येतात.