FD vs Mutual Funds: कुठे करावी गुंतवणूक? जास्त फायदा कशात मिळतो? घ्या जाणून
- Published by:Mohini Vaishnav
Last Updated:
भारतातील गुंतवणूक साधने फिक्स्ड डिपॉझिट (एफडी) आणि म्युच्युअल फंड ही लोकप्रिय आहेत. बदलत्या काळानुसार, जोखीममुक्त आणि उच्च रिटर्न मिळवण्यासाठी वेगवेगळे आणि चांगले गुंतवणूक पर्याय शोधणे आवश्यक आहे.
मुंबई : तुम्हाला तुमचे कष्टाचे पैसे सुरक्षित आणि चांगल्या रिटर्नच्या पर्यायात गुंतवायचे असतील, तर तुमच्या मनात हा प्रश्न नक्कीच येत असेल - एफडी म्हणजे फिक्स्ड डिपॉझिट चांगले की म्युच्युअल फंड? एकीकडे, एफडी गुंतवणूकदारांना हमी परतावा आणि भांडवल संरक्षण देते, तर दुसरीकडे, म्युच्युअल फंडमध्ये महागाईला हरवून दीर्घकाळात जास्त परतावा देण्याची क्षमता असते. पण दोघांमध्ये काय फरक आहे? जोखीम काय आहे? कर कसा आकारला जातो? आणि शेवटी, कोणता पर्याय तुमच्यासाठी फायदेशीर ठरेल? येथे आपण या दोन गुंतवणूक पर्यायांची तुलना करू, जेणेकरून तुम्ही तुमचे गुंतवणूकीचे निर्णय सुज्ञपणे घेऊ शकाल.
दोन्हीमध्ये काय फरक आहे?
रिटर्न
फिक्स्ड डिपॉझिट हा एक गुंतवणूक पर्याय आहे जो सुरक्षित आणि निश्चित परतावा देतो. बँका निश्चित कालावधीसाठी पूर्व-निर्धारित व्याजदरावर हमी परतावा देतात. जे अजिबात जोखीम घेऊ इच्छित नाहीत त्यांच्यासाठी हे योग्य आहे.
म्युच्युअल फंडांचे रिटर्न बाजाराच्या कामगिरीवर आधारित असतात. हे फंड शेअर बाजार, बाँड इत्यादींमध्ये गुंतवणूक करतात, त्यामुळे त्यातून जास्त रिटर्न मिळण्याची शक्यता असते, परंतु जोखीम देखील जास्त असते.
advertisement
जोखीम
एफडी ही कमी जोखीम असलेली गुंतवणूक मानली जाते. DICGC अंतर्गत ₹ 5 लाखांपर्यंतचे स्थिर परतावे आणि विमा संरक्षण ते आणखी सुरक्षित करते.
म्युच्युअल फंडमधील जोखीम पातळी फंडाच्या स्वरूपावर अवलंबून असते. इक्विटी फंडांमध्ये जास्त जोखीम असते तर डेट फंड तुलनेने सुरक्षित असतात. बाजारातील चढउतारांचा त्यांच्यावर थेट परिणाम होतो.
advertisement
खर्च
FDमध्ये कोणतेही अतिरिक्त शुल्क नाही. तुमचे व्याज बँकेकडून थेट तुमच्या खात्यात ट्रान्सफर केले जाते.
म्युच्युअल फंडांमध्ये निधी व्यवस्थापन शुल्क, प्रशासन शुल्क इत्यादी आकारले जातात. या सर्वांना एकत्रितपणे "एक्सपेन्स रेश्यो" म्हणतात, जे फंडाच्या प्रकारावर आणि एसेट मॅनेजमेंट कंपनीवर अवलंबून असते.
advertisement
विथड्रॉवल सुविधा
तुम्ही एफडीमध्ये अकाली पैसे काढू शकता (जर एफडी कॉल करण्यायोग्य असेल तर). तथापि, यासाठी सहसा 1% पर्यंत दंड आकारला जातो.
तुम्ही म्युच्युअल फंडांमधून (ELSS वगळता) कधीही तुमची गुंतवणूक काढू शकता. काही फंड लवकर पैसे काढण्यासाठी एक्झिट लोड आकारतात, जे सहसा सुमारे 1% असते.
कर आकारणी
FDमधून मिळणारे व्याज तुमच्या आयकर स्लॅबनुसार करपात्र आहे.
advertisement
व्याज ₹50,000 (ज्येष्ठ नागरिकांसाठी ₹1 लाख) पेक्षा जास्त असेल तर 10% दराने टीडीएस आकारला जातो.
FY2025-26: ₹50,000 (ज्येष्ठ नागरिकांसाठी ₹1 लाख)
FY2024-25: ₹40,000 / ₹50,000
म्युच्युअल फंडमधील टॅक्स फंडाच्या प्रकारावर आणि गुंतवणुकीच्या कालावधीवर अवलंबून असतो:
इक्विटी फंड:
12 महिन्यांपेक्षा कमी = STCG @ 20%
12 महिन्यांपेक्षा जास्त = LTCG @ 12.5% (इंडेक्सेशनशिवाय)
advertisement
डेट फंड:
कर स्लॅबनुसार कर आकारला जातो (सामान्य उत्पन्नाप्रमाणे)
गुंतवणूक पद्धत
तुम्ही फक्त एकरकमी रक्कम एफडीमध्ये गुंतवू शकता. उदाहरणार्थ, उज्जीवन बँकेत फक्त ₹1,000 पासून एफडी सुरू करता येते.
म्युच्युअल फंडांमध्ये दोन पर्याय आहेत: एकरकमी आणि SIP (सिस्टीमॅटिक इन्व्हेस्टमेंट प्लॅन). SIP द्वारे, तुम्ही ₹ 500 सारख्या छोट्या रकमेतून गुंतवणूक सुरू करू शकता.
कोणते चांगले आहे?
उज्जीवन स्मॉल फायनान्स बँकेच्या मते, जर तुम्हाला कमी जोखीम आणि निश्चित रिटर्न हवा असेल, तर तुम्ही FD मध्ये गुंतवणूक करावी. जर तुम्हाला दीर्घकाळात उच्च रिटर्न मिळवायचा असेल आणि महागाईवर मात करायची असेल, तर म्युच्युअल फंड हा एक शहाणा पर्याय आहे. गुंतवणूक करण्यापूर्वी, तुमची आर्थिक उद्दिष्टे, जोखीम घेण्याची क्षमता आणि कालावधीचे मूल्यांकन करा.
advertisement
(Disclaimer: हा गुंतवणूक सल्ला नाही तर फक्त एक माहिती आहे. पैशांशी संबंधित कोणताही निर्णय घेण्यापूर्वी तुमच्या आर्थिक सल्लागारांचा सल्ला घ्या.)
Location :
Mumbai,Maharashtra
First Published :
September 06, 2025 12:48 PM IST