विनीत पटेलचा प्रेरणादायी प्रवास
मध्यप्रदेशातील बालाघाट जिल्ह्यातील परसवाडा तहसील येथील अरंडिया गावचा विनीत पटेल हा तरुण पूर्वी एका नामांकित कंपनीत इंजिनिअर म्हणून काम करत होता. मात्र, रोजच्या धकाधकीच्या जीवनात त्याचे मन गुंतत नव्हते. ग्रामीण मातीत रुजलेल्या विनीतला शेतीत काहीतरी नवीन करून दाखवायचे होते. अखेर त्याने नोकरी सोडली आणि वडिलांच्या पारंपारिक शेतीत नवा अध्याय सुरू केला.
advertisement
त्याचे वडील संपत पटेल हे तांदूळ, गहू आणि हरभरा अशी पारंपारिक पिके घेत असत. पण विनीतने त्यात बदल केला. त्याने बाजारात मागणी असलेली वेलवर्गीय आणि पालेभाज्यांची पिके घ्यायला सुरुवात केली. काकडी, दुधी भोपळा, कारले, भोपळा आणि इतर हंगामी भाज्या हे त्याचे मुख्य पीक बनले.
बाजाराचा अभ्यास आणि थेट विक्री
विनीत दररोज सकाळी स्थानिक तसेच नागपूर, गोंदिया आणि छत्तीसगडसह इतर राज्यांतील बाजारपेठांचा भाव तपासतो. कोणत्या ठिकाणी कोणत्या भाजीला चांगला दर मिळतो, याचा अभ्यास करून तो थेट व्यापाऱ्यांशी संपर्क साधतो. त्यामुळे मध्यस्थ टाळले जातात आणि विनीतला उत्पादनाची योग्य किंमत मिळते. सध्या 6 एकर जमिनीत तो शेती करतो आणि प्रति एकर 4 लाखांहून अधिक नफा मिळवतो.
संकरीत आणि देशी वाणांचा अभ्यास
यश मिळवण्याआधी विनीतने शेतीची सखोल तयारी केली. शेती तज्ञ, कृषी विद्यापीठातील प्राध्यापक आणि स्थानिक प्रगत शेतकऱ्यांकडून त्याने संकरीत आणि देशी वाणांबद्दल माहिती घेतली. पिकांची निवड, जमिनीचा पोत, खतांचा वापर, पाणी व्यवस्थापन आणि आंतरपीक पद्धती यांचा बारकाईने अभ्यास करून त्याची अंमलबजावणी केली. त्यामुळे उत्पादनाची गुणवत्ता वाढली आणि खर्चात बचत झाली.
नवीन दिशेने वाटचाल
सध्या विनीत भाजीपाला उत्पादनासोबत पशुपालन आणि ड्रिप सिंचनाचा प्रयोग करत आहे. त्याचा उद्देश पुढील दोन वर्षांत स्वतःचे शेती-आधारित प्रोसेसिंग युनिट सुरू करण्याचा आहे, ज्यातून गावातील युवकांना अधिक रोजगार मिळेल.
विनीत पटेलचा हा प्रवास आज अनेक तरुणांसाठी प्रेरणादायी ठरतो आहे. योग्य नियोजन, बाजारपेठेची माहिती आणि आधुनिक शेती तंत्रज्ञान वापरल्यास शेतीतूनही कोट्यवधींची कमाई शक्य आहे, हे त्याने सिद्ध केले आहे.
