ॲनिमिया म्हणजे लाल रक्तपेशींमध्ये हिमोग्लोबिनची कमतरता. जेव्हा कमी रक्त तयार होते तेव्हा हिमोग्लोबिन देखील कमी होतं. हिमोग्लोबिन रक्तात ऑक्सिजन वाहून नेतो. याचा अर्थ असा की तुम्हाला ऑक्सिजनची तीव्र कमतरता असेल. यावरून तुम्ही कल्पना करू शकता की जर एखाद्याला अशक्तपणा किंवा रक्ताची कमतरता असेल तर काय होऊ शकतं.
2030 पर्यंत 18 दशलक्ष महिलांना ॲनिमियाचा धोका
advertisement
सार्क, डब्ल्यूएचओ आणि युनिसेफ यांच्या सहकार्याने श्रीलंकेत दक्षिण आशियातील 7 देशांची एक परिषद आयोजित करण्यात आली होती, ज्यामध्ये हा अहवाल सादर करण्यात आला. अहवालात म्हटलं आहे की दक्षिण आशियातील, विशेषतः भारतातील मुली आणि महिलांमध्ये ॲनिमिया ही एक मोठी आणि सतत वाढत जाणारी आरोग्य समस्या आहे. जर लवकरच ठोस पावले उचलली गेली नाहीत तर 2030 पर्यंत 18 दशलक्षहून अधिक महिला आणि मुली ॲनिमियाला बळी पडू शकतात. सध्या दक्षिण आशियातील 259 दशलक्षाहून अधिक महिला ॲनिमियाने ग्रस्त आहेत, त्यापैकी भारतात सर्वाधिक संख्या आहे. या गंभीर संकटावर त्वरित उपाय आवश्यक आहे.
या 10 वर्षात जन्मलेल्या 1.56 कोटी लोकांवर मृत्यूची टांगती तलवार, नव्या संशोधनामुळे खळबळ
भारतासाठी ही धोक्याची घंटा का आहे?
भारतात प्रत्येक दुसरी महिला आधीच ॲनिमियाने ग्रस्त आहे. महिलांमध्ये ॲनिमियाच्या बाबतीत आपला शेजारी आपल्यापेक्षा चांगला आहे हे आपल्यासाठी लाजिरवाणं आहे. नेपाळने ॲनिमियाबाबत मोठं यश मिळवलं आहे. इथं 6 वर्षांत महिलांमध्ये ॲनिमिया 41 टक्क्यांवरून 34 टक्क्यांपर्यंत कमी झाला आहे. भारत आणि पाकिस्तानच्या काही भागात, जिथं आरोग्य कर्मचाऱ्यांना डेटासह सक्षम केलं गेलं होतं, तिथं सुधारणा झाली आहे, तर काही ठिकाणी अर्ध्या महिला ॲनिमियाने ग्रस्त आहेत. बांगलादेशने पोषण सेवा शाळांशी जोडल्या आहेत. श्रीलंकेत, 25 वर्षांखालील महिलांमध्ये ॲनिमियाचं प्रमाण फक्त 17 टक्के आहे.
अशक्तपणाच्या कमतरतेमुळे समस्या
किशोरवयीन मुलींमध्ये पोषणाचा मोठा अभाव आहे. त्याचा थेट परिणाम गर्भवती महिला आणि नवजात मुलांवर होतो. ॲनिमियामुळे, शाळा अर्ध्यावर सोडावी लागते आणि शाळेत जाणं कठीण होतं. यामुळे वृद्ध महिलांची कार्यक्षमता कमी होते आणि मुलांमध्ये ॲनिमिया वाढण्यासारख्या समस्या वाढतात.
युनिसेफचे दक्षिण आशिया संचालक संजय विजेसेकर म्हणाले की, जेव्हा अर्ध्या मुली आणि महिला ॲनिमियाने ग्रस्त असतात तेव्हा ते केवळ आरोग्याचं लक्षण नाही तर संपूर्ण व्यवस्थेच्या अपयशाचं लक्षण आहे. आपल्याकडे उपचार आणि उपाय देखील आहेत. आता सरकारांना फक्त त्वरीत कारवाई करावी लागेल.
Heart Attack : चमत्कारिक पाणी, सकाळी रिकाम्या पोटी प्यायलात तर हार्ट अटॅकचा धोका कमी होईल
WHO च्या संचालक सायमा वाजेद म्हणाल्या की, ॲनिमिया रोखता येतो आणि त्यावर उपचार करता येतात. हा आरोग्यासोबतच आर्थिक आणि सामाजिक विकासाशीही संबंधित विषय आहे.
यामुळे देशाची उत्पादकता आणि अर्थव्यवस्था दोन्हीही हानी पोहोचते. एका अंदाजानुसार भारतासह दक्षिण आशियाला ॲनिमियामुळे दरवर्षी 32.5 अब्ज डॉलर्सचं नुकसान होतं.
ॲनिमिया कसा दूर करायचा?
दक्षिण आशियातून ॲनिमिया दूर करण्यासाठी एक संयुक्त कृती आराखडा तयार केला जात आहे जेणेकरून संपूर्ण दक्षिण आशियामध्ये एकाच वेळी ठोस पावलं उचलता येतील. साउथ एशिया अॅनिमिया अकादमिक अलायन्स या नवीन संशोधन पथकाची घोषणा करण्यात आली आहे. यासाठी आरोग्य व्यवस्था मजबूत करण्यासाठी, डेटा सुधारण्यासाठी आणि गरजूंपर्यंत पोहोच वाढवण्यासाठी एक रणनीती तयार केली जात आहे.
ॲनिमिया दूर करण्यासाठी, लोहयुक्त अन्न आणि पूरक आहार प्रदान करणं खूप महत्त्वाचं आहे. विशेषतः गर्भवती महिला आणि किशोरवयीन मुलांवर लक्ष केंद्रीत करण्याची गरज आहे. शाळा, रुग्णालये आणि अंगणवाड्यांद्वारे मदत करावी लागेल.
Pear Benefits : पावसाळ्यात मिळणारं हे फळ म्हणजे 'अमृत', डायबेटिज रोखण्यात प्रभावी
शरीरात हिमोग्लोबिनची कमतरता असल्यास, लोह, फोलेट, व्हिटॅमिन सी असलेला आहार घ्यावा. यासाठी रंगीबेरंगी हिरव्या भाज्या, सुकामेवा, संपूर्ण धान्य, हिरवे वाटाणे, राजमा, बीन्स, फळांचा रस, डाळिंब-बीटचा रस, मांस, दुग्धजन्य पदार्थ, सिमला मिरची, संत्री, टोमॅटो, लिंबूवर्गीय फळे, टरबूज, स्ट्रॉबेरी इत्यादींचे सेवन करावं.