पण, कधी कधी बुरशी किंवा ओलाव्यामुळे लोणचं लवकर खराब होतं आणि आपली मेहनत वाया जाते. लोणचं खराब होण्यामागे काही साधी कारणे असतात. जर तुम्ही काही मूलभूत गोष्टींची काळजी घेतली, तर तुमचे लोणचं वर्षानुवर्षे ताजे आणि चविष्ट राहील.
चला, लोणचं खराब न होण्यासाठी आणि ते दीर्घकाळ टिकवून ठेवण्यासाठी काय करावे लागते, हे जाणून घेऊया:
advertisement
1. ओलावा (Moisture) आणि पाण्याचा स्पर्श टाळा
लोणचं खराब होण्याचं सर्वात महत्त्वाचं कारण म्हणजे 'ओलावा'. लोणच्यात पाण्याचा अंश गेला, तर लगेच बुरशी तयार व्हायला लागते.
लोणचं भरण्यापूर्वी ज्या काचेच्या किंवा सिरॅमिकच्या बरण्या तुम्ही वापरणार आहात, त्या गरम पाण्याने स्वच्छ धुवा आणि उन्हात किंवा ओव्हनमध्ये पूर्णपणे सुकवून घ्या. त्यात पाण्याचा एक थेंबही राहू नये.
लोणच्यासाठी वापरले जाणारे आंबे, लिंबू, किंवा मिरच्या पूर्णपणे कोरडे (Dry) असायला हवेत. त्यांना धुतल्यानंतर पंख्याखाली किंवा उन्हात चांगली हवा लागून कोरडे करा.
सूर्यप्रकाश: शक्य असल्यास, लोणचं भरलेल्या बरण्या काही दिवस कडक उन्हात ठेवा. यामुळे लोणच्यातील राहिलेला ओलावा निघून जातो आणि ते टिकून राहते.
2. तेल आणि मिठाचे प्रमाण
तेल आणि मीठ हे लोणच्यासाठी नैसर्गिक प्रिझर्व्हेटिव्ह्ज म्हणून काम करतात.
तेलाचा थर: लोणचं भरल्यानंतर त्याच्यावर तेलाचा जाड थर (Thick Layer) असणे अत्यंत आवश्यक आहे. लोणचे तेलात पूर्णपणे बुडालेले असावे. तेल लोणच्याला हवा आणि आर्द्रता यांच्या संपर्कात येण्यापासून वाचवते, ज्यामुळे बुरशी लागत नाही.
यासाठी मोहरीचे तेल किंवा तिळाचे तेल उत्तम ठरते, कारण ते नैसर्गिकरित्या जास्त काळ टिकते.
लोणच्यात मिठाचे प्रमाण योग्य असणे महत्त्वाचे आहे. मीठ केवळ चवच देत नाही, तर ते लोणच्यातील सूक्ष्मजीवांना (Microorganisms) वाढू देत नाही.
3. लाकडी किंवा कोरड्या चमच्याचा वापर
लोणचं काढताना होणारी चूक सर्वात मोठी असते.
लोणच्याच्या बरणीत कधीही ओला चमचा (Wet Spoon) घालू नका! ओल्या चमच्यामुळे पाणी लोणच्यात मिसळते आणि ते खराब होते. नेहमी स्वच्छ, कोरडा आणि शक्यतो लाकडी (Wooden) चमचा वापरा. रोजच्या वापरासाठी थोडे लोणचं एका लहान बरणीत काढा आणि मुख्य बरणी वारंवार उघडू नका.
4. साठवणूक आणि जागा (Storage and Location)
तुम्ही लोणचं कुठे ठेवता, यावर त्याचे आयुष्य अवलंबून असते. लोणचं नेहमी थंड (Cool) आणि कोरड्या जागी ठेवा. उष्णता (Heat) आणि थेट सूर्यप्रकाश लोणचं लवकर खराब करतात. वापरानंतर बरणीचे झाकण घट्ट बंद करा, जेणेकरून हवा आत जाणार नाही.
या सोप्या टिप्स वापरून तुम्ही तुमचे आवडते लोणचं कोणत्याही चिंता न करता वर्षभर टिकवून ठेवू शकता.
