भारतीय समाजात लग्न हे केवळ दोन व्यक्तींचं नाही, तर दोन कुटुंबांचं मिलन मानलं जातं. त्यामुळे काही वर्षांपूर्वीपर्यंत नातं टिकवण्यासाठी सर्वतोपरी प्रयत्न केले जात होते. पण आज चित्र बदलतंय. घटस्फोटाच्या वाढत्या प्रमाणाची चर्चा आता केवळ तरुण जोडप्यांपुरती मर्यादित राहिलेली नाही. एक धक्कादायक पण तितकंच खरं वास्तव समोर येतंय, ते म्हणजे मध्यमवयीन महिलांमध्ये, विशेषतः ४० ते ५५ वयोगटातील स्त्रियांमध्ये घटस्फोटाचं प्रमाण वाढतंय. याला 'ग्रे डिव्होर्स' असंही म्हटलं जातं. यामागे अनेक सामाजिक आणि वैयक्तिक कारणं असली तरी, एक मोठं पण अनेकदा दुर्लक्षित केलेलं कारण म्हणजे 'रजोनिवृत्ती'.
advertisement
मेनोवेदा (Menoveda) च्या संस्थापक आणि मेनोपॉज कोच, तमन्ना सिंह यांनी या विषयावर अधिक प्रकाश टाकला आहे. त्यांच्या मते, रजोनिवृत्तीचा काळ आणि वाढते घटस्फोट यांचा जवळचा संबंध असू शकतो.
हार्मोनल बदल आणि नात्यातील वादळ
रजोनिवृत्तीच्या काळात स्त्रीच्या शरीरात मोठे हार्मोनल बदल घडतात. इस्ट्रोजेन आणि प्रोजेस्टेरॉन या हार्मोन्सची पातळी वेगाने घसरते. याचा थेट परिणाम तिच्या शारीरिक आणि मानसिक आरोग्यावर होतो. झोप न लागणे, अचानक मूड बदलणे, कमालीची चिडचिड होणे आणि सतत थकवा जाणवणे यांसारख्या समस्या तिला वेढून टाकतात.
याचा परिणाम तिच्या वैवाहिक आणि लैंगिक जीवनावरही होतो. लैंगिक इच्छा कमी होणे, योनीमध्ये कोरडेपणा आणि शारीरिक संबंधावेळी वेदना होणे यांसारख्या समस्यांमुळे नात्यात एक प्रकारचा ताण आणि अंतर निर्माण होतं. संवाद कमी होतो आणि गैरसमज वाढीस लागतात, जे पुढे जाऊन नातं तोडण्यापर्यंत पोहोचू शकतात.
जबाबदाऱ्यांचा डोंगर आणि एकटेपणा
हाच तो काळ असतो जेव्हा अनेक महिला मुलांचं शिक्षण, वृद्ध सासू-सासऱ्यांची काळजी आणि स्वतःच्या करिअरचा ताण अशा तिहेरी जबाबदाऱ्यांमध्ये अडकलेल्या असतात. या धावपळीत जर जोडीदाराकडून भावनिक आधार मिळाला नाही किंवा संवादच थांबला, तर नात्यातील दरी आणखी रुंदावत जाते.
बदललेली स्त्री आणि स्वातंत्र्याची आस
आजची चाळिशीतील स्त्री पूर्वीपेक्षा अधिक स्वावलंबी आणि स्वतःच्या हक्कांबाबत जागरूक आहे. ती स्वतःच्या आनंदासाठी आणि मानसिक शांतीसाठी कठीण निर्णय घ्यायला घाबरत नाही. ज्या नात्यात तिला आदर, प्रेम आणि भावनिक आधाराची कमतरता जाणवते, त्या नात्यातून बाहेर पडण्याचा निर्णय ती धैर्याने घेते.
या वादळावर मात कशी कराल?
- मोकळा संवाद साधा: हा सर्वात महत्त्वाचा उपाय आहे. तुमच्या जोडीदाराशी या विषयावर मोकळेपणाने बोला. तुमच्या शारीरिक आणि मानसिक बदलांविषयी त्यांना कल्पना द्या.
- तज्ज्ञांची मदत घ्या: गरज वाटल्यास 'कपल्स थेरपी' किंवा समुपदेशनाची मदत घ्यायला संकोच करू नका.
- एकमेकांना समजून घ्या: पतीने आपल्या पत्नीच्या या नैसर्गिक बदलांबद्दल आणि त्यातून जाणाऱ्या त्रासाबद्दल माहिती करून घेणे आणि तिला समजून घेणे अत्यंत आवश्यक आहे.
एक गोष्ट लक्षात ठेवा: रजोनिवृत्ती हा आयुष्याचा शेवट नाही, तर एका नव्या अध्यायाची सुरुवात आहे. मोकळा संवाद, geg samajh, आणि एकमेकांना दिलेला आधार या काळात तुमच्या नात्याला अधिक घट्ट आणि मजबूत बनवू शकतो.
हे ही वाचा : Teck Neck : टेक नेक म्हणजे काय ? मानेला त्रास का होतो ? मानदुखी कमी कशी करायची ?
हे ही वाचा : 'तो' एक क्षण आणि सारं काही बदलतं... स्ट्रोकची 'ही' 7 गंभीर लक्षणं अजिबात दुर्लक्षित करू नका!