हा एक विषाणूजन्य आजार (Viral Disease) असून, तो लहान मुलांपासून मोठ्यांपर्यंत (Adults) कुणालाही झपाट्याने आपल्या विळख्यात घेऊ शकतो. सर्वात चिंतेची बाब म्हणजे, यावर जर वेळेत उपचार झाले नाहीत, तर तो जीवघेणा (Fatal) देखील ठरू शकतो.
पण घाबरून जाण्याचं कारण नाही. काही सोपे घरगुती उपाय (Home Remedies) आणि योग्य आहार (Proper Diet) आपल्याला या गंभीर आजारापासून वाचवू (Prevent) शकतात.
advertisement
आधी समजून घेऊया, 'न्यूमोनिया' म्हणजे नेमकं काय?
न्यूमोनिया हा जीवाणू (Bacteria), विषाणू (Viruses) किंवा बुरशीमुळे (Fungus) होणारा फुफ्फुसांचा गंभीर संसर्ग आहे. जेव्हा एखाद्याला हा संसर्ग होतो, तेव्हा त्यांची फुफ्फुसं पू किंवा द्रवाने (Pus and Fluid) भरू लागतात. यामुळेच रुग्णाला श्वास घेण्यास त्रास होणे (Breathing Problems), तीव्र खोकला आणि छातीत दुखणे (Chest Pain) यांसारख्या समस्या सुरू होतात.
लहान मुलांची प्रतिकारशक्ती (Immune Systems) कमकुवत असल्यामुळे त्यांना याचा सर्वाधिक धोका असतो. हा आजार संसर्गजन्य आहे. संक्रमित व्यक्तीच्या खोकल्यातून (Coughs) किंवा शिंकण्यातून (Sneezes) बाहेर पडणारे जीवाणू हवेत पसरतात आणि इतरांनाही संसर्गित (Infecting) करतात.
न्यूमोनियाची लक्षणे कशी ओळखाल?
न्यूमोनियाची लक्षणं तो कशामुळे झाला आहे (जीवाणू की विषाणू) यावर अवलंबून असतात:
- जीवाणूजन्य न्यूमोनिया (Bacterial): यात सहसा खूप ताप (High Fever), खोकला, भूक न लागणे, उलट्या, जुलाब (Diarrhea) आणि प्रचंड थकवा (Fatigue) जाणवतो.
- विषाणूजन्य न्यूमोनिया (Viral): यात श्वास घेण्यास त्रास होण्यासोबतच डोकेदुखी, थंडी वाजून येणे (Chills) आणि तीव्र अस्वस्थता (Malaise) ही लक्षणंही दिसू शकतात.
न्यूमोनियापासून दूर ठेवणारे ५ घरगुती उपाय
(टीप: हे उपाय प्रतिबंधात्मक आहेत किंवा लक्षणांपासून आराम देतात. गंभीर लक्षणे दिसल्यास डॉक्टरांचा सल्ला नक्की घ्या.)
१. हळदीचे दूध (Turmeric Milk): हळदीमध्ये 'करक्युमिन' (Curcumin) नावाचा घटक असतो, जो जळजळ (Inflammation) कमी करतो आणि संसर्ग रोखण्यास मदत करतो. रात्री झोपण्यापूर्वी हळद टाकलेले गरम दूध प्यायल्याने फुफ्फुसांची सूज आणि वेदना यांपासून मोठा आराम मिळतो.
२. तुळशीचा काढा (Basil Decoction): तुळस ही अँटीव्हायरल आणि अँटीबॅक्टेरियल गुणांनी समृद्ध असते. तुळशीची काही पाने पाण्यात उकळून ते पाणी (काढा) दिवसातून दोनदा प्यायल्यास न्यूमोनियाचा धोका कमी होण्यास मदत होते.
३. मिठाच्या पाण्याच्या गुळण्या (Salt water gargles): घसा खवखवत असेल किंवा दुखत असेल, तर दिवसातून दोनदा कोमट पाण्यात मीठ टाकून गुळण्या (Gargles) करा. यामुळे घसादुखीमध्ये (Sore Throat) तात्काळ आराम मिळतो आणि संसर्गाचा धोका टळतो.
४. आले आणि मध (Ginger and Honey): आले आणि मध हे खोकला व घसादुखीवरचा रामबाण उपाय आहेत. आल्याच्या औषधी गुणधर्मांमुळे सर्दी-फ्लूमध्ये आराम मिळतो आणि ते न्यूमोनियाचा बचाव करण्यासही मदत करू शकते.
५. गुळवेलचा रस (Giloy Juice): 'गुळवेल' (Giloy) ही प्रतिकारशक्ती (Immunity) वाढवण्यासाठी सर्वोत्तम नैसर्गिक उपायांपैकी एक मानली जाते. रोज सकाळी गुळवेलचा रस प्यायल्याने शरीर आतून मजबूत होते आणि न्यूमोनियासारख्या आजारांशी लढण्याची ताकद मिळते.
हे ही वाचा : Health Tips : हिवाळ्यात वारंवार चेहरा धुण्याची सवय? तर आताच थांबवा, नाहीतर पडेल महागात, Video
हे ही वाचा : साधी डोकेदुखी समजून दुर्लक्ष करू नका; 'ब्रेन कॅन्सर'ची ही ५ लक्षणं वेळीच ओळखा!