टोकियो: जपानमध्ये वाढती महागाई आणि कमकुवत आर्थिक परिस्थितीच्या पार्श्वभूमीवर सोन्याचे महत्त्व झपाट्याने वाढत आहे. वर्ल्ड गोल्ड कौन्सिल (WGC) च्या ताज्या अहवालानुसार सोने सातत्याने विक्रमी परतावा देत आहे आणि गुंतवणूकदारांसाठी सुरक्षिततेचे पहिले पसंतीचे साधन बनू शकते. तरीदेखील जपानी गुंतवणूक पोर्टफोलिओमध्ये सोन्याचा सहभाग अत्यंत कमी आहे. यामागचे मुख्य कारण म्हणजे – सोन्यात गुंतवणुकीबाबत माहितीचा अभाव आणि उंचावलेल्या किमतींमुळे असलेली संकोच वृत्ती. परंतु अचानक सोन्यात खरेदी वाढू लागली आहे. WGC च्या अहवालानुसार, असे इतिहासात प्रथमच होत आहे.
advertisement
सध्या जपानची अर्थव्यवस्था दबावाखाली आहे. महागाई तीन दशकांतील उच्चांकावर आहे. मजुरी वेगाने वाढत आहे आणि बँक ऑफ जपान (BoJ) हळूहळू कठोर चलनविषयक धोरणाकडे वाटचाल करत आहे. अशा परिस्थितीत सोने पारंपरिकरित्या "सेफ हेवन" (सुरक्षित आश्रय) मालमत्ता मानले जाते आणि त्याची कामगिरीही उत्कृष्ट राहिली आहे. 2024 मध्ये सोन्याने येनमध्ये 40% परतावा दिला, तर 2025 मध्ये आतापर्यंत 23% मजबुती नोंदवली आहे.
गुंतवणूकदारांची पसंती आणि हिस्सा
अहवालानुसार जपानमधील 73% गुंतवणूकदार शेअर्स आणि बाँड्सना प्राधान्य देतात. तर केवळ 23% गुंतवणूकदारांकडेच सोने आहे. उच्च-निव्वळ-मूल्य असलेल्या गुंतवणूकदारांमध्ये (ज्यांच्या पोर्टफोलिओची किंमत 2 कोटी येनपेक्षा जास्त आहे) सोन्याचा हिस्सा तुलनेने अधिक म्हणजे सुमारे 36% आहे. जे गुंतवणूकदार सोने ठेवतात, त्यांची सरासरी अलोकेशन 1% ते 10% दरम्यान असते.
सोने खरेदी करणे फायदेशीर का
जपानी गुंतवणूकदार दीर्घकालीन संपत्ती वाढ, निवृत्ती सुरक्षा आणि आपत्कालीन निधी याबाबत सर्वाधिक चिंतित आहेत. सोने या तिन्ही उद्देशांना पूरक ठरते. ते महागाईपासून संरक्षण, संपत्ती वाढविण्याचे साधन आणि अस्थिर काळात आधार देणारी मालमत्ता म्हणून सोन्याकडे पाहतात.
तरीही का आहे संकोच
सोन्यात गुंतवणुकीत अनेक अडथळे आहेत. सुमारे 47% गुंतवणूकदार ज्यांनी कधीही सोने खरेदी केले नाही, ते भविष्यातही खरेदी करणार नाहीत, असे मानतात. त्यामागील प्रमुख कारणे अशी—
माहितीचा अभाव: 11% गुंतवणूकदारांना सोन्यात गुंतवणूक कशी सुरू करावी हेच माहिती नाही.
उच्च किंमती: अनेक गुंतवणूकदारांना सोने खूप महाग वाटते.
उत्पन्नाचा अभाव आणि साठवणूक खर्च: सोन्यापासून नियमित उत्पन्न मिळत नाही आणि त्याचे स्टोरेज महागडे ठरते.
प्रचंड संभाव्यता
अहवालानुसार जपानमध्ये सोन्यासाठी प्रचंड संधी आहेत. BoJ च्या माहितीनुसार जपानी कुटुंबांची एकूण आर्थिक मालमत्ता 2,195 ट्रिलियन येन (सुमारे 15 ट्रिलियन डॉलर्स) आहे. अशा परिस्थितीत जर त्यातील थोडासा हिस्सा देखील सोन्याकडे वळला, तर बाजार खूप मोठा ठरू शकतो.
यासाठी आवश्यक आहे की गुंतवणूकदारांना सोन्यात गुंतवणुकीचे सोपे मार्ग समजावले जावेत, कमी खर्चातील आणि छोटे-छोटे गुंतवणूक पर्याय उपलब्ध व्हावेत. डिजिटल प्लॅटफॉर्म आणि मोबाईल अॅप्सद्वारे सहज प्रवेश मिळावा आणि सोन्याची स्थिरता तसेच पोर्टफोलिओमध्ये डिव्हर्सिफिकेशन देणारे महत्त्व स्पष्टपणे पोहोचवले जावे.