तुम्ही कधी विचार केला आहे का की, देशातील सर्वात मोठे आणि सर्वात व्यस्त रेल्वे जंक्शन कोणते असेल, जिथे 24 तास गाड्यांची सततची रहदारी सुरू असते आणि जेथून तुम्ही देशाच्या जवळजवळ कोणत्याही कोपऱ्यात जाऊ शकता? या जंक्शनबद्दलची माहिती अनेक प्रवाशांना माहीत नसते.
चला तर मग, भारतीय रेल्वेचे हे महाकाय जंक्शन (India's Largest Railway Junction) आणि त्याची वैशिष्ट्ये जाणून घेऊया.
advertisement
उत्तर प्रदेशात आहे देशातील सर्वात मोठे जंक्शन
भारतातील सर्वात मोठे आणि सर्वात व्यस्त रेल्वे जंक्शन उत्तर प्रदेशात (UP) आहे. या स्टेशनचे नाव आहे मथुरा जंक्शन (Mathura Railway Junction). हे जंक्शन उत्तर मध्य रेल्वे (North Central Railway - NCR) क्षेत्रांतर्गत येते. मथुरेचे ऐतिहासिक आणि धार्मिक महत्त्व आहेच, पण रेल्वे नेटवर्कच्या दृष्टीनेही त्याचे स्थान खूप महत्त्वाचे आहे.
मथुरा जंक्शन इतके मोठे आणि महत्त्वाचे का आहे?
मथुरा जंक्शनला देशातील सर्वात मोठे जंक्शन मानले जाते, कारण ते 7 वेगवेगळ्या दिशांना जोडणारे मार्ग (Seven Different Routes) एकत्र आणते.
हे जंक्शन पूर्व, पश्चिम, उत्तर आणि दक्षिण अशा देशातील चारही प्रमुख दिशांना जोडणारे एकूण 7 विविध रूट हाताळते. याचा अर्थ, तुम्ही येथून देशाच्या कोणत्याही कोपऱ्यासाठी सहज ट्रेन पकडू शकता. हे जंक्शन 24 तास व्यस्त असते. येथे गाड्यांची सततची वर्दळ सुरू असते.
या स्टेशनवर प्रवाशांच्या सुविधेसाठी एकूण 10 प्लॅटफॉर्म आहेत, ज्यामुळे एकाच वेळी अनेक गाड्यांची ये-जा सांभाळणे शक्य होते.
जंक्शन (Junction):
जंक्शन म्हणजे असे रेल्वे स्थानक, जिथे तीन किंवा त्याहून अधिक रेल्वे मार्ग एकत्र येतात किंवा वेगळे होतात. उदा. मथुरेतून ७ मार्ग निघतात. त्यामुळे याला रेल्वे स्टेशन नाही तर जंक्शन म्हटलं जातं.
भारतातील इतर प्रमुख रेल्वे जंक्शन :
मथुरा जंक्शन हे सर्वाधिक मार्गांसाठी (७ मार्ग) ओळखले जात असले तरी, काही इतर जंक्शन त्यांच्या व्यस्ततेसाठी आणि प्लॅटफॉर्मसाठी प्रसिद्ध आहेत:
हावडा जंक्शन (Howrah Junction): हे भारतातील सर्वात जास्त प्लॅटफॉर्म (23 प्लॅटफॉर्म) असलेले स्टेशन आहे. (या जंक्शनवरून सर्वाधिक रेल्वे थांबतात.)
विजयवाडा जंक्शन (Vijayawada Junction): हे भारतातील सर्वात व्यस्त जंक्शनपैकी एक मानले जाते.
अशा प्रकारे, मथुरा जंक्शन केवळ एक स्थानक नसून, ते भारतीय रेल्वेच्या विशाल नेटवर्कचा एक महत्त्वाचा आधारस्तंभ आहे, जो देशाला एका धाग्यात बांधून ठेवतो.
