आठव्या वर्षी लग्न, दुसऱ्या लग्नासाठी बदलला धर्म; बिझनेसमशी थाटला तिसरा संसार, ही अभिनेत्री कोण?

ती बॉलिवूडची 'स्टार' आहे, जिला 'नृत्य सम्राज्ञी' म्हटले जाते. तिनेच हिंदी चित्रपटसृष्टीत नृत्याची ओळख करून दिली आणि चित्रपटसृष्टीत नृत्याला एका वेगळ्या पातळीवर नेले. त्याच्या बालपणी, त्याच्या पालकांनी त्याला त्यांच्या घरात काम करणाऱ्या मोलकरणीला सोपवले.

आपण 'कथक क्वीन' धनलक्ष्मीबद्दल बोलत आहोत जिला सितारा या नावाने ओळख मिळाली. सितारा देवी यांनी त्यांच्या नृत्य कौशल्याने खूप प्रसिद्धी मिळवली, परंतु त्यांचे खरे जीवन दुःखांनी भरलेले होते.

रवींद्रनाथ टागोरांनी तिला 'नृत्य सम्राज्ञी' ही पदवी दिली. सितारा देवी यांचे कुटुंब बनारसचे होते, पण त्यांचा जन्म कोलकात्यात झाला. जेव्हा सितारा देवी 11 वर्षांच्या होत्या, तेव्हा त्यांचे कुटुंब मुंबईत स्थलांतरित झाले. मुंबईत परतल्यावर सितारा देवींनी इटिया बेगम पॅलेसमध्ये रवींद्रनाथ टागोर, सरोजिनी नायडू आणि सर कावासजी जहांगीर यांच्यासमोर नृत्य सादर केले. रवींद्रनाथ टागोर तिच्या नृत्य कौशल्याने खूप प्रभावित झाले आणि त्यांनी तिला अनेक कार्यक्रमांमध्ये नृत्य करण्यासाठी आमंत्रित केले आणि त्यांनीच सितारा देवींना 'नृत्य सम्राज्ञी' ही पदवी दिली.

वयाच्या 12व्या वर्षी सितारा देवींनी चित्रपटांमध्ये नृत्य करायला सुरुवात केली. त्यांनी 1940 मध्ये प्रदर्शित झालेल्या उषा हरण, 19378मध्ये प्रदर्शित झालेल्या रोटी आणि 1951मध्ये प्रदर्शित झालेल्या नगीना या चित्रपटांमध्ये काम केले. 1957 मध्ये, तिने 'मदर इंडिया' चित्रपटात पुरुषांच्या पोशाखात होळी नृत्य सादर करून सर्वांचे मन जिंकले, परंतु त्यानंतर तिने नाचणे बंद केले.

सितारा देवी यांचे पहिले लग्न 8 वर्षांच्या असताना झाले होते, परंतु नृत्य शिक्षणावर लक्ष केंद्रित करण्यासाठी त्यांनी हे लग्न मोडले. त्यानंतर त्यांनी त्यांच्यापेक्षा 16 वर्षांनी मोठा असलेल्या नाझीर अहमदशी लग्न केले. या लग्नासाठी त्यांनी आपला धर्म बदलला, दोघेही हिंद पिक्चर्स स्टुडिओमध्ये भागीदार होते.

त्यानंतर दोघांमध्ये मतभेद निर्माण होऊ लागले आणि सितारा देवींचं पती नजीर अहमद यांचा पुतण्या आसिफ यांच्या जीव जडला. 1944 मध्ये, सितारा देवी यांनी पतीला सोडून के. आसिफ यांच्याशी लग्न केले. पण नंतर के आसिफने सितारा देवीच्या मैत्रिणीशी दुसरे लग्न केले.

प्रेमात विश्वासघात झाल्यानंतर, सिताराचे हृदय पुन्हा एकदा धडधडू लागले. यावेळी त्यांनी एका व्यावसायिकाला आपला जीवनसाथी बनवण्याचा निर्णय घेतला. के आसिफपासून वेगळे झाल्यानंतर सितारा देवी यांनी गुजराती व्यावसायिक प्रताप बारोट यांच्याशी लग्न केले. दोघांनाही एक मुलगा होता, ज्याचे नाव त्यांनी रणजीत ठेवले. पण कदाचित लग्नाचा आनंद त्यांच्या नशिबात नव्हता, कारण हे नातेही जास्त काळ टिकू शकले नाही आणि ते दोघे वेगळे झाले.

नृत्य आणि कला क्षेत्रातील योगदानाबद्दल सितारा देवी यांना पद्मश्री पुरस्कार आणि संगीत नाटक अकादमी पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले. त्यांना पद्मभूषण पुरस्कारानेही सन्मानित करण्यात आले होते, परंतु त्यांनी स्वतःसाठी भारतरत्नची मागणी केल्याचे सांगून पुरस्कार नाकारला.

तथापि, त्यांची मागणी अद्याप पूर्ण झालेली नाही. 25 नोव्हेंबर 2014 रोजी तिने शेवटचा श्वास घेतला आणि जगाचा कायमचा निरोप घेतला.