एका वर्षात एकदाच बदलतो रंग!
हा बेडूक तलाव, नद्या, तलाव किंवा धबधब्यांजवळ आढळतो. पहिल्या पावसानंतर काही दिवसांसाठी ही दुर्मिळ दृश्ये या ठिकाणी दिसतात. पावसाळ्यात हे बेडूक त्यांच्या प्रजननाच्या काळात असल्याने, नर बेडूक मादीला आकर्षित करण्यासाठी आपला रंग बदलतात. सामान्य दिवसांमध्ये त्यांचा रंग तपकिरी किंवा मरून असतो, पण मान्सून सुरू होताच ते सूर्यफुलाच्या फुलांसारखे पिवळे होतात. यासोबतच ते मोठ्या आवाजात डराव डराव असा आवाजही करतात.
advertisement
दोन दिवसांपूर्वी, खरगोनमधील भिकाणगावजवळील एका तलावाजवळ चमकदार पिवळ्या रंगाचा आणि मोठ्या आकाराचे हे दुर्मिळ बेडकं दिसले. लोकांनी त्याचे फोटो आणि व्हिडिओ काढायला सुरुवात केली. तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की, हा बेडूक सहसा जमिनीत बिळे करून राहतो किंवा पाण्यात लपलेला असतो, पण पावसाच्या पहिल्या सरीसोबत तो बाहेर येतो आणि काही दिवसांसाठी पिवळे रूप धारण करतो. त्यानंतर तो पुन्हा गायब होतो.
फक्त नर बेडूक रंग बदलतात
जीवशास्त्रज्ञ प्राध्यापक डॉ. शैल जोशी यांनी 'लोकल 18' ला सांगितले की, फक्त नर बेडूकांमध्येच अशा प्रकारे रंग बदलण्याची क्षमता असते. हा कोणताही आजार नसून, एक नैसर्गिक प्रक्रिया आहे जी आनुवंशिक स्तरावर घडते. मादीला आकर्षित करण्यासाठी, नर बेडूक रंग बदलतात आणि खास आवाजही काढतात. हा आवाज त्यांच्या व्होकल कॉर्डमधून येतो.
नर बेडूकाच्या घशात एक खास पिशवी असते, ज्याला व्होकल सॅक किंवा व्होकल कॉर्ड म्हणतात. यातून ते डराव डराव आवाज काढतात, जे दूरूनही ऐकू येतात आणि मादी बेडूकांना बोलावण्यास मदत करतात. इंडियन बुलफ्रॉगचा आकारही सामान्य बेडूकांपेक्षा मोठा असतो. त्याची लांबी 17 इंचांपर्यंत असू शकते. जेव्हा तो पिवळ्या रंगात दिसतो, तेव्हा त्याच्या पाठीवर हिरव्या रंगाच्या पट्ट्या कायम राहतात.
देशात 400 हून अधिक प्रजाती
भारतात बेडूकांच्या 400 हून अधिक प्रजाती आढळतात. त्यांची संख्या जगभरात 5000 पेक्षा जास्त आहे. इंडियन बुलफ्रॉगला वैज्ञानिक भाषेत होप्लोबॅट्रॅचस टायगेरिनस (Hoplobatrachus tigerinus) किंवा राणा टायग्रिना (Rana tigrina) असेही म्हणतात. तो भारत, पाकिस्तान, नेपाळ, बांगलादेश आणि म्यानमार यांसारख्या देशांमध्ये आढळतो.
हे ही वाचा : सुंदर होती सून; प्रेमात पडला सासरा, दोघांनी केलं लग्न, म्हणाले, "या जन्मात सोडणार नाही साथ", पण...
हे ही वाचा : ऐकावं ते नवलंच! पाण्याशिवाय जगतो 'हा' मासा, तेही वाळवंटात; उष्ण वाळूत शेकडो किलोमीटर करतो प्रवास : VIDEO