उत्तर अमेरिकेतील सोनोरन आणि मोजावे वाळवंटात आढळणाऱ्या या सापाची विशिष्ट बाजूने फिरण्याची हालचाल म्हणजे वाळूतून वेगाने सरकण्याचं त्याचं रहस्य. पण जर तुम्हाला नवीन खुणा दिसल्या तर सावधगिरी बाळगणं आवश्यक आहे. याचा अर्थ असा की जवळपास साप लपून बसला असेल आणि कधीही हल्ला होऊ शकतो. दरवर्षी वाळवंटातील अनेक लोक या धोकादायक सापांना बळी पडतात.
advertisement
नीट ऐका 'हा' आवाज! कुठेही ऐकू आला तर जिथं असाल तिथून पळून जा; नाहीतर जाईल जीव
वाळूमध्ये चालणं खूप कठीण असले तरी, हा साप वाळूमध्ये अगदी सहजपणे सरकतो. व्हिडिओमध्ये दाखवल आहे की वाळूवर J किंवा S सारख्या खुणा तयार होतात, ज्या साइडवाइंडरच्या चालण्याने तयार होतात. बीबीसी अर्थ आणि यूट्यूबच्या व्हिडिओंनुसार या सापाचं शरीर सामान्यपणे सरकण्याऐवजी दोन्ही बाजूला हलतं, ज्यामुळे वाळूला फक्त दोन बिंदू स्पर्श करतात. यामुळे वाळू सरकत नाही आणि साप ताशी 18 मैल वेगाने सरकू शकतो.
या सापाचे हेच वैशिष्ट्य त्याचा सर्वात मोठा धोका आहे. तो ओळखणे अत्यंत कठीण आहे. हा साप रात्री सक्रिय असतो आणि दिवसा वाळूमध्ये स्वतःला गाडतो. फक्त त्याचे डोळे दिसतात. त्याच्या चाव्यामुळे न्यूरोटॉक्सिन बाहेर पडतो, ज्यामुळे वेदना, सूज आणि श्वास घेण्यास त्रास होतो.
कुठेही ऐकू आला तर जिथं असाल तिथून पळून जा; नाहीतर जाईल जीव
हा आवाज जगातील सर्वात धोकादायक सापांपैकी एक असलेल्या रॅटलस्नेकचा आहे. वैज्ञानिकदृष्ट्या क्रोटलस म्हणून ओळखला जाणारा रॅटलस्नेक वाइपर कुटुंबातील आहे आणि जगभरात त्याच्या 36 पेक्षा जास्त प्रजाती आहेत, ज्यामध्ये डायमंडबॅकपासून साइडवाइंडरपर्यंतचा समावेश आहे. त्यांची त्वचा अशी आहे की त्यांना शोधणं कठीण होतं.
रॅटलस्नेकच्या शेपटीच्या टोकावर केराटिनसारखे भाग असतात जे सतत वाढत असतात. जेव्हा सापाला भीती वाटते किंवा धोका वाटतो तेव्हा ते स्नायूंच्या आकुंचनातून कंपन करतात आणि 90 डेसिबल पर्यंतचा मोठा आवाज निर्माण करतात. घंटा वाजवल्यासारखा हा आवाज. जो भक्षकांना दूर ठेवण्यासाठी असतो, हल्ला दर्शवण्यासाठी नाही. बहुतेक रॅटलस्नेक शांत असतात. प्रथम ते इशारा देतात आणि नंतर चावतात.
त्यांच्या आहारात उंदीर, ससे आणि पक्षी यांचा समावेश आहे. ते थर्मल सेन्सर्सद्वारे उष्णता ओळखून शिकार करतात. पण मानवांसाठी धोका म्हणजे त्यांचं विष. रॅटलस्नेक विष हे हेमोटॉक्सिन आणि न्यूरोटॉक्सिनचे मिश्रण आहे, जे ऊती नष्ट करतं. चावल्यानंतर लगेचच तीव्र वेदना, सूज आणि शरीर काळं होणं सुरू होतं. त्यानंतर रक्तस्त्राव सुरू होतो. श्वास घेण्यास त्रास होणं, स्नायू कमकुवत होणं, चक्कर येणं, उलट्या होणं ही लक्षणं दिसू लागतात. गंभीर प्रकरणांमध्ये किडनी निकामी होणं किंवा मृत्यू होऊ शकतो.
हे साप वाळवंट, गवताळ प्रदेश, जंगले आणि पर्वत अशा ठिकाणी राहतात. उत्तर, मध्य आणि दक्षिण अमेरिकेतील शुष्क प्रदेशात आढळतो. अमेरिकेत कॅलिफोर्नियापासून टेक्सासपर्यंत त्यांचं वास्तव्य आहे. ते रात्री अॅक्टिव्ह असतात आणि दिवसा लपतात.
