RSS Chittapur Route March: 2 नोव्हेंबरला संघ रस्त्यावर उतरणार; कोर्टात काँग्रेसला घाम फुटला, Explainer

Published by:Jaykrishna Nair

Last Updated:October 19, 2025 10:52 PM IST

RSS Route March: संघाच्या रूट मार्चवरून कर्नाटकात राजकीय आणि विचारसरणीचा संघर्ष शिगेला पोहोचला आहे. काँग्रेसच्या विरोधानंतरही संघ मागे हटणार नाही, तर न्यायालयात आणि रस्त्यावर दोन्ही ठिकाणी लढाई रंगणार आहे.

कर्नाटक उच्च न्यायालयाने (HC) रविवारी राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाला (RSS) चित्तापूर (जिल्हा कलबुर्गी) येथे 2 नोव्हेंबर रोजी ‘रूट मार्च’ काढण्यासाठी नव्याने अर्ज दाखल करण्याचे निर्देश दिले. न्यायमूर्ती एम.जी.एस. कमल यांनी हा आदेश अशोक पाटील यांनी दाखल केलेल्या याचिकेवरील सुनावणीदरम्यान दिला. याचिकाकर्त्यांनी सांगितले होते की, 19 ऑक्टोबर रोजी परवानगी नाकारल्यामुळे आता 2 नोव्हेंबर रोजी मार्च काढायचा आहे.

RSS मार्च का काढत आहे?

RSS सध्या आपल्या स्थापनेच्या 100 वर्षांच्या उत्सवाच्या निमित्ताने देशभरात ‘पथ संचलन’ (रूट मार्च) आयोजित करत आहे. कर्नाटकातही या महिन्यात अनेक ठिकाणी असे मार्च काढण्यात आले आहेत.

12 ऑक्टोबरचा वादग्रस्त मार्च आणि संताप

12 ऑक्टोबरला रायचूर जिल्ह्यातील लिंगसुगूर येथे झालेल्या RSS मार्चमध्ये एका सरकारी अधिकाऱ्याने – प्रवीण कुमार के.पी. (तालुका पंचायत विकास अधिकारी) – पूर्ण संघ गणवेशात (पांढरा शर्ट, खाकी शॉर्ट्स, काळी टोपी आणि दंडा) सहभागी झाल्याचा व्हिडिओ व्हायरल झाला. यामुळे मोठा वाद निर्माण झाला.

राजकीय वाद – सरकार विरुद्ध संघ

या घटनेनंतर कर्नाटकचे मंत्री प्रियांक खर्गे यांनी मुख्यमंत्री सिद्धरामय्या यांना पत्र लिहून सरकारी ठिकाणी RSS च्या कार्यक्रमांवर बंदी घालावी अशी मागणी केली आणि तमिळनाडूचा आदर्श घ्यावा असे सुचवले.

13 ऑक्टोबर: खर्गे यांनी पुन्हा पत्र लिहून सरकारी कर्मचाऱ्यांना RSS कार्यक्रमात सहभागी होण्यावर बंदी घालण्याची मागणी केली. त्यांनी कर्नाटक सिव्हिल सर्व्हिस कंडक्ट रुल्सच्या कलम ५(१) चा हवाला दिला.

14-15 ऑक्टोबर: सरकारने प्रवीण कुमार यांच्यावर शिस्तभंग कारवाईचा विचार सुरू केला. दरम्यान, भाजप नेत्यांनी काँग्रेसवर हिंदू संस्कृतीला लक्ष्य करण्याचा आरोप केला. खासदार तेजस्वी सूर्या यांनी ही कारवाई “बेकायदेशीर” असल्याचे सांगितले, तर सी.टी. रवी यांनी म्हटले, “संविधानानुसार RSS ला कार्य करण्याचा अधिकार आहे.”

16 ऑक्टोबर: खर्गे यांनी राज्य सरकार RSS विरुद्ध नवीन कायदे आणण्याचा विचार करत असल्याचे सांगितले. सूर्या यांनी त्यावर प्रत्युत्तर देत म्हटले की, “RSS ला बंदी घालण्याचे सर्व प्रयत्न आतापर्यंत अयशस्वी ठरले आहेत आणि संघ प्रत्येक वेळी अधिक शक्तिशाली झाला आहे.”

17-18 ऑक्टोबर: प्रवीण कुमार यांना सरकारी नियमांचे उल्लंघन केल्याबद्दल निलंबित करण्यात आले. सूर्या यांनी त्यांना कायदेशीर मदत देण्याचा उपक्रम सुरू केला. खर्गे यांनी यावर X वरून सूर्या यांची खिल्ली उडवत त्यांना “WhatsApp Graduate” असे म्हटले.

काँग्रेस विरुद्ध RSS

RSS नेते राजीव तुली यांनी म्हटले की, काँग्रेसचे RSS विषयी वैर जुने आहे. त्यांनी सांगितले की, 1948 मध्ये नेहरूंनी “RSS ला चिरडून टाकू” असे म्हटले होते.

महात्मा गांधींच्या हत्या प्रकरणात संघाचा संबंध नसल्याचे समजल्यानंतर सरदार पटेलांनी बंदी उठवली.

1975 मध्ये इंदिरा गांधींनी, आणि नंतर पी.व्ही. नरसिंह रावांनी संघावर बंदी घातली. पण ती प्रत्येक वेळी हटवली गेली. तुली म्हणाले, काँग्रेस नेहमीच भारतीयत्व, राष्ट्रवाद आणि हिंदुत्वाच्या विरोधात राहिली आहे.

न्यायालयातील सुनावणी आणि पुढील आदेश

रविवारी RSS तर्फे अशोक पाटील यांनी दाखल केलेल्या याचिकेवर विशेष खंडपीठाने सुनावणी केली. न्यायालयाने विचारले की, पर्यायी तारीख देता येईल का? यावर याचिकाकर्त्यांनी 2 नोव्हेंबर ही तारीख योग्य असल्याचे सांगितले.

न्यायालयाने आदेश दिला:

याचिकाकर्त्यांनी मार्ग, ठिकाण आणि वेळ यांचा तपशील असलेला नवीन अर्ज जिल्हाधिकारी, कार्यकारी दंडाधिकारी आणि पोलिस अधिकाऱ्यांना सादर करावा.

प्रशासनाने हा अर्ज विचारात घेऊन 24 ऑक्टोबरपर्यंत अहवाल सादर करावा.

प्रकरणावर अद्याप गुणदोषाच्या आधारावर कोणताही अंतिम आदेश दिलेला नाही.

चित्तापूरमध्ये परवानगी नाकारण्यामागचं कारण

चित्तापूर हा मंत्री प्रियांक खर्गे यांचा मतदारसंघ आहे. येथे स्थानिक प्रशासनाने शांतता आणि कायदा-सुव्यवस्था बिघडू शकते या कारणावरून 19 ऑक्टोबरच्या मार्चसाठी परवानगी नाकारली होती. तहसीलदारांनी सांगितले की, भीम आर्मी या संघटनेनेही त्याच दिवशी त्याच मार्गावर मार्च काढण्याचे पत्र दिले आहे. तसेच राज्य सरकारने शनिवारी आदेश जारी करून स्पष्ट केले की, खासगी संस्था किंवा गटांना सरकारी जागा वापरण्यासाठी पूर्वपरवानगी घेणे बंधनकारक असेल.

एकूणच RSS च्या मार्चवरून कर्नाटकात मोठा राजकीय आणि सामाजिक संघर्ष उभा राहिला आहे. एका अधिकाऱ्याच्या सहभागाने सुरुवात झालेला वाद आता संघ, काँग्रेस, आणि शासन यांच्यातील विचारधारात्मक संघर्षात परिवर्तित झाला आहे. न्यायालयाच्या पुढील सुनावणीत 24 ऑक्टोबरला परिस्थिती स्पष्ट होणार आहे.

view comments

Location :

Mumbai,Maharashtra

First Published :

October 19, 2025 10:52 PM IST

RSS Chittapur Route March: 2 नोव्हेंबरला संघ रस्त्यावर उतरणार; कोर्टात काँग्रेसला घाम फुटला, Explainer

RSS Chittapur Route March: 2 नोव्हेंबरला संघ रस्त्यावर उतरणार; कोर्टात काँग्रेसला घाम फुटला, Explainer

फोटो

ताज्या बातम्या