बँक खातेधारकाचा मृत्यू झाल्यास पैसे कोणाला मिळतात? खरंच नॉमिनीला मिळतात?

मुंबई : आजच्या डिजिटल युगात, प्रत्येकासाठी बँक अकाउंट असणे आवश्यक आहे. आपल्या पगारापासून ते सरकारी अनुदानापर्यंत सर्व काही बँकेतून येते. आपल्या कष्टाने कमावलेले पैसे सुरक्षित ठेवण्यासाठी बँका एक शक्तिशाली मार्ग आहेत. परंतु, जीवनातील अनिश्चिततेमध्ये खातेदाराला काही झाले तर त्या खात्यात जमा केलेले पैसे कोणाला मिळतील? जर हा प्रश्न तुम्हालाही त्रास देत असेल, तर येथे उत्तर आहे.

बँक अकाउंट हे फक्त पैसे जमा करण्यासाठी नाही; ते आपल्या आर्थिक घडामोडींचे केंद्र आहे. कर्ज काढण्यासाठी, गुंतवणूक करण्यासाठी किंवा शिष्यवृत्ती आणि किसान सन्मान निधी सारख्या सरकारी योजनांचा लाभ घेण्यासाठी बँक खाते आवश्यक आहे. अशाप्रकारे, आपण करत असलेल्या प्रत्येक आर्थिक हालचालीमध्ये बँक खाते महत्त्वाची भूमिका बजावते.

या सर्व गुंतागुंतींवर एकमेव सोपा उपाय म्हणजे नामांकित व्यक्तीची नियुक्ती करणे. "नॉमिनी" म्हणजे तुम्ही बँकेला लेखी स्वरूपात कळवा की "ही व्यक्ती तुमच्या अनुपस्थितीत तुमच्या खात्यातील शिल्लक रकमेचा कायदेशीर वारस आहे." अलिकडेच, सर्व बँकांनी ग्राहकांकडून नामांकित व्यक्तीची माहिती घेणे अनिवार्य केले आहे. हे तुमच्या कुटुंबाचे भविष्यातील कायदेशीर अडचणींपासून संरक्षण करण्यासाठी एक सुरक्षा उपाय म्हणून काम करते.

तुम्ही कोणाला नॉमिनी करू शकता याबद्दल गोंधळून जाऊ नका. तुम्ही तुमच्या कुटुंबातील कोणत्याही सदस्याला नामांकित करू शकता. उदाहरणार्थ, तुम्ही तुमच्या जोडीदाराला, मुलांना, वडिलांना, आईला, भावाला किंवा बहिणीला नॉमिनी करू शकता. यामुळे तुमचे पैसे योग्य व्यक्तीपर्यंत सहज पोहोचतील याची खात्री होते.

तुम्ही तुमच्या खात्यासाठी नामांकित व्यक्ती नियुक्त केली असेल, तर प्रोसेस खूपच सोपी आहे. खातेधारकाच्या मृत्यूनंतर, नामांकित व्यक्तीला फक्त मृत्यू प्रमाणपत्र आणि त्यांचे ओळखपत्र यासारखी आवश्यक कागदपत्रे बँकेत सादर करावी लागतात. बँक पुढील कोणत्याही चौकशीशिवाय संपूर्ण खात्यातील शिल्लक नामांकित व्यक्तीकडे हस्तांतरित करेल. यामुळे काही दिवसांत आठवडे लागू शकणारी प्रक्रिया पूर्ण होईल.

तुम्ही एखाद्याला नॉमिनी केले नाही, तर तुमच्या कुटुंबाला मोठ्या अडचणींना सामोरे जावे लागेल. बँक थेट कोणालाही पैसे वितरित करणार नाही. कायद्यानुसार पैसे "कायदेशीर वारस" कडे गेले पाहिजेत. परंतु हा वारस कोण आहे हे सिद्ध करणे हे एक महत्त्वाचे आव्हान आहे.

कायद्यानुसार, मृत व्यक्ती विवाहित असेल तर त्याची पत्नी ही पहिली कायदेशीर वारस असते. जरी त्याला अल्पवयीन मुले असली तरी पैसे त्याच्या पत्नीकडे जातात. जर व्यक्ती अविवाहित असेल तर पैसे त्याच्या पालकांकडे जातात. तसंच, हे सिद्ध करण्यासाठी, उत्तराधिकार प्रमाणपत्रासारखे अनेक कागदपत्रे न्यायालयातून मिळवावी लागतात आणि बँकेत सादर करावी लागतात. यासाठी खूप वेळ, प्रयत्न आणि पैसा लागतो.

शेवटी, बँक खाते उघडणे जितके महत्त्वाचे आहे तितकेच, नॉमिनी व्यक्ती जोडणे हे अधिक महत्त्वाचे आहे. हे तुमच्याकडून एक लहान, जबाबदार पाऊल आहे जे तुमच्या प्रियजनांना तुमच्या नंतर अनावश्यक भटकंती, मानसिक ताण आणि आर्थिक त्रासापासून वाचवेल.