Coldest Place Is India : इथं पडते हाडं गोठवणारी थंडी! जगातील सगळ्यात दुसरं थंड ठिकाण भारतात, कोणतं आणि कुठे आहे?

भारतातील सर्वात थंड वस्ती असलेलं गाव द्रास आहे. लडाखचं प्रवेशद्वार म्हणून ओळखलं जातं. द्रास हे केवळ एक भौगोलिक चमत्कार नाही तर अत्यंत परिस्थितीत मानवी लवचिकतेचा पुरावा आहे. हे केंद्रशासित प्रदेश लडाखच्या कारगिल जिल्ह्यात स्थित आहे, जे समुद्रसपाटीपासून सुमारे 3300 मीटर म्हणजे 10800 फूट उंचीवर वसलेलं आहे. ते राष्ट्रीय महामार्ग १ वर झोजी ला खिंड आणि कारगिल शहराच्या दरम्यान आहे, ज्यामुळे ते लेहकडे जाणाऱ्या प्रवाशांसाठी एक मोक्याचा आणि निसर्गरम्य थांबा बनतं.

सायबेरियातील ओयम्याकोन नंतर द्रास जगातील दुसरं सर्वात थंड वस्ती असलेलं ठिकाण म्हणून ओळखलं जातं. सरासरी हिवाळ्यातील तापमान -20°C ते -25°C पर्यंत असतं, ते -60°C पर्यंत खाली येऊ शकतं, हा जानेवारी 1995 मध्ये झालेला विक्रम आहे. लांब, कडक हिवाळा सामान्यतः ऑक्टोबरच्या अखेरीस ते एप्रिलच्या सुरुवातीपर्यंत असतो, ज्यामध्ये मुसळधार बर्फवृष्टी आणि जोरदार वारे असतात.

अति तीव्र हवामान असूनही द्रासमध्ये सुमारे 22000 लोक राहतात, जे प्रामुख्याने शिना भाषिक डार्डिक समुदायाचे आहेत. रहिवाशांनी उल्लेखनीय कौशल्याने थंडीशी जुळवून घेतलं आहे. घरं जाड दगडी भिंती आणि लाकूड जाळणाऱ्या चुलींनी बांधलेली आहेत आणि पारंपारिक कपड्यांमध्ये लोकर आणि फरचे थर असतात. दैनंदिन जीवन शेती, पशुधन आणि पर्यटनाभोवती फिरतं. उन्हाळ्यात, दरी हिरव्यागार लँडस्केपमध्ये रूपांतरित होते, ज्यामुळे स्थानिकांना बार्ली, बटाटे आणि वाटाणे पिकवता येतात. पण हिवाळा हा जगण्याचा काळ असतो, कुटुंबे उष्ण महिन्यांत साठवलेल्या संरक्षित अन्न आणि लाकडावर अवलंबून असतात.

द्रास फक्त थंडीबद्दल नाही नैसर्गिक सौंदर्य आणि एकांत शोधणाऱ्यांसाठी हे एक आश्रयस्थान आहे. द्रास व्हॅली बर्फाच्छादित शिखरं, अल्पाइन कुरण आणि हिमनदी नद्यांचं विहंगम दृश्य देतं. ट्रेकर्स आणि साहसी लोक अनेकदा अमरनाथ, सुरु व्हॅली आणि मुश्कोह व्हॅलीच्या मोहिमांसाठी द्रासचा आधार म्हणून वापर करतात.  कारगिल युद्ध क्षेत्राच्या जवळ असल्याने या शहराला ऐतिहासिक महत्त्व देखील आहे. जवळच्या टोलोलिंगमध्ये असलेलं कारगिल युद्ध स्मारक 1999 च्या भारत आणि पाकिस्तानमधील संघर्षात प्राण गमावलेल्या सैनिकांना सन्मानित करतं.

द्रासला पोहोचणंच एक धाडसाचं आहे.  सर्वात जवळचे विमानतळ लेहमध्ये आहे, जे सुमारे 150 किमी अंतरावर आहे आणि रस्त्याच्या प्रवासात धोकादायक झोजी ला खिंड ओलांडावी लागते. जी हिवाळ्यात जोरदार बर्फवृष्टीमुळे अनेकदा बंद असते. मर्यादित पायाभूत सुविधांसह वेगळेपणा, द्रासमधील जीवन आव्हानात्मक आणि अद्वितीयपणे फायदेशीर बनवतं. (सर्व फोटो : AI Generated)