भगवान श्रीकृष्णाने गीतेत सांगितले आहे पुनर्जन्माचे गूढ, कसा होतो व्यक्तीला दुसरा जन्म
- Published by:Prachi Dhole
Last Updated:
श्रीमद्भगवद्गीतेमध्ये भगवान श्रीकृष्णाने अर्जुनाला पुनर्जन्माचे ज्ञान दिले
सनातन धर्मात पुनर्जन्माची संकल्पना आहे, आधुनिक विज्ञान हे मान्य करत नसले तरी हिंदू धर्मग्रंथांमध्ये पुनर्जन्माबद्दल अनेक समजुती सांगितल्या आहेत, या समजुतींनुसार पुनर्जन्म कसा होतो, हे आपल्याला यातून समजेल.
काय आहे पुनर्जन्माचे शास्त्र? सनातन धर्मानुसार ज्याला आपण सामान्यतः मृत्यू म्हणतो ती पुनर्जन्माची प्रक्रिया आहे. असे मानले जाते की, मृत्यू हा शरीराचा आहे आत्म्याचा नाही. हेच कारण आहे की मृत्यूनंतर आत्मा शरीरातून निघून जातो आणि नवीन शरीर धारण करतो, याला पुनर्जन्म म्हणतात. श्रीमद्भगवद्गीतेमध्ये भगवान श्रीकृष्णाने अर्जुनाला पुनर्जन्माचे ज्ञान दिले. श्रीमद्भगवद्गीतेच्या दुसऱ्या अध्यायात श्रीकृष्ण अर्जुनाला सांगतात… “देहिनोऽस्मिन्यथा देहे कौमारं यौवनं जरा। तथा देहान्तरप्राप्तिर्षीरस्तत्र न मुह्यति ॥
advertisement
पुनर्जन्माचा सिद्धांत किंबहुना, ज्याला आपण सांसारिक भाषेत मृत्यू म्हणतो ते केवळ आत्म्याचे त्याच्या जुन्या निष्क्रिय शरीरापासून वेगळे होणे आणि ज्याला आपण ‘जन्म’ म्हणतो तो म्हणजे कुठेतरी नवीन शरीरात आत्म्याचा प्रवेश होय. हे पुनर्जन्माचे तत्त्व आहे. आधुनिक युगातील बहुतेक तत्त्वज्ञानेदेखील पुनर्जन्माची संकल्पना स्वीकारतात. हे हिंदू, जैन आणि शीख धर्माचा अविभाज्य भाग आहे. बौद्ध धर्मात महात्मा बुद्धांनी त्यांच्या मागील जन्मांची वारंवार चर्चा केली आहे. बहुतेक लोकांना हे माहिती नाही की पुनर्जन्म हादेखील पाश्चात्य तत्त्वज्ञानाच्या विश्वास प्रणालीचा एक मोठा भाग होता. अशा प्रकारे पुनर्जन्म हा विज्ञानाच्या कसोटीवर उतरतो एका जन्मातून दुसऱ्या जन्मात आत्म्याचे स्थलांतर करण्याचे तत्त्व श्रीकृष्ण अचूक तर्काने सिद्ध करतात. कोणत्याही माणसाच्या जीवनात बालपणापासून तारुण्य, परिपक्वता आणि नंतर वृद्धापकाळापर्यंत त्याचे शरीर बदलत असते, हे ते सांगत आहेत. आधुनिक विज्ञानदेखील आपल्याला सूचित करते की आपल्या शरीरातील पेशी पुन्हा निर्माण होत राहतात. जुन्या पेशी नष्ट झाल्या की त्यांची जागा नवीन पेशी घेतात.
advertisement
एका अंदाजानुसार, सात वर्षांत आपल्या शरीरातील सर्व पेशी नैसर्गिकरीत्या बदलतात. याव्यतिरिक्त, पेशींमधील रेणू अधिक वेगाने बदलतात. आपण घेतो त्या प्रत्येक श्वासाबरोबर, ऑक्सिजनचे रेणू चयापचय प्रक्रियेद्वारे आपल्या पेशींमध्ये प्रवेश करतात आणि ते रेणू जे आतापर्यंत आपल्या पेशींमध्ये अडकले होते ते कार्बन डायऑक्साइड म्हणून सोडले जातात. शास्त्रज्ञांच्या मते, आपल्या शरीरातील सुमारे 98 टक्के रेणू एका वर्षात बदलतात आणि तरीही शरीराचा हळूहळू विकास झाल्यानंतर आपण स्वतःला समान व्यक्ती समजतो. कारण आपण भौतिक शरीर नसून त्यामध्ये परमात्मा वास करतो. आत्मा हा शरीराचा स्वामी श्रीमद्भागवत गीतेच्या या श्लोकात देहे म्हणजे ‘शरीर’ आणि देही म्हणजे ‘शरीराचा स्वामी’ किंवा आत्मा. श्रीकृष्ण अर्जुनाचे या वस्तुस्थितीकडे लक्ष वेधून घेतात की केवळ एका जिवापर्यंत शरीरात हळूहळू बदल होत असतात आणि आत्मा अनेक शरीरात प्रवेश करतो. त्याचप्रमाणे मृत्यूच्या वेळी तो दुसऱ्या शरीरात प्रवेश करतो.
advertisement
(सूचना : येथे दिलेली माहिती धार्मिक श्रद्धेवर आधारित आहे. याला कोणताही शास्त्रीय पुरावा नाही. न्यूज 18 मराठी त्याची हमी देत नाही.)
Location :
Mumbai,Maharashtra
First Published :
June 14, 2024 8:22 PM IST
मराठी बातम्या/अध्यात्म/
भगवान श्रीकृष्णाने गीतेत सांगितले आहे पुनर्जन्माचे गूढ, कसा होतो व्यक्तीला दुसरा जन्म