Kharip Seasons: मुग आणि उडीद पिकाची लागवड कशी करावी? वाणाची निवड करताना काय काळजी घ्यावी? Video
- Published by:Mohan Najan
- Reported by:Kale Narayan
Last Updated:
मुग आणि उडीद ही खरीप हंगामातील प्रमुख पिके आहेत. डाळवर्गीय पिके असल्याने शेतकऱ्यांचा या पिकांकडे नेहमीच कल असतो.
जालना: मुग आणि उडीद ही खरीप हंगामातील प्रमुख पिके आहेत. डाळवर्गीय पिके असल्याने शेतकऱ्यांचा या पिकांकडे नेहमीच कल असतो. सोयाबीन या कॅश क्रॉपमुळे अनेक शेतकरी आता या पिकांकडे दुर्लक्ष करत असले तरी ही पिके देखील मोठ्या प्रमाणावर घेतली जातात. खरीप हंगाम सुरू होत आहे. त्यामुळे अनेक शेतकरी मुग किंवा उडदाची पेरणी करत असतात. मुग आणि उडदाची पेरणी करताना कोणती काळजी घेतली पाहिजे? मुग आणि उडदाची पेरणी किती अंतरावर आणि किती खोलीवर केली पाहिजे? तसेच मुग आणि उडदाच्या कोणत्या अत्याधुनिक जाती आहेत? याबाबत कृषी विज्ञान केंद्र खरपुडी येथील वरिष्ठ शास्त्रज्ञ आणि प्रमुख श्रीकृष्ण सोनूने यांनी माहिती दिली आहे.
अनेक शेतकरी कापूस आणि सोयाबीन ही दोन प्रमुख पिके प्रामुख्याने घेतात. वेगवेगळ्या कारणांनी मुग आणि उडीद पिकाचे क्षेत्र खालावत चालले आहे. परंतु ही दोन्ही पिके जमिनीला अतिशय पोषक अशी आहेत. तसेच जमिनीतील नत्राचा पुरवठा वाढवणारी ही पिके आहेत. त्याचबरोबर रब्बी हंगामातील पीक चांगले येण्यासाठी ही पिके अतिशय उत्तम आहेत.
advertisement
सुधारित जाती
मराठवाड्यासाठी अतिशय उत्तम अशी जात म्हणजे बीएम 2003-2, ही जात बदनापूर कृषी विज्ञान केंद्राने संशोधित केलेली आहे. या वाणाच्या शेंगा एकत्रित पक्व होतात. तसेच शेंगात दाण्याचे प्रमाण देखील चांगले असते. महात्मा फुले कृषी विद्यापीठाने संशोधित केलेली फुले चेतक ही जात देखील अतिशय उत्तम आहे. त्याचबरोबर फुले वैभव ही देखील जात अतिशय उत्तम आहे. उडीद पिकाच्या बाबतीत बोलायचे झाल्यास फारशा सुधारित जाती उपलब्ध नाहीत.
advertisement
परंतु अकोला येथील डॉक्टर पंजाबराव देशमुख कृषी विद्यापीठाने विकसित केलेली पीडीकेव्ही ब्लॅक गोल्ड नावाने विकसित केलेली जात अतिशय उत्तम आहे. त्याचबरोबर ए के यु 10-1 ही जात देखील उडीद पिकासाठी अतिशय उत्तम आहे. त्याचबरोबर इतर खाजगी कंपन्यांनी विकसित केलेली काही चांगली वाणे बाजारात उपलब्ध आहेत. त्यांची पेरणी देखील शेतकरी करू शकतात.
advertisement
मुग आणि उडदाची पेरणी पावसाच्या पहिल्या पाण्यावर किंवा 15 जूनच्या आधी करावी. पेरणी करताना बीज प्रक्रिया अवश्य करावी. ट्रॅक्टरद्वारे किंवा तीफनीच्या साह्याने पेरणी करावी. दोन ओळींतील अंतर 30 सेमी तर दोन झाडांतील अंतर 10 ते 12 सेमी एवढे राहील याची काळजी घ्यावी. पेरणी करताना शेतामध्ये पुरेशी ओल असावी याची काळजी घ्यावी. तसेच तीन ते चार सेंटीमीटर खोलीवर मुग किंवा उडदाची पेरणी करावी. एकरी पाच ते सहा किलो बियाणे पेरणीसाठी वापरावे, असे श्रीकृष्ण सोनूने यांनी लोकल 18 बरोबर बोलताना सांगितले.
view commentsLocation :
Jalna,Maharashtra
First Published :
June 08, 2025 1:48 PM IST
मराठी बातम्या/कृषी/
Kharip Seasons: मुग आणि उडीद पिकाची लागवड कशी करावी? वाणाची निवड करताना काय काळजी घ्यावी? Video

