केंद्र सरकार दर महिन्याला देशातील शिल्लक साखर, हंगामातील उत्पादन आणि बाजारातील मागणी लक्षात घेऊन साखर कोटा जाहीर करते. सप्टेंबर महिन्यात २३.५ लाख टन साखरेचा कोटा खुला करण्यात आला होता. मात्र ऑक्टोबर महिन्यातील सणासुदीच्या काळात मागणी मोठ्या प्रमाणावर वाढणार असूनही यंदा कोटा कमी करण्यात आल्याने व्यापाऱ्यांमध्ये आणि ग्राहकांमध्ये चिंतेचे वातावरण आहे.
advertisement
विशेष म्हणजे दिवाळी हा देशातील सर्वात मोठा सण मानला जातो. या काळात मिठाई, फराळ व इतर गोड पदार्थांच्या खरेदी-विक्रीला मोठ्या प्रमाणावर चालना मिळते. अशा वेळी बाजारात साखरेची मागणी नेहमीपेक्षा जास्त असते. तरीदेखील केंद्र सरकारने कोटा कमी ठेवल्याने थेट दरवाढीचा फटका ग्राहकांना बसणार आहे.
सध्या देशात सुमारे ४५ लाख टन साखर शिल्लक असल्याचे सांगितले जाते. परंतु हा साठा प्रत्यक्षात कारखान्यांकडे उपलब्ध नाही. त्यामुळे सरकारने कोटा जाहीर करताना हात आखडता घेतल्याचे स्पष्ट झाले आहे. यामुळे बाजारातील साखरपुरवठा मर्यादित होणार असून व्यापारी दरवाढीची शक्यता वर्तवत आहेत.
सध्या घाऊक बाजारात साखरेचा दर प्रतिक्विंटल ३९०० रुपये असून त्यावर ५ टक्के जीएसटी लागू आहे. म्हणजेच किरकोळ बाजारात चांगल्या प्रतीची साखर साधारणतः ४५ रुपयांच्या दराने मिळत आहे. मात्र दिवाळी जवळ आल्याने हा दर आणखी ५० ते १०० रुपयांनी वाढू शकतो, अशी अपेक्षा आहे.
साखर व्यवसायाशी संबंधित मंडळींचे म्हणणे आहे की, कोटा कमी झाल्यामुळे बाजारात तुटवडा निर्माण होईल आणि परिणामी ग्राहकांना जास्त दर द्यावे लागतील. आधीच अन्नधान्य व इतर वस्तूंच्या दरवाढीमुळे सामान्य नागरिकांना आर्थिक ताण सहन करावा लागत आहे. त्यातच दिवाळीपूर्वी साखरेचे दर वाढल्यास गोडीचा सण सर्वसामान्यांच्या खिशाला चटका लावू शकतो.
एकूणच, दिवाळीच्या तोंडावर साखरेच्या दरवाढीची शक्यता निर्माण झाली आहे. सरकारने पुढील काही दिवसांत परिस्थितीचा आढावा घेऊन कोट्यात बदल केला नाही, तर ग्राहकांना महागडी साखर खरेदी करण्याशिवाय पर्याय राहणार नाही.