बरेच लोक मायक्रोवेव्हला रेडिएशन असलेले धोकादायक उपकरण मानतात आणि एअर फ्रायर हे तेल कमी करण्याचे साधन आहे. त्याच वेळी, गॅस स्टोव्हचे आरोग्य फायदे आणि चव यावर अनेकदा प्रश्नचिन्ह उपस्थित केले जाते. योग्य माहिती आणि काळजीपूर्वक स्वयंपाक केल्याने आरोग्य फायदे आणि चव दोन्ही मिळवता येतात. या लेखात, आपण गॅस स्टोव्ह, मायक्रोवेव्ह आणि एअर फ्रायर या तिन्ही उपकरणांचे फायदे, तोटे आणि योग्य वापर पद्धतींबद्दल माहिती घेणार आहोत.
advertisement
गॅस स्टोव्ह
भारतीय घरांमध्ये गॅस स्टोव्ह हे सर्वात सामान्य उपकरण राहिले आहे. ते सुरक्षित मानले जातात, कारण ते कोणत्याही इलेक्ट्रॉनिक लहरी किंवा रेडिएशन उत्सर्जित करत नाहीत. मात्र जळत्या गॅसमधून हानिकारक वायू बाहेर पडतात जसे की, नायट्रोजन डायऑक्साइड (NO₂), कार्बन मोनोऑक्साइड (CO), अस्थिर सेंद्रिय संयुगे (VOCs)
हे वायू दीर्घकाळ श्वसनाद्वारे घेतल्यास फुफ्फुसांचा दाह, डोकेदुखी, खोकला आणि दम्यासारखी लक्षणे उद्भवू शकतात. समस्या केवळ गॅस स्टोव्हची नाही तर बंद स्वयंपाकघर, खराब वायुवीजन आणि घाणेरड्या बर्नरची देखील आहे. जर स्वयंपाकघरात योग्य वायुवीजन आणि नियमित स्वच्छता असेल तर गॅस स्टोव्ह आरोग्यासाठी तुलनेने सुरक्षित असतात.
मायक्रोवेव्ह
मायक्रोवेव्हबद्दलचा सर्वात मोठा गैरसमज असा आहे की, ते रेडिएशन निर्माण करतात. खरं तर, मायक्रोवेव्ह नॉन-आयनीकरण रेडिएशन वापरतात, ज्याचा अर्थ आहे की ते शरीराच्या पेशींना हानी पोहोचवत नाही. ते फक्त त्यातील पाण्याचे रेणू सक्रिय करून अन्न गरम करते. मायक्रोवेव्ह धूर किंवा कर्करोग निर्माण करणारे पदार्थ तयार करत नाहीत.
काही प्रकरणांमध्ये, मायक्रोवेव्ह स्वयंपाकातून पोषक तत्वांचे नुकसान पारंपारिक उकळत्या किंवा तळण्याच्या पद्धतींपेक्षा कमी असते. म्हणून, मायक्रोवेव्हमध्ये शिजवण्याची भीती ही एक मिथक आहे, फक्त ते योग्य तापमान आणि वेळेवर वापरले गेले पाहिजे.
एअर फ्रायर
कमी तेलात कुरकुरीत अन्न हवे असलेल्यांसाठी आज एअर फ्रायर हा एक लोकप्रिय पर्याय आहे. ते खोल तळण्याच्या तुलनेत कॅलरीज कमी करतात आणि अन्न हलके करतात. मात्र सावधगिरी बाळगणे आवश्यक आहे. बटाट्यांसारखे पिष्टमय पदार्थ 120°C पेक्षा जास्त तापमानात जास्त काळ शिजवल्यास अॅक्रिलामाइड नावाचे रसायन तयार करू शकतात. हे संभाव्यतः हानिकारक मानले जाते. म्हणून एअर फ्रायरचा वापर विवेकीपणे करावा आणि जास्त गरम करणे टाळावे.
काही महत्त्वाच्या गोष्टी..
खरा मुद्दा उपकरणाचा नाही तर वापराचा आहे. सुरक्षित स्वयंपाकासाठी विचारात घेण्याच्या काही गोष्टी इथे आहेत.
- स्वयंपाकघरात योग्य वायुवीजन सुनिश्चित करा.
- उच्च तापमानात सतत तेलकट पदार्थ शिजवणे टाळा.
- बर्नर आणि उपकरणे नियमितपणे स्वच्छ करा.
- योग्य तापमान आणि वेळेवर अन्न शिजवा.
ही खबरदारी घेतली तर गॅस स्टोव्ह, मायक्रोवेव्ह आणि एअर फ्रायर सर्व सुरक्षित आहेत. मायक्रोवेव्हची भीती ही केवळ एक मिथक आहे, तर गॅस स्टोव्हचे धोके खरे आहेत, परंतु त्याकडे दुर्लक्ष केले जाऊ शकते.
Disclaimer : या बातमीत दिलेली माहिती आणि आरोग्याशी संबंधित सल्ला तज्ञांशी झालेल्या संभाषणांवर आधारित आहे. ही सामान्य माहिती आहे, वैयक्तिक सल्ला नाही. म्हणून, डॉक्टरांचा सल्ला घेतल्यानंतरच काहीही वापरा. त्याच्या वापरामुळे होणाऱ्या कोणत्याही नुकसानासाठी न्यूज-18 जबाबदार राहणार नाही.
