अटमंटन वेलनेस सेंटरचे सह-संस्थापक आणि संचालक निखिल कपूर म्हणतात, 'ज्या क्षणी तुम्हाला पोट भरल्यासारखे वाटू लागते, ते एक संकेत आहे की तुम्ही खूप जास्त खाल्ले आहे. एक वैयक्तिक मंत्र असा असू शकतो की, जेव्हा भूक लागत नाही, तेव्हा खाणे थांबवावे, पोट पूर्ण भरल्यावर नाही. हे हेतुपुरस्सर आणि दररोज केले पाहिजे. हे तंत्र उत्कृष्टपणे कार्य करते. यामुळे तुम्हाला हलके आणि ऊर्जावान वाटते. तसेच कार्यक्षम दिवसासाठी पुरेशी ताकद मिळते.'
advertisement
जरी सर्व प्रकारच्या लोकांसाठी चांगल्या प्रकारे परिभाषित आहार मार्गदर्शक तत्त्वे अस्तित्वात असली तरी, ऑनलाइन काहीतरी प्रयत्न करण्याऐवजी वैयक्तिक योजनेसाठी प्रमाणित डॉक्टर किंवा पोषणतज्ञाचा सल्ला घेणे आवश्यक आहे. याचे कारण असे आहे की बहुतेक गोष्टी, अगदी आहाराची योजना देखील, 'एक-सर्वांसाठी-उपयुक्त' प्रकारची उपाययोजना असू शकत नाही. ती विशिष्ट स्वरूपाचीच असावी. व्यक्तीची आरोग्य प्रोफाइल आणि उद्दिष्ट तपासल्यानंतर, डॉक्टरांची एक टीम कस्टमाइझ आणि वेळ-बाधित आहार योजना प्रदान करते, जी हर्बल सप्लिमेंट्ससह पौष्टिक कमतरता योग्यरित्या दूर करते.' कपूर पुढे सांगतात.
उदाहरणार्थ, डॉक्टरांच्या मार्गदर्शनाखाली काही आठवड्यांसाठी लो कार्ब हाय फॅट (LCHF) योजना दिली जाते, तेव्हा त्याची वेगवेगळी आवृत्ती असू शकते. 'कोणीतरी सूज कमी करण्याच्या उद्देशाने 'नो ग्रेन, नो डेअरी, नो फर्मेन्टेड फूड्स' योजनेवर असू शकते, तर दुसऱ्याला या आवृत्तीची आवश्यकता नसेल. ज्याला हे पर्याय मिळू शकतील, तो अल्पावधीत गोंधळून जाऊ शकतो आणि LCHF आहाराला आयुष्यभरासाठी नाकारू शकतो,' असेही कपूर यांनी सांगितले.
पोषण प्रशिक्षक आणि TAN|365 च्या संस्थापक तनीषा बावा म्हणतात, 'एकूण आरोग्य आणि निरोगीपणासाठी पौष्टिकदृष्ट्या संतुलित आहार अत्यंत महत्त्वाचा आहे. येथे आपल्या शरीराला दररोज आवश्यक असलेल्या सूक्ष्म आणि स्थूल पोषक तत्वांची आदर्श शिफारस केलेली प्रमाणे दिली आहेत.'
प्रोटीन : प्रति जेवण 120-200 ग्रॅमचे लक्ष्य ठेवा.
स्रोत - चिकन, मासे, अंडी, मशरूम, मटार, स्पिरुलिना इत्यादी.
निरोगी चरबी : प्रति जेवण 15-25 ग्रॅमचे लक्ष्य ठेवा.
स्रोत - नारळ, ॲव्होकाडो, तूप, लोणी, फॅटी फिश, ऑलिव्ह ऑइल, नट्स.
फायबर : प्रति जेवण 8-12 ग्रॅमचे लक्ष्य ठेवा.
स्रोत - ब्रोकोली, फुलकोबी, बीन्स, पालक इत्यादी भाज्या.
स्टार्चयुक्त भाज्या किंवा कॉम्प्लेक्स कार्ब्स
स्रोत - बटाटा, रताळे, क्विनोआ, राजगिरा, मसूर इत्यादी.
संतुलित जेवणासाठी पोर्शन साईज ठरवण्याचा सोपा मार्ग..
- तुमच्या 2 मुठीएवढ्या भाज्या खा.
- तुमच्या तळहाताएवढे प्रोटीन खा.
- तुमच्या हाताच्या ओंजळीएवढे स्टार्चयुक्त भाज्या किंवा कॉम्प्लेक्स कार्ब्स खावे.
- तुमच्या अंगठ्याएवढे निरोगी फॅट्स आहारात असावे.
बहुतेक दिवसांमध्ये घरी शिजवलेले जेवण, ज्यात भाज्यांचे प्रमाण जास्त असेल, ते खायला हवे. 'जेव्हा तुम्ही प्रोटीनसह अधिक भाज्या खाता, तेव्हा तुम्ही कार्ब्सचे सेवनही मध्यम प्रमाणात नियंत्रित करू शकता. मात्र जेव्हा तुम्ही एखाद्या क्रीडा स्पर्धेसाठी प्रशिक्षण घेत असता, तेव्हा तुम्ही अधिक कार्ब्स जाणीवपूर्वक सेवन करता, जेणेकरून कॅलरीचे सेवन 1500-1800 वरून 2800-3000 कॅलरी प्रति दिन वाढेल.' असे कपूर सांगतात.