बीएमसीने जागतिक रेबीज दिनाच्या पूर्वसंध्येला दिलेल्या माहितीत सांगितले की, 2024 मध्ये भटक्या कुत्र्यांनी एक लाख मुंबईकरांचा चावा घेतल्याची माहिती समोर आली आहे शिवाय यात मुंबईबाहेरील रुग्णांचा समावेश आहे ज्यांची संख्या साधारण 15 ते 20 टक्क्यांपर्यंत आहे. शिवाय ज्या नागरिकांनी कधीही रेबीज लसीचा पूर्ण कोर्स घेतलेला नाही, त्यांना एकूण पाच इंजेक्शन्सची आवश्यकता असते.
advertisement
राज्य शासनाच्या आकडेवारीनुसार, मुंबईच्या शेजारील ठाणे जिल्ह्यात मुंबईपेक्षा जास्त भटक्या कुत्र्यांच्या चाव्यात जखमी झालेल्या लोकांच्या नोंदी नोंदल्या गेल्या आहेत. जानेवारी 1 ते जुलै 31 दरम्यान महाराष्ट्रात एकूण 8.6 लाख कुत्र्यांच्या आणि 1.1 लाख मांजऱ्यांच्या चावा घेतलेल्या नोंदल्या केल्या आहेत, त्यापैकी मुंबईत सात महिन्यांत 96,598 आणि ठाण्यात 99,326 नोंदी आढळल्या, तर रायगडमध्ये 20,049 आणि पालघरमध्ये 20,255 नोंदी आढळल्या. राज्यातील आकडेवारीनुसार मुंबई महानगर परिसरात एकूण कुत्र्यांच्या हल्ल्याचे सुमारे 27% प्रकरणे नोंदली गेली आहेत.
जागतिक रेबीज दिन दरवर्षी 28 सप्टेंबर रोजी साजरा केला जातो, ज्यामध्ये मृत्युपर्यंत पोहचवणाऱ्या व्हायरल आजाराचा सामना करण्यासाठी जनजागृती केली जाते. हा आजार संक्रमित प्राण्यांच्या लाळेच्या संपर्काने किंवा चाव्यांमुळे होतो, त्यामुळे आता रस्त्यावरच्या कुत्र्यांना लस देण्यावर भर दिला जात आहे. बीएमसीनुसार, 2023 पासून मुंबईत सुमारे 1 लाख कुत्र्यांना रेबीज विरुद्ध लस देण्यात आली आहे.
डॉ. शाह म्हणाल्या की, 'मुंबई रेबीज निर्मूलन मोहिम' मध्ये जनजागृती मोहिमा, आरोग्य शिक्षण सत्रे आणि लसीकरण मोहीमांचा समावेश आहे. बीएमसी एनजीओंसोबतही स्त्रीरीकरण मोहीमा आणि शाळांमध्ये विद्यार्थ्यांसाठी शिक्षण सत्रे आयोजित करते. मुंबईत एकूण 163 अँटी-रेबीज लसीकरण केंद्रे कार्यरत आहेत, ज्यापैकी 70 केंद्रांवर संध्याकाळी लसीकरण सुविधा देखील उपलब्ध आहे.
रेबीजची सुरुवातीची लक्षणे
रेबीजच्या लक्षणांमध्ये सहसा दोन ते बारा आठवड्यांत रोग दिसू लागतो. संक्रमित व्यक्तींमध्ये आक्रमक वर्तन, अस्वस्थता, झटके, भ्रम, स्नायूंचा अस्वाभाविक हालचाल, ताप, हृदयाचा वेग वाढणे, जास्त लाळ येणे आणि पाण्यापासून भीती यांसारखी चिन्हे दिसू शकतात. या प्रकारे मुंबईत कुत्र्यांच्या चाव्यांवर लक्ष ठेवणे, जनजागृती आणि लसीकरण मोहिमांवर भर देणे महत्त्वाचे आहे ज्यामुळे रेबीज सारख्या घातक आजाराचे संक्रमण रोखता येऊ शकते.