'अमेरिका फर्स्ट' हेच ट्रम्प यांचे धोरण
ट्रम्प यांनी सप्टेंबरमध्ये विस्कॉन्सिनमधील एक प्रचार सभेत सांगितले होते की, "आम्हाला खूप वाईट वागणूक मिळाली आहे, मुख्यतः आमच्या मित्र राष्ट्रांकडून. आपले मित्र आपल्याशी जेवढे वाईट वागतात, तेवढे आपल्या शत्रूशीही वागत नाहीत. सैन्याच्या बाबतीत आम्ही त्यांचे रक्षण करतो आणि त्याऐवजी ते आपल्याला व्यापारी धोरणांच्या बाबतीत फसवतात. आता आम्ही हे होऊ देणार नाही."
advertisement
परराष्ट्र धोरणांसंबंधी ट्रम्प यांचे विचार फार गंभीर आहेत. कारण अमेरिकेच्या राष्ट्राध्यक्षांना परराष्ट्र धोरणात मोठा अधिकार असतो आणि ते एकतर्फी अनेक आंतरराष्ट्रीय करार रद्द करू शकतात. ट्रम्प यांनी 2017-2021 दरम्यान 'अमेरिका फर्स्ट' धोरणाचे पालन केले. या धोरणांतर्गत त्यांनी अनेक मोठ्या आंतरराष्ट्रीय करारातून अमेरिका बाहेर काढली, जसे की पॅरिस हवामान करार आणि इराण परमाणु करार.
ट्रम्प दुसऱ्या कार्यकाळातही आंतरराष्ट्रीय करार आणि संघटनांमधून अमेरिका बाहेर पडेल, हा मुद्दा वारंवार मांडत आहेत. ट्रम्प यांनी पॅरिस हवामान करारातून पुन्हा बाहेर पडण्याचे वचन दिले आहे. तसेच ते संयुक्त राष्ट्रांच्या काही संस्थांसोबत अमेरिका सहकार्य कमी करण्याची शक्यता व्यक्त करत आहेत.
आंतरराष्ट्रीय पातळीवरील अमेरिकेच्या प्रतिमेवर प्रभाव
NATO च्या संदर्भात ट्रम्प प्रशासनाने यापूर्वीच NATO सदस्य देशांना त्यांच्या संरक्षणावर अधिक खर्च करण्यास प्रवृत्त केले होते. दुसऱ्या कार्यकालात ट्रम्प NATO मधून बाहेर पडण्यासाठी प्रयत्न करू शकतात, पण NATOच्या चार्टरमध्ये बाहेर पडण्याची प्रक्रिया नाही. ट्रम्प यांचे परराष्ट्र धोरण मुख्यतः त्यांच्या स्वतःच्या दृष्टीकोनावर आधारित असतात. त्यांची थोडक्यात रणनीती म्हणजे ते नको असलेल्या करारांना रद्द करतात आणि सर्वसामान्य अमेरिकेच्या इंटरेस्टच्या दृष्टीने देशाचे संरक्षणात्मक धोरण स्वीकारतात.
ट्रम्प दुसऱ्या कार्यकालातही स्वतःच्या दृष्टीकोनातून तयार केलेल्या धोरणांची अंमलबजावणी करू शकतात, जसे की व्यापार युद्ध सुरू करणे, अधिक संरक्षणात्मक शुल्क लावणे, इतर राष्ट्रांशी असलेले कनेक्शन तोडणे. या सर्वांचा परिणाम जागतिक राजकारणावर दीर्घकालीन होऊ शकतो.
ट्रम्पचे धोरण आणि त्याचा अंमल जागतिक स्तरावर परिणामकारक ठरू शकतो. त्याच्या धोरणांचा परिणाम NATO, युनायटेड नेशन्स आणि इतर जागतिक संस्थांवर होण्याची शक्यता आहे. अशाप्रकारे ट्रम्पचे परराष्ट्र धोरण आंतरराष्ट्रीय पातळीवरील अमेरिकेच्या प्रतिमेवर मोठा प्रभाव पाडू शकते, ज्यामुळे जागतिक पातळीवर नवीन राजकीय समीकरणे तयार होऊ शकतात.