General Knowledge : डोंगर-दऱ्यातलं अनोखं ठिकाण, जे राजांच्या थडग्यांसाठी निवडलं गेलं, पण का? 

इजिप्तची 'व्हॅली ऑफ किंग्ज' हे जगातील एकमेव ठिकाण आहे जे राजांची थडगी बांधण्यासाठी निवडले गेले. अनेक रहस्यमयी थडग्यांनी बनलेल्या या दरीत इजिप्तच्या पिरॅमिड युगाच्या नंतरच्या राजांची थडगी आहेत, ज्यात तुतनखामुनच्या प्रसिद्ध रहस्यमयी थडग्याचाही समावेश आहे.

जर तुम्ही इजिप्शियन संस्कृतीच्या रहस्यांकडे आकर्षित असाल, तर पिरॅमिड्सशिवाय तुम्ही व्हॅली ऑफ किंग्ज'ला अवश्य भेट द्या. दक्षिण इजिप्तमधील लक्सरजवळ नाईल नदीच्या पश्चिम किनाऱ्यावर असलेली व्हॅली ऑफ किंग्ज' हे एक महत्त्वाचे ऐतिहासिक स्थळ आहे. प्राचीन इजिप्तच्या नवीन राजेशाही काळात अनेक फॅरो, राण्या आणि उच्चपदस्थ अधिकाऱ्यांची ती समाधी आहे. खडकात कोरलेल्या थडग्यांसाठी प्रसिद्ध असलेली ही दरी आज युनेस्को जागतिक वारसा स्थळ आहे आणि जगभरातील पर्यटकांना आकर्षित करते.

इ.स.पू. 1550 ते इ.स.पू. 1070 पर्यंत इजिप्तवर एका नवीन राजेशाहीचे राज्य होते. त्यांच्या राजांना फॅरो म्हटले जात असे, जे खूप शक्तिशाली होते. त्यांच्या काळात कला, वास्तुकला आणि व्यापाराची भरभराट झाली. व्हॅली ऑफ किंग्ज' हे ठिकाण थडग्यांचा एक भव्य संग्रह आहे, ज्यापैकी आतापर्यंत 63 थडगी शोधली गेली आहेत. यात केवळ फॅरोचीच नव्हे, तर राजघराण्यातील सदस्य आणि उच्च अधिकाऱ्यांचीही थडगी आहेत.

फार कमी लोकांना माहीत आहे की, ही दरी थडग्यांची दरी आहे जी पिरॅमिडपेक्षा खूप वेगळी आहे, जी प्राचीन इजिप्तची पारंपरिक थडगी म्हणून ओळखली जातात. पूर्वी, इजिप्शियन थडगी मोठ्या पिरॅमिडमध्ये बांधली जात होती, ज्याच्या आत शाही थडगी असायची. हा बदल एका विशिष्ट कारणाने करण्यात आला. थडग्यांची लूट होण्यापासून वाचवण्यासाठी लपलेल्या खडकातून कोरलेली थडगी स्वीकारणे हा उद्देश होता.

फार कमी लोकांना माहीत आहे की, व्हॅली ऑफ किंग्ज'चा सर्वात आश्चर्यकारक आणि मनोरंजक शोध म्हणजे तुतनखामुनची थडगी. सामान्य समजूत अशी आहे की, ही थडगी पिरॅमिडमधून उदयास आली आहे. पण असे नाही कारण व्हॅली ऑफ किंग्ज'चा पिरॅमिडशी कोणताही संबंध नाही. तुतनखामुनच्या या थडग्याला किंग टुट असेही म्हणतात. हे ब्रिटिश पुरातत्वशास्त्रज्ञ हॉवर्ड कार्टर यांनी शोधले होते. थडग्यात केवळ मोठा खजिनाच सापडला नाही, तर त्याच्या मम्मीवरचा प्रसिद्ध सोन्याचा मुखवटाही सापडला, ज्यामुळे इजिप्त पुन्हा एकदा जगभर प्रसिद्ध झाला.

व्हॅली ऑफ किंग्ज' थडग्यांसाठी खूप विचारपूर्वक निवडली गेली होती. ही थडगी आकार, गुंतागुंत आणि डिझाइनमध्ये मोठ्या प्रमाणात भिन्न आहेत. काही थडग्यांमध्ये फक्त एकच कक्ष होता, तर काहींमध्ये अनेक खोल्या होत्या, काहींमध्ये कॉरिडॉर आणि मृतदेह पुरण्यासाठी स्वतंत्र कक्ष होते. हे कक्ष वेगवेगळ्या प्रकारे सजवलेलेही होते. आणि त्यात अशी चित्रेही आहेत जी फॅरोला त्याच्या मृत्यूनंतरच्या प्रवासाविषयी सांगतात.

थडग्यांचे डिझाइन आणि आकाराची गुंतागुंत खूप आकर्षक आहे. अनेक थडगी खूप रहस्यमयी आहेत. पण एक गोष्ट अशी आहे की, थडग्यांचा आकार आत पुरलेल्या व्यक्तीची स्थिती दर्शवत होता. अधिकाऱ्यांची थडगी साधी होती, तर फॅरोच्या थडग्यांमध्ये अनेक कक्ष होते आणि ती आलिशान होती. याशिवाय, फॅरोची थडगी अनेक प्रकारे रहस्यमयी वाटतात. पण हे निश्चित आहे की, ही थडगी अत्यंत गुप्तपणे बांधली गेली होती जेणेकरून कोणालाही त्याबद्दल सहज माहिती मिळू नये.

व्हॅली ऑफ किंग्ज'चा संबंध अनेकदा खजिन्याशी जोडला जातो. प्राचीन काळात बहुतेक थडग्यांची लूट झाली होती. प्राचीन कबर चोरांनी संपत्ती आणि मौल्यवान कलाकृतींच्या शोधात अनेक थडग्यांमध्ये प्रवेश केला. परिणामी, अनेक थडग्यांमधील मौल्यवान वस्तू लुटल्या गेल्या, फक्त रिकामे कक्ष शिल्लक राहिले. तरीही, लुटीनंतरही, काही थडगी चोरांच्या नजरेतून सुटली, ज्यामुळे त्या काळातील दफन पद्धती आणि भौतिक संस्कृतीबद्दल अमूल्य पुरातत्वीय आणि ऐतिहासिक माहिती मिळाली.