देशी दारू ही झोपडपट्ट्या किंवा ग्रामीण भागातील ड्रिंक. देशी दारूला IMCL म्हणतात, ज्याचा अर्थ भारतात बनवलेले व्यावसायिक दारू असा होतो. देशी दारूची दुकानं बहुतेकदा कमी उत्पन्न गटांच्या वस्ती असलेल्या भागात असतात. त्यामुळे भारतात देशी दारू ग्राहकांची संख्या बरीच जास्त आहे. बॉलीवूड चित्रपटांमध्ये अनेकदा देशी दारू पांढऱ्या किंवा नारिंगी रंगाच्या पेयाच्या रूपात दाखवली जाते. याउलट विदेशी दारू म्हणजे इंडियन मेड फॉरेन लिकर (IMFL), किंवा व्हिस्की, रम, वोडका, ब्रँडी आणि जिन सारखे स्पिरिट हे श्रेष्ठ मानले जातात.ल विदेशी दारूची दुकानं सामान्यतः मध्यमवर्गीय आणि उच्च उत्पन्न गटांच्या वस्ती असलेल्या भागात आढळतात.
advertisement
देशी आणि इंग्रजी दारू बनवण्याची पद्धत
देशी आणि विदेशी दारू बनवण्याच्या पद्धतीत मूलभूत फरक नाही, दोन्ही बनवण्याची प्रक्रिया जवळजवळ सारखीच आहे. देशी दारू पारंपारिकपणे दशकांपूर्वीच्या प्रक्रियेद्वारे तयार केली जाते. ती प्रामुख्याने मोलॅसिस किंवा इतर कृषी उत्पादनांचा वापर करून बनवली जाते. त्यात योग्य किण्वन आणि ऊर्धपातन आवश्यक असतं. देशी दारू सहसा पॉलिथिन पिशव्या किंवा प्लॅस्टिकच्या बाटल्यांमध्ये उपलब्ध असते. देशी दारू देशाच्या वेगवेगळ्या भागात वेगवेगळ्या स्थानिक नावांनी ओळखली जाते. देशी दारू देखील सरकारी नियमांनुसार तयार केली जाते आणि परवानाधारक दुकानांमध्ये उपलब्ध असते.
बोंबला! कुत्र्यांवर प्रेम करते बायको, झोपायला बेडवर आला, नवऱ्याला चावला, बळावली लैंगिक समस्या
दुसरीकडे देशी दारू ही परदेशी दारूचं मूळ रूप आहे. देशी दारू हे मूलतः शुद्ध केलेलं स्पिरिटचा एक प्रकार आहे. परदेशी दारू कंपन्या अनेकदा स्थानिक दारू उत्पादकांकडून त्यांचं स्पिरिट खरेदी करतात. या खरेदी केलेल्या स्पिरिटमध्ये विविध फ्लेवर्स घालून परदेशी दारू तयार केली जाते. देशी दारूमध्ये कोणतेही फ्लेवर्स वापरले जात नाहीत, म्हणून त्याची चव आणि वास मूळ घटकांसारखाच असतो ज्यापासून ते बनवलं जातं. त्यामुळे देशी दारू आणि परदेशी दारूमधील प्राथमिक फरक म्हणजे त्याची चव.
फ्लेवर्स नसल्यामुळे देशी दारू म्हणजे फक्त तीव्र वास आणि तुरट चव अशीच प्रतीमा आहे. परदेशी दारूचा उल्लेख केल्याने काचेच्या बाटलीत आकर्षक पॅकेजिंगमध्ये उपलब्ध असलेल्या उत्पादनाची प्रतिमा निर्माण होते.
किमतीत फरक का?
देशी दारू आणि इंग्रजी दारू दोन्ही मूलतः एकाच स्पिरिट्सपासून बनवले जातात. पण किमतीतील फरक अंतिम उत्पादनाच्या गुणवत्तेवर आणि प्रक्रियेवर अवलंबून असतो. देशी दारू बहुतेकदा एकल-डिस्टिल्ड असते. ते कमी किमतीच्या मोळी किंवा स्थानिक कृषी उत्पादनांपासून तयार केलं जातं आणि त्यात अधिक अशुद्धता असू शकतात, ज्यामुळे खर्च कमी राहतो. इंग्रजी दारूमध्ये वापरले जाणारे स्पिरिट्स अत्यंत शुद्ध केले जातात आणि अनेकदा अनेक वेळा डिस्टिल्ड केले जातात. याव्यतिरिक्त, चव, सुगंध आणि रंग सुधारण्यासाठी महागडे फ्लेवर्स, अॅडिटीव्हज आणि ब्लेंडिंग घटक जोडले जातात, ज्यामुळे उत्पादन खर्च वाढतो.
पॅकेजिंग, ब्रँडिंग आणि वितरण
पॅकेजिंग आणि ब्रँडिंगच्या खर्चामुळे देखील किमतीत महत्त्वपूर्ण फरक आहे. देशी मद्यांमध्ये सामान्यतः सोपी आणि स्वस्त पॅकेजिंग असते, जसं की पॉलिथिन पाउच किंवा प्लॅस्टिकच्या बाटल्या. मार्केटिंग आणि ब्रँडिंगचा खर्च कमीत कमी किंवा नगण्य असतो. परदेशी मद्यांमध्ये उच्च दर्जाच्या काचेच्या बाटल्या, आकर्षक लेबलिंग, सील आणि चांगले कॉर्क वापरले जातात, जे अधिक महाग असतात. शिवाय, व्यापक जाहिरात आणि मार्केटिंग खर्च देखील मोठ्या प्रमाणात आकारला जातो, ज्यामुळे अंतिम किमतीत भर पडते.
राज्यानुसार उत्पादन शुल्क
भारतातील दारूच्या किमतीवर परिणाम करणारा सर्वात महत्त्वाचा घटक म्हणजे राज्यस्तरीय कर प्रणाली. राज्य सरकार अनेकदा देशी दारूपेक्षा परदेशी दारूवर जास्त उत्पादन शुल्क आणि इतर कर लादतात. IMFL हे प्रीमियम उत्पादन मानलं जात असल्याने, त्यावर जास्त कर स्लॅब आहेत. IMFL च्या विक्री, साठवणूक आणि वितरणासाठी परवाना शुल्क देखील देशी दारूपेक्षा जास्त असू शकतो.
Hotel : असंही एक हॉटेल, जिथं आत जाताच काढावे लागतात कपडे, घातल्यास दंड; कोणतं, आहे कुठे?
देशी दारूचं टार्गेट मार्केट कमी उत्पन्न गट आहे. या वर्गाला परवडणारे दारू उपलब्ध करून देण्यासाठी, ते सुलभ ठेवण्यासाठी जाणूनबुजून कमी किमतीत विकली जाते. परदेशी दारू मध्यम आणि उच्च उत्पन्न गटांना लक्ष्य करतं. हे ग्राहक उच्च-गुणवत्तेच्या आणि प्रतिष्ठित ब्रँडसाठी जास्त किंमत देण्यास तयार असतात, ज्यामुळे कंपन्यांना जास्त नफा मिळतो.
देशी दारू स्थानिक पातळीवर उत्पादित केली जाते, ज्यामुळे त्याची विक्री आणि वापर प्रामुख्याने ज्या राज्यात ते तयार केलं जातं त्या राज्यात मर्यादित राहतो. चव वेगळी आहे, पण बनवण्याची पद्धत सारखीच आहे.