सध्याची निगा आणि वैज्ञानिक काळजी
या पवित्र वृक्षाचं जतन करण्यासाठी दरवर्षी लाखो रुपये खर्च करून त्याची निगा राखली जाते. वन संशोधन संस्था (FRI), देहरादून येथील तज्ज्ञांची एक टीम वर्षातून तीन ते चार वेळा या वृक्षाची पूर्ण आरोग्य तपासणी करते. यात कीटकनाशकांची फवारणी, वाळलेल्या फांद्यांची छाटणी आणि संरक्षणासाठी रासायनिक लेप लावणं यांचा समावेश असतो. वृक्षाच्या फांद्यांचा आकार आणि पसारा मोठा असल्यामुळे, त्याच्या मोठ्या फांद्यांना आधार देण्यासाठी 12 लोखंडी खांब बसवण्यात आले आहेत.
advertisement
अलीकडील तपासणी आणि प्रतिबंधात्मक उपाय
अलीकडील आरोग्य तपासणीत, एफआरआयचे दोन शास्त्रज्ञ, संतान बर्तवाल आणि शैलेश पांडे, यांना लहान फांद्यांवर मिलीबग्सचा (Mealybug) किरकोळ प्रादुर्भाव आढळला. यावर तात्काळ उपाययोजना करण्यात आली. रासायनिक उपचार करण्यात आला, त्यानंतर स्वच्छता राखण्यासाठी हलकी फवारणी करण्यात आली. याव्यतिरिक्त, वृक्षाची निरोगी वाढ आणि रचना सुरक्षित ठेवण्यासाठी बाधित आणि कमकुवत फांद्यांची छाटणी करण्यात आली.
ऐतिहासिक पार्श्वभूमी आणि वंशवृद्धी
इतिहासकार सध्याचं बोधीवृक्ष हे अनुराधापुरा, श्रीलंकेतून आणलेल्या रोपट्यापासून 1980 मध्ये लॉर्ड कनिंगहॅम यांनी लावलं असल्याचं सांगतात. हे या जागेवर असलेलं चौथं बोधीवृक्ष आहे. मूळ वृक्ष इ.स.पूर्व 272–262 या काळात सम्राट अशोकाची पत्नी, तिष्यरक्षिता हिने नष्ट केला होता. दुसरा वृक्ष 602–60 ईस्वी दरम्यान बंगालचा शासक शशांक, जो बौद्ध धर्माचा शत्रू होता, त्याने तोडलं. तिसरा वृक्ष, जे मूळ मुळांमधून पुन्हा वाढलं होतं, ते कनिंगहॅम यांच्या नेतृत्वाखालील पुरातत्व उत्खननादरम्यान नष्ट झालं. श्रीलंकेच्या बोधीवंशातून आलेलं सध्याचं वृक्ष भगवान बुद्धांच्या ज्ञानप्राप्तीचं एक जिवंत प्रतीक म्हणून आजही उभं आहे.
हे ही वाचा : शनीची वक्रदृष्टी आता ठरणार वरदान! 'या' 3 राशींना मिळणार प्रंचड पैसा, पद आणि प्रतिष्ठा!
हे ही वाचा : सावधान! लवकरच शुक्राचं नक्षत्र बदलणार, 'या' 4 राशींवर येणार संकटं; होऊ शकतं मोठं नुकसान