Pooja Khedkar : IAS अधिकाऱ्यांसाठी लाल-निळे दिवे लावण्याचे नियम माहिती आहे का? ऑडीवाल्या मॅडमचं कुठं चुकलं?

देशात आयएएस अधिकाऱ्यांना दिल्या जाणाऱ्या सुविधा आणि लाल-निळ्या दिव्यांबद्दल पुन्हा एकदा चर्चा सुरू झाली आहे. महाराष्ट्रातली एक ट्रेनी आयएएस अधिकारी सध्या चर्चेत आहे. तिचं नाव पूजा खेडकर असून, ती पुण्यात ट्रेनिंग घेत आहे; मात्र आता पूजाची बदली वाशिमला करण्यात आली आहे. तिने आपल्या खासगी गाडीवर लाल-निळे दिवे, व्हीआयपी नंबर प्लेट लावली. तसंच लेटर पॅड, नेम प्लेट, स्वतंत्र ऑफिस खोली यांचा वापर केला. कोणताही आयएएस अधिकारी लाल-निळा दिवा कधी वापरू शकतो आणि त्यासाठी काय नियम आहेत, हे जाणून घेऊ या.

देशातला कोणताही आयएएस अधिकारी फक्त आपल्या अधिकृत वाहनावर लाल-निळा दिवा वापरू शकतो. या संदर्भात अनेक नियम आहेत. पूजा खेडकर सध्या प्रोबेशन पीरियडमध्ये असून, ट्रेनी आयएएस अधिकारी आहे. कोणताही ट्रेनी आयएएस अधिकारी खासगी वाहनावर लाल-निळा दिवा वापरू शकत नाही. तसंच ट्रेनी आयएएस अधिकाऱ्यांना आयएएस अधिकाऱ्यांच्या तुलनेत खूपच कमी सुविधा आणि विशेषाधिकार मिळतात.

1 मे 2017 पासून देशात लाल आणि निळ्या दिव्यांचं कल्चर संपलं आहे. नियमांनुसार, फक्त अॅम्ब्युलन्स, फायर ब्रिगेड, इमर्जंन्सी सेवांमध्ये तैनात असलेल्या गाड्यांसाठीच निळे दिवे वापरता येतील. या निर्णयाची अंमलबजावणी करण्यासाठी सेंट्रल मोटर वाहन कायदा 1989मध्ये बदल करण्यात आले होते. या कायद्यातल्या नियम 108 (1) (3) मधल्या तरतुदीनुसार, कोणत्या वाहनांवर लाल आणि निळे दिवे असावेत हे केंद्र आणि राज्य सरकार ठरवू शकतं.