काय! पुरुषांनाही येतो मेनोपॉज, पण कसा, लक्षणं काय? चेन्नईच्या डॉक्टरांनी सांगितलं
- Published by:Priya Lad
Last Updated:
Male Menopause : तुम्हाला वाचून आश्चर्य वाटेल खरंतर मेनोपॉजच्या प्रक्रियेतून फक्त महिलाच नाही तर पुरुषही जातात. पुरुषांना मेनोपॉज येतो. आता तुम्ही म्हणाला पुरुषांना तर मासिक पाळी येत नाही मग त्यांना मेनोपॉज कसा काय येतो?
मेनोपॉज म्हटलं की ती महिलांची समस्या असंच अनेकांना वाटतं. महिलांना मासिक पाळी म्हणजे पीरियड्स येतात आणि ही मासिक पाळी थांबण्याची प्रक्रिया म्हणजे मेनोपॉज. जी शक्यतो चाळीशीनंतर असते. पण तुम्हाला वाचून आश्चर्य वाटेल खरंतर मेनोपॉजच्या प्रक्रियेतून फक्त महिलाच नाही तर पुरुषही जातात. पुरुषांना मेनोपॉज येतो. आता तुम्ही म्हणाला पुरुषांना तर मासिक पाळी येत नाही मग त्यांना मेनोपॉज कसा काय येतो? चेन्नईच्या डॉक्टरांनी याबाबत माहिती दिली आहे.
पुरुषांमधील मेनोपॉज किंवा रजोनिवृत्ती याला अँड्रोपॉज असं म्हणतात. म्हणजे उशिरा सुरू होणारा हायपोगोनॅडिझम. वयानुसार पुरुषांच्या टेस्टोस्टेरॉनची पातळी कमी होते, जी ऊर्जा, मूड आणि एकूणच आरोग्यावर परिणाम करू शकते. डॉक्टरांच्या मते, ही एक हळूहळू होणारी प्रक्रिया आहे, जी बहुतेकदा जीवनशैली घटक आणि दीर्घकालीन आजारांशी जोडलेली असते.
advertisement
चेन्नईतील एशियन इन्स्टिट्यूट ऑफ नेफ्रोलॉजी अँड युरोलॉजीचे कन्सल्टंट मायक्रोसर्जिकल अँड्रोलॉजिस्ट आणि युरोलॉजिस्ट डॉ. संजय प्रकाश यांनी एका वृत्तपत्राला दिलेल्या मुलाखतीत ही माहिती दिली आहे.
डॉ. संजय प्रकाश यांनी सांगितलं की, पुरुषांमध्ये टेस्टोस्टेरॉन हा मेल हार्मोन्स हळूहळू कमी होतो. युरोपियन वृद्धत्व पुरुष अभ्यासानुसार वयाच्या तिशीच्या मध्यापासून दरवर्षी 0.4 टक्के दराने तो कमी होतो. यामुळे ऊर्जा कमी होते, कामवासना कमी होते आणि शारीरिक आणि मानसिक आरोग्यावर परिणाम होऊ शकतो.
advertisement
काय आहेत लक्षणं?
विश्रांती घेतल्यानंतरही सतत थकवा आणि कमी ऊर्जा
मूड बदल, जसं की चिडचिडेपणा, नैराश्य किंवा वाढलेली चिंता,
लैंगिक इच्छा कमी होणं, इरेक्टाइल डिसफंक्शनसारख्या लैंगिक समस्या
स्नायूंचे प्रमाण कमी होणं, शरीरातील चरबी वाढणं विशेषतः पोटाभोवती
घाम येणे आणि झोपेचा त्रास
निदान कसं होतं?
हे बदल हळूहळू होतात, बहुतेकदा 40 ते 60 वयोगटात दिसतात आणि ते बहुतेकदा सामान्य वृद्धत्व किंवा व्यावसायिक ताण म्हणून चुकीचे समजले जातात. डॉक्टरांच्या मते, पुरुष रजोनिवृत्तीबद्दल अनेकदा गोंधळ असतो, कारण त्याची लक्षणं सामान्य वृद्धत्व आणि दीर्घकालीन आरोग्य स्थितींशी जुळतात. निदानात सामान्यतः क्लिनिकल मूल्यांकन, टेस्टोस्टेरॉन पातळीचं मूल्यांकन करण्यासाठी ब्लड टेस्ट, इतर घटकांची तपासणी आहे, असं डॉक्टरांनी सांगितलं.
advertisement
पुरुषांनी रजोनिवृत्तीशी कसा सामना करायचा?
निरोगी वजन राखणं
नियमित शारीरिक हालचाली करणं
मद्यपान कमी करणं
ताणतणाव मॅनेज करणं
लठ्ठपणा, स्लीप एप्निया, डायबेटिज असे आजार ज्यामुळे हार्मोन्सवर परिणाम होतो त्यावर उपचार करणे
काऊन्सिलिंग किंवा थेरपीद्वारे मूड डिस्टर्बन्ससाठी मानसिक समस्या मोठ्या प्रमाणात सुधारू शकतो.
उपचार काय?
टेस्टोस्टेरॉनची कमतरता आणि लक्षणीय लक्षणं असलेल्या पुरुषांमध्ये डॉक्टरांच्या सल्ल्याने टेस्टोस्टेरॉन रिप्लेसमेंट थेरपी (TRT) चा विचार केला जाऊ शकतो. टीआरटीचे विविध प्रकार उपलब्ध आहेत, इंजेक्शन्स, जेल, इम्प्लांट्स, इंट्रानेझल स्प्रे आणि ओरल. टीआरटी स्थानिक पातळीवर प्रगत किंवा मेटास्टॅटिक प्रोस्टेट कर्करोग, पुरुष स्तनाचा कर्करोग, योग्यरित्या नियंत्रित नसलेला हृदय अपयश, मूल होऊ इच्छिणारे पुरुष, पॅक केलेले पेशींचे प्रमाण 54 टक्क्यांहून अधिक आणि शिरासंबंधी थ्रोम्बोइम्बोलिझमचा कौटुंबिक इतिहास यामध्ये प्रतिबंधित आहे."
advertisement
पुरुष स्त्रियांप्रमाणे रजोनिवृत्तीतून जात नाहीत, पण त्यांना एंड्रोपॉज किंवा उशिरा सुरू होणारा हायपोगोनॅडिझम नावाच्या वृद्धत्वासह हळूहळू हार्मोनल घट अनुभवता येतो. ज्याप्रमाणे समाज महिलांना रजोनिवृत्ती समजून घेण्यास आणि व्यवस्थापित करण्यास प्रोत्साहित करतो, त्याचप्रमाणे आपण पुरुषांचा अँड्रोपॉज स्वीकारण्यास आणि त्याकडे लक्ष देण्यास प्रोत्साहित केलं पाहिजे, असं आवाहन डॉ. संजय प्रकाश यांनी केलं आहे.
view commentsLocation :
Chennai,Tamil Nadu
First Published :
Nov 12, 2025 12:01 PM IST
मराठी बातम्या/लाइफस्टाईल/
काय! पुरुषांनाही येतो मेनोपॉज, पण कसा, लक्षणं काय? चेन्नईच्या डॉक्टरांनी सांगितलं
