JCB नेहमी पिवळ्या रंगाचाच का असतो? 'ही' आहे त्यामागची खास गोष्टी, नावातही आहे 'हे' वेगळेपण!

जेसीबीबद्दल तर सगळ्यांनाच माहिती आहे. आपण सगळ्यांनी कधी ना कधी जेसीबी वापरताना नक्कीच पाहिला असेल. घरे बांधणे, माती उचलणे, जड वस्तू वरच्या मजल्यावर पोहोचवणे आणि इमारती तोडणे अशा विविध कामांसाठी जेसीबीचा उपयोग होतो.

जर तुम्ही लक्ष दिले असेल, तर प्रत्येक जेसीबी गाडीचा रंग पिवळा असतो. जेसीबीसोबतच बुलडोझरचा रंगही पिवळा असतो. बुलडोझरचा वापर रस्ते बांधण्यासाठी आणि इमारती पाडण्यासाठी केला जातो. खरं तर, पूर्वी जेसीबी आणि बुलडोझरचा रंग लाल आणि पांढरा होता, पण काही खास कारणांमुळे तो नंतर बदलून पिवळा करण्यात आला.

यानंतर, जेव्हा या मशीनची मागणी खूप वाढली, तेव्हा ते नेहमी पिवळ्या रंगातच बनू लागले, पण केवळ एवढेच कारण नव्हते; यामागे सुरक्षिततेची कारणेही होती. खरं तर, बांधकाम साईटवर लाल आणि पांढऱ्या रंगाचा जेसीबी दूरवरून स्पष्ट दिसत नव्हता. रात्रीच्या वेळी पांढरा आणि लाल रंग स्पष्टपणे दिसत नसे.

त्यानंतर कंपन्यांनी जेसीबी मशीनचा रंग बदलून पिवळा केला, जेणेकरून ते दूरवरूनही स्पष्टपणे दिसू शकतील. पिवळ्या रंगामुळे रात्रीच्या वेळीसुद्धा जेसीबी सहज दिसतो. पण प्रश्न असा आहे की जेसीबीचे पूर्ण नाव काय आहे?

जेसीबी हे मशीनचे नाव नसून त्या मशीनला बनवणाऱ्या कंपनीचे नाव आहे. जेसीबी म्हणजे जोसेफ सिरिल बामफोर्ड एक्सकॅव्हेटर्स लिमिटेड (Joseph Cyril Bamford Excavators Limited). ही कंपनी 1945 मध्ये जोसेफ सिरिल बामफोर्ड यांनी सुरू केली होती. खरं तर, या कंपनीचे नाव आता या मशीनशी इतके जोडले गेले आहे की तेच त्याचे नाव बनले आहे.

ज्याला आपण जेसीबी मशीन म्हणतो, त्याचे खरे नाव बॅकहो लोडर (Backhoe Loader) आहे. भारत, ब्रिटन आणि आयर्लंडमध्ये सर्व प्रकारच्या खोदकाम करणाऱ्या मशीन्ससाठी 'जेसीबी' हा शब्द सर्रास वापरला जातो. आता 'जेसीबी' हा शब्द ऑक्सफर्ड इंग्लिश डिक्शनरीमध्येही समाविष्ट करण्यात आला आहे, जरी तो अजूनही ट्रेडमार्क म्हणून नोंदणीकृत आहे.

जेसीबी कंपनीने पहिले बॅकहो लोडर मशीन 1953 मध्ये तयार केले. जरी त्याचे पहिले मॉडेल 1945 मध्ये तयार झाले होते, तरी त्यात अनेक बदल करण्यात आले. 1953 मध्ये तयार झालेले मॉडेल निळ्या आणि लाल रंगाचे होते. पण सुरक्षिततेच्या कारणास्तव त्याचा रंग नंतर पिवळा करण्यात आला.