'I’m Not a Robot' वर तुम्ही पण करता ना क्लिक? मग सावधान ऑगस्टपासून Unlock झालाय नवीन Scam

आजकाल ऑनलाइन व्यवहार करताना किंवा एखादा फॉर्म भरताना मध्येच एक पॉप अप आल्याचं तुम्ही पाहिलं असेल. यामध्ये “I’m Not a Robot” असा मेसेज येतो. त्यावर कधी कॅप्चा टाकावा लागतो, तर कधी कार, सिग्नल यांसारख्या गोष्टींवर क्लिक करावं लागतं आणि प्रोसेसर किंवा कंप्यूटरला हे दाखवून द्यावं लागतं की आपण रोबोट नाही आणि ही प्रक्रिया आपोआप होत नाही.

आपण देखील कसलाही विचार न करता ही स्टेप पूर्ण करतो आणि आपलं काम करतो. पण अलीकडे संशोधनातून समोर आले आहे की हा सर्वसामान्य निष्क्रीया क्लिक स्कॅमर्सना फायदा देऊ शकतो. रिसर्च्सना हे आढळलं आहे की फसवणूक करणारे आता AI-आधारित वेबसाइट-बिल्डर आणि मोफत होस्टिंग प्लॅटफॉर्मचा गैरवापर करून खूपच नकली कॅप्चा पेजेस बनवतात आणि यामुळे सामान्य लोक सहज बळी ठरू शकतात.

कसा चालतो हा फोलप्रोप?
साधारणतः एक स्पॅम ईमेल येतो. ज्यामध्ये “तुमचा पासवर्ड रीसेट करा”, “डिलिव्हरी बदलली आहे”, किंवा “महत्त्वाचे संदेश” अशा धोकादायक मेल येतो.

लिंकवर क्लिक केल्यावर तुम्हाला एक कॅप्चा पेज दिसतो, तो बघायला नक्कीच खरा वाटतो: “I’m Not a Robot” आणि मग तुम्ही टिक करता. परंतु त्या कॅप्चाच्या मागे नक्कीच कुठे तरी दुसरे पान लपवलेले असते. जिथे तुम्हाला पासवर्ड, OTP किंवा इतर संवेदनशील माहिती भरायला भाग पडले जाते किंवा ती कधीकधी तुमच्या फोनमधून घेतली जाते.

संशोधकांनी नोंद केले आहे की या पद्दथीचे फ्रॉड ऑगस्टपासून सुरु झाले आहे. त्यामुळे सगळ्यांनी सतर्क रहावे.

हे फारचच घातक असू शकते कारण नकली कॅप्चा अनेकदा सुरक्षा स्कॅनरांना फसवतात. स्कॅनरांना फक्त कॅप्चा दिसतो आणि ते मागील खोट्या फॉर्मला पकडू करत नाहीत. तसेच, AI-आधारित टूल्समुळे हे पेज काही सेकंदांत किंवा मिनिटांत तयार करता येतात, त्यामुळे हजारो फिशिंग साइट्स जलद तयार करता येतात.

तुम्ही काय कराल थोडे सोपे पण प्रभावी नियम:
1. कोणतीही लिंक क्लिक करण्याआधी त्याचा URL नीट तपासा. खऱ्या साइटचा डोमेन आहे का पाहा.
2. कुठेही पासवर्ड, OTP, किंवा पर्सनल माहिती विचारली गेली तर तिथे भरू नका. आधी अधिकृत अॅप/साइट उघडून खात्री करा.

3. दोन-घटक प्रमाणीकरण (2FA) चालू ठेवा आणि जिथे शक्य असेल तेथे पासवर्डलेस किंवा बायोमेट्रिक लॉगिनचा वापर करा, हे हॅकर्सच्या धोके कमी करेल.
4. ईमेलमधील त्वरित (urgent) मागण्या विशेषतः शंका निर्माण करतात. नेहमी थोडा शंका-निमित्त विचार करा आणि टोळीने दिलेले संदेश त्वरित पालटू नका.

5. असे अनेकांना वाटते की “एक छोटा टिक! काय हरकत आहे?” पण प्रत्यक्षात त्या एका टिकमुळे तुमची गोपनीयता आणि पैसे दोन्ही धोक्यात येऊ शकतात. म्हणून पुढच्या वेळी कधीही “I’m Not a Robot” सारखा कॅप्चा दिसला तर थांबा, तपासा आणि मगच पुढे जा. हा छोटा विचार मोठा बचाव ठरू शकतो.