Internet Interesting Facts : संपूर्ण जगात इंटरनेटचा मालक कोण, कुठून सुरू होतं?

प्रत्येकजण इंटरनेटचा मोठ्या प्रमाणात वापर करतो. आपण आपल्या लोकल इंटरनेट प्रोव्हायडरकडून इंटरनेट घेतो. पण त्यांच्याकडे इंटरनेट कुठून येतं याचा विचार तुम्ही कधी केला आहे का? इंटरनेटचा खरा मालक कोण? इंटरनेट कुठून येतं, इंटरनेटचा सगळ्यात पहिला पुरवठा कुठून होतो? याची सविस्तर माहिती.

इंटरनेट कोणत्याही सरकार किंवा महामंडळाच्या मालकीचं नाही. हे हजारो लहान नेटवर्क्सचं बनलेलं एक जागतिक नेटवर्क आहे, जे सर्व एकमेकांशी इच्छेनुसार जोडलेले आहेत. म्हणजे केबल्स, सर्व्हर्स आणि नेटवर्क्स प्रत्येकाचे मालकी भाग आहेत. याचा अर्थ असा की कोणताही एकच अधिकारी संपूर्ण प्रणाली नियंत्रित करत नाही.

या मालकी हक्कातील टप्प्यात सगळ्यात वरच्या स्थानी नेटवर्क प्रोव्हायडर आहे. या कंपन्या समुद्राखाली मोठ्या फायबर-ऑप्टिक केबल्स टाकून खंडांना जोडतात. या कंपन्या मध्यस्थांना पैसे न देता एकमेकांशी थेट ट्रॅफिकची देवाणघेवाण करतात. यात टाटा कम्युनिकेशन्स, गुगल, मेटा, मायक्रोसॉफ्ट आणि अमेझॉन यांचा समावेश आहे.

दुसऱ्या टप्प्यातील मालक या नेटवर्क्समधून बँडविड्थ खरेदी करतात किंवा एक्सचेंज करतात. नंतर ते राष्ट्रीय स्तरावर वितरित केले जाते. भारतात रिलायन्स जिओ, भारती एअरटेल, व्होडाफोन आयडिया आणि बीएसएनएल सारख्या कंपन्या ही भूमिका बजावतात.

शेवटी तिसऱ्या टप्प्यातील मालक इंटरनेट सर्व्हिस प्रोयाव्हडरमार्फत युझर्सपर्यंत पोहोचतो. हे स्थानिक किंवा प्रादेशिक ऑपरेटर आहेत जे टियर 2 कंपन्यांकडून कनेक्टिव्हिटी खरेदी करतात आणि फायबर, केबल किंवा वायरलेस नेटवर्कद्वारे शेवटच्या मैलापर्यंत जातात.

इंटरनेटचा उगम पाणबुडी फायबर-ऑप्टिक केबल्सपासून होतो, ज्यांच्याकडून जागतिक डेटा ट्रॅफिकचा अंदाजे 99% भाग वाहून नेला जातो. हे केबल्स खंडांना जोडतात आणि किनारी लँडिंग स्टेशनवर संपतात. भारतातील प्रमुख लँडिंग पॉइंट्स मुंबई, चेन्नई आणि कोची इथं आहेत. समुद्रात एक केबल तुटल्यास अनेक देशांमध्ये इंटरनेट खंडित होऊ शकतो.

डेटा केबल्समधून प्रवास करतो तेव्हा तो तो डेटा सेंटर्समध्ये सेव्ह आणि प्रोसेस केला जातो. दरम्या  इंटरनेटला परस्परसंवाद साधण्यायोग्य बनवणारे नियम ICANN आणि IETF सारख्या नॉन प्रॉफिट संस्थांद्वारे नियंत्रित केले जातात.