Ajab Gajab : जगातील सर्वात मोठा Waterfall, डोंगरावरून नाही हा पाण्याच्या आत वाहतो

हे कुठे आहे?

हा धबधबा डेन्मार्कच्या जसलांधी  आर्क्टिक सर्कलमध्ये ग्रीनलँड आणि आइसलँड दरम्यान आहे. 480 किलोमीटर पसरलेले हे क्षेत्र 3505 मीटर उंच आहे. ज्यामुळे, तो जगातील सर्वात उंच आणि सर्वात मोठा धबधबा बनतो. त्याची खरी उंची 2012 मीटर असल्याचे सांगितले जात असले तरी, तरीही तो सर्वात उंच धबधबा असेल.

खरंतर अटलांटिक महासागराच्या या झऱ्यात इतके पाणी वाहते की ते नद्यांमधून अटलांटिकमध्ये वाहणाऱ्या पाण्याच्या प्रमाणापेक्षा 20 ते 40 पट जास्त आहे. त्यात एका सेकंदात जेवढे पाणी वाहते ते गिझा पिरॅमिडच्या दीडपट आहे.

डेन्मार्क सामुद्रधुनीबद्दल जगाला फारशी माहिती नाही, इथे अनेक हिमखंड सापडतील. येथे लोक मासेमारी करताना दिसतील आणि मे 1941 मध्ये नाझी सैन्य या भागात पोहोचले होते. पण त्यापैकी एकालाही हा धबधबा पाहायला मिळाला नाही. अमेरिकेचे नॅशनल ओशनिक अँड ॲटमॉस्फेरिक ॲडमिनिस्ट्रेशन म्हणते की जगातील कोणताही धबधबा महासागराच्या आत असलेल्या आणि आपल्याला दिसत नसलेल्या धबधबांपेक्षा मोठा किंवा अधिक शक्तिशाली नाही.

पाण्याच्या आत पाणी कसे वाहू शकते?

पाण्याच्या आत वाहणाऱ्या या धबधब्यामागे एक साधे शास्त्र आहे. कोमट पाण्यापेक्षा थंड पाणी जास्त घन असते आणि म्हणूनच थंडीच्या काळात आर्क्टिकमधील थंड आणि घनदाट पाणी खाली असलेल्या उबदार पाण्याला भेटण्यासाठी खाली सरकते. त्यामुळे दर सेकंदाला सुमारे 35 लाख घनमीटर पाणी खालच्या दिशेने वाहू लागते.

पण हे वाहते पाणी पाहिल्यानंतर तुम्हाला हे पाणी आकर्षक वाटणार नाही कारण त्याचा वेग खूपच कमी आहे. येथे पाणी फक्त 50 सेमी प्रति सेकंद म्हणजेच ताशी 1.8 किलोमीटर वेगाने कोसळत आहे. तरीही, त्याच्या रुंदीमुळे, ते वाहून नेण्याचे प्रमाण खूप मोठे होते.

नैसर्गिक डेन्मार्क सामुद्रधुनी आकर्षक दिसत नाही पण तो पृथ्वीच्या महत्वाच्या प्रणालीचा एक भाग आहे. हा अटलांटिक मेरिडिओनल ओव्हरटर्निंग सर्कुलेशन (AMOC) चा भाग आहे, जो महासागरांचा जागतिक कन्व्हेयर बेल्ट आहे. जगातील महासागरांमध्ये उबदार आणि थंड पाण्याच्या प्रवाहांचे नियमन करणाऱ्या प्रणालीचा हा भाग आहे. या प्रणालीमुळे अटलांटिक महासागरात उत्तरेकडून दक्षिणेकडे प्रवाह वाहतात. ही प्रणाली समजून घेण्यासाठी, जेव्हा शास्त्रज्ञ 1960 च्या दशकात डेन्मार्कच्या सामुद्रधुनीवर पोहोचले तेव्हा त्यांनी त्याचा शोध लावला.