कांदे वांग्याच्या नादी लागू नका! एकरी 50 हजार खर्च करा अन् 60 दिवसांत या पिकातून 3 लाखांपर्यंत उत्पन्न मिळवा

मुंबई : वाढत्या शेतीखर्चाच्या काळात कमी कालावधीत अधिक उत्पन्न कसे मिळवता येईल, याचा शोध अनेक शेतकरी घेत आहेत. अशा वेळी अवघ्या दोन महिन्यांत भरघोस नफा देणारी फुलकोबीची शेती शेतकऱ्यांसाठी वरदान ठरत आहे. योग्य वाणाची निवड, अचूक नियोजन आणि बाजाराचा अभ्यास केल्यास एक एकरात फुलकोबीची लागवड करून लाखो रुपयांचे उत्पन्न मिळवणे शक्य असल्याचे कृषी तज्ज्ञ सांगतात.

advertisement

फुलकोबी हे कमी कालावधीत येणारे भाजीपाला पीक आहे. विशेषतः लवकर तयार होणारे (अर्ली मॅच्युरिटी) वाण 55 ते 65 दिवसांत काढणीस तयार होतात. ‘एनएस-60’, ‘एनएस-65’, ‘सुपर व्हाईट’, ‘हिमराज’, ‘पुसा कर्तिक’ यांसारख्या वाणांना बाजारात चांगली मागणी आहे. या वाणांची लागवड केल्यास कमी वेळेत उत्पादन मिळते आणि दरही चांगले मिळतात.

लागवड कशी कराल?

फुलकोबीची लागवड करण्यापूर्वी जमिनीची योग्य मशागत करणे आवश्यक आहे. एक एकर क्षेत्रात शेणखत मिसळून जमीन भुसभुशीत करावी. 20 ते 25 दिवसांची रोपे तयार करून ती 45 बाय 45 सेंटीमीटर अंतरावर लावली जातात. एका एकरात सुमारे 18 ते 20 हजार रोपे लागतात. ड्रिप सिंचन पद्धतीचा वापर केल्यास पाण्याची बचत होते आणि उत्पादनात 20 ते 30 टक्क्यांनी वाढ होते.

खत व्यवस्थापन हा उत्पादन वाढीचा महत्त्वाचा घटक आहे. फुलकोबीला नत्र, स्फुरद आणि पालाश यांची संतुलित मात्रा आवश्यक असते. लागवडीवेळी बेसल डोस देऊन त्यानंतर दहा ते पंधरा दिवसांच्या अंतराने पाण्यातून विद्राव्य खतांची फवारणी केल्यास डोके घट्ट आणि वजनदार तयार होते. बोरॉन व कॅल्शियमची फवारणी केल्यास फुलांची गुणवत्ता सुधारते.

कीड आणि रोग नियंत्रणाकडेही लक्ष देणे तितकेच गरजेचे आहे. डायमंड बॅक मॉथ, अळ्या आणि पांढरी कुज यांचा प्रादुर्भाव झाल्यास उत्पादनावर परिणाम होतो. वेळेवर जैविक किंवा शिफारस केलेली कीटकनाशके वापरल्यास नुकसान टाळता येते. सेंद्रिय शेतीकडे कल असल्यास निंबोळी अर्क आणि ट्रायकोडर्माचा वापर फायदेशीर ठरतो.

किती नफा मिळतो?

खर्चाचा विचार केला तर एक एकरात फुलकोबी लागवडीसाठी साधारण 50 ते 55 हजार रुपये खर्च येतो. मात्र, उत्पादन चांगले आल्यास एक एकरातून 10 ते 12 टन फुलकोबीचे उत्पादन मिळू शकते. ऑफ-सीझनमध्ये बाजारभाव 25 ते 40 रुपये प्रति किलोपर्यंत जातो. यानुसार सरासरी 30 रुपये दर धरल्यास तीन लाख रुपयांपर्यंत उत्पन्न मिळू शकते. खर्च वजा जाता दोन ते अडीच लाख रुपयांपर्यंत निव्वळ नफा केवळ दोन महिन्यांत शक्य होतो.