ट्रॅक्टरची संपूर्ण कागदपत्रे तपासा
सर्वात पहिले आणि महत्त्वाचे म्हणजे कागदपत्रांची पडताळणी. आरसी बुक (Registration Certificate), विमा पॉलिसी, कर भरण्याची पावती, आणि फायनान्स क्लिअरन्स सर्टिफिकेट ही सर्व कागदपत्रे मूळ आहेत का हे तपासा. काही वेळा फायनान्स कंपनीचा हप्ता बाकी असल्यास ट्रॅक्टरवर कायदेशीर अडचणी येऊ शकतात. तसेच, इंजिन आणि चेसिस नंबर आरसी बुकमध्ये दिलेल्या नंबरशी जुळतात का हे नीट पाहा.
advertisement
इंजिनची स्थिती तपासा
ट्रॅक्टरचं हृदय म्हणजे त्याचं इंजिन. इंजिन चालू करून त्याचा आवाज, धूर आणि व्हायब्रेशन यावरून स्थिती समजते. काळा धूर किंवा सतत कंपन होणे म्हणजे इंजिनमध्ये बिघाड असण्याची शक्यता असते. इंजिन ऑईल गळत नाही ना, ऑईल फिल्टर वेळेवर बदलला गेला आहे का, हेही तपासावे. अनुभवी मेकॅनिकसोबत जाऊन ट्रॅक्टर तपासणे उत्तम.
गिअरबॉक्स आणि क्लचची चाचणी घ्या
ट्रॅक्टर चालवताना गिअर बदलताना अडथळा येत असेल किंवा आवाज होत असेल, तर गिअरबॉक्समध्ये समस्या असू शकते. क्लच पेडल खूप सैल किंवा कठीण वाटत असेल, तर त्यात दुरुस्तीची गरज आहे. या भागांची दुरुस्ती खर्चिक असते, त्यामुळे खरेदीपूर्वी नीट चाचणी घ्या.
टायर आणि ब्रेकची स्थिती पाहा
टायरची झीज किती झाली आहे, ट्रेड डेप्थ योग्य आहे का, हे तपासा. जुने आणि फाटलेले टायर बदलावे लागतात, ज्याचा खर्च मोठा असतो. तसेच, ब्रेक कार्यक्षम आहेत का, अचानक ब्रेक मारल्यास ट्रॅक्टर स्थिर राहतो का हे तपासावे.
हायड्रॉलिक सिस्टम आणि पीटीओची तपासणी
शेतीसाठी ट्रॅक्टरमध्ये हायड्रॉलिक लिफ्टिंग सिस्टम आणि पीटीओ (Power Take-Off) योग्यरित्या चालते का हे पाहणे गरजेचे आहे. नांगर, फवारणी यंत्र, रोटाव्हेटर यांसारखी उपकरणे या सिस्टमवर अवलंबून असतात. पीटीओ शाफ्ट चालू करून त्याचा वेग आणि आवाज तपासा.
वापराचे वर्ष आणि मीटर रीडिंग तपासा
ट्रॅक्टर किती वर्षं वापरला गेला आहे आणि त्याने एकूण किती तास काम केले आहे हे आवर मीटरवरून समजते. ८-१० वर्षांहून जुना ट्रॅक्टर घेताना भविष्यातील मेंटेनन्स खर्च लक्षात घ्यावा.
ट्रायल घेऊन अंतिम निर्णय घ्या
ट्रॅक्टर चालवून त्याचा बॅलन्स, स्टीयरिंग, आवाज आणि ब्रेकिंग सिस्टीम तपासा. ट्रायल दरम्यानच बऱ्याच लपलेल्या गोष्टी समोर येतात. शक्य असल्यास स्थानिक मेकॅनिककडून स्वतंत्र अहवाल घ्या.
बाजारभाव आणि किमतीची तुलना करा
सेकंड हॅण्ड ट्रॅक्टरची किंमत त्याच्या मॉडेल, कंपनी, वर्ष आणि स्थितीवर अवलंबून असते. त्यामुळे वेगवेगळ्या विक्रेत्यांकडून दर तुलना करूनच खरेदी करा. तसेच, अनधिकृत डिलरऐवजी विश्वसनीय एजन्सीकडून व्यवहार करावा.