गोवा कला राखोन मंडचे संस्थापक खजिनदार, फ्रान्सिस कोएल्हो यांनी अकादमीचे आंशिक पुन्हा सुरू झाल्यानंतर त्याच्या बिघडलेल्या स्थितीवर प्रकाश टाकला. “साडेतीन वर्षांच्या प्रतीक्षेनंतर, त्यांनी फक्त सभागृह उघडले आणि आम्हाला समजले की हा संपूर्ण गोंधळ आहे. ध्वनी प्रणाली, दिवे, एअर कंडिशनिंग—काहीच नाही, असे कोएल्हो म्हणाले. सुविधेच्या सुरक्षिततेसाठी आणि दीर्घायुष्यासाठी गंभीर चिंता निर्माण करणारे छप्पर आणि संरचनात्मक समस्या गळतीच्या धक्कादायक शोधावरही त्यांनी भर दिला.
advertisement
कलाकारांची श्वेतपत्रिका आणि स्वतंत्र चौकशीची मागणी
गोवा कला राखोन्न मंडने कला अकादमीच्या जीर्णोद्धाराची वेळ, कंत्राटदार आणि खर्च यासह संपूर्ण तपशील उघड करण्यासाठी औपचारिकपणे श्वेतपत्रिकेची मागणी केली आहे. कोएल्हो यांनी सीएम प्रमोद सावंत यांच्याशी नुकत्याच झालेल्या बैठकीत याचा पुनरुच्चार केला, जिथे गटाने उच्च न्यायालयाच्या निवृत्त न्यायाधीशांच्या नेतृत्वाखाली स्वतंत्र चौकशीची मागणी केली.
“आम्ही प्रमोद सावंत आणि त्यांच्या सरकारवरील अशा समस्या हाताळण्यासाठी पूर्ण विश्वास गमावला आहे. सार्वजनिक विश्वास पुनर्संचयित करण्यासाठी चौकशी समितीचे प्रमुख म्हणून सेवानिवृत्त न्यायाधीशाप्रमाणे आम्ही एका गैर-सरकारी व्यक्तीची मागणी केली आहे,” कोएल्हो म्हणाले. सीएम सावंत यांनी या प्रकरणाची चौकशी करण्यासाठी एक समिती स्थापन केली जाईल असे आश्वासन दिले असताना, कलाकारांना काही महिन्यांपासून विलंब आणि अपूर्ण आश्वासनांचा सामना करावा लागला.
जीर्णोद्धाराच्या कामाची निकृष्ट अंमलबजावणी, फुगलेल्या खर्चासह—प्रारंभिक अंदाज माफक आकड्यांवरून ₹५० कोटींपर्यंत वाढला—यामुळे कलाकारांना निधीचे वाटप कसे करण्यात आले असा प्रश्न पडला आहे. स्पर्धात्मक निविदा प्रक्रियेला बगल देऊन केंद्रीय दक्षता आयोगाच्या (CVC) नियमांचे उल्लंघन करून, आर्थिक अनियमिततेच्या संशयाला आणखी उत्तेजन देऊन नूतनीकरणाचे कंत्राट नामांकन आधारावर देण्यात आले होते.
पुनर्संचयित कला अकादमीमधील छप्पर गळती आणि संरचनात्मक दोषांचा शोध गोव्यातील कलाकार समुदायासाठी सर्वात मोठा निराशाजनक ठरला आहे. मूळतः चार्ल्स कोरिया यांनी डिझाइन केलेले प्रतिष्ठित ठिकाण, जतन आणि श्रेणीसुधारित करायचे होते, परंतु घाईघाईने आणि सदोष कामामुळे संरचना असुरक्षित झाली आहे. या समस्यांसह, खराब स्थापित ध्वनी प्रणाली, प्रकाश व्यवस्था आणि वातानुकूलन, या प्रकल्पासाठी जबाबदार असलेल्या GSIDC सारख्या सरकारी एजन्सींच्या देखरेखीचे अपयश म्हणून पाहिले जाते.
यापुढे कोणतीही दुरुस्ती सरकारला कोणताही अतिरिक्त खर्च न करता करावी, खर्चाची जबाबदारी कंत्राटदारांनी उचलावी, अशी मागणी आता कलाकार करत आहेत. मुख्यमंत्री सावंत यांनी याला सहमती दर्शवली असली तरी साशंकता कायम आहे.
कोएल्हो यांनी जीर्णोद्धार प्रक्रियेदरम्यान कलाकार समुदायाशी सल्लामसलत न करण्यावर भर दिला, ज्याने त्यांच्या मते खराब परिणामास हातभार लावला आहे. "2004 पासून, सरकारने कला अकादमी संकुलाचा जीर्णोद्धार किंवा सुधारणा करताना कलाकारांना विश्वासात घेतले नाही. प्राथमिक भागधारकांना सहभागी न करता निर्णय कसे घेतले गेले हे समजून घेण्यासाठी आम्ही श्वेतपत्रिकेची मागणी करतो,” कोएल्हो म्हणाले.
कला आणि संस्कृती मंत्री गोविंद गौडे कलाकारांच्या निराशेत भर घालत मुख्य चर्चेला अनुपस्थित राहिले. त्याच्या अनुपस्थितीकडे कलात्मक समुदायाने उपस्थित केलेल्या चिंतांचे निराकरण करण्यात सरकारच्या गांभीर्याच्या अभावाचे लक्षण आहे.