गेल्या काही आठवड्यांपासून, भारतात अनुक्रमित केलेले SARS-Cov-2 चे नमुने BA.2 आणि JN.1 प्रकारांचे होते. कोविड-19 चा NB.1.8.1 नावाचा एक नवीन उप-प्रकार भारतात आढळून आला आहे. तामिळनाडूतील INSACOG च्या जीनोम अनुक्रमित करण्यासाठी वापरलेला NB.1.8.1 नमुना ओमिक्रॉन वंश JN.1 चा वंशज मानला जातो. हा प्रकार रिकॉम्बीनंट XDV.1.5.1 पासून आला आहे, ज्याचे सर्वात जुने नमुने 22 जानेवारी 2025 रोजी नोंदवले गेले आहेत. इंडियन एक्सप्रेसच्या अहवालानुसार, या प्रकारात इतर पसरणाऱ्या LP8.1 च्या तुलनेत स्पाइक प्रोटीनमध्ये सहा उत्परिवर्तन आहेत आणि JN.1 च्या तुलनेत आठ उत्परिवर्तन आहेत.
advertisement
मुंबई, ठाण्याला विळखा! भारतात पसरत असलेला कोरोना किती खतरनाक? डॉक्टरांनीच सांगितलं
प्राथमिक डेटा असं सूचित करतो की NB.1.8.1 मध्ये काही पूर्वीच्या प्रकारांच्या तुलनेत जास्त संक्रमणक्षमता दर आहे. कदाचित मानवी रिसेप्टर्सशी त्याचे बंधन वाढल्यामुळे असू शकतं.
प्रमुख वैशिष्ट्ये काय?
उत्परिवर्तन : NB.1.8.1 मध्ये स्पाइक प्रोटीन उत्परिवर्तन (A435S, V445H, T478I) आहेत जे कोविड-19 च्या इतर प्रकारांच्या तुलनेत वाढलेली संक्रमणक्षमता आणि काही रोगप्रतिकारक क्षमता टाळण्याचे संकेत देतात. हे उत्परिवर्तन मानवी पेशींशी बांधण्याची त्याची क्षमता वाढवते, ज्यामुळे ते अधिक संसर्गजन्य बनते.
संक्रमणक्षमता : चीनकडून मिळालेल्या प्राथमिक आकडेवारीवरून असे दिसून येते की NB.1.8.1 अत्यंत संक्रमणक्षम आहे, ज्यामुळे काही प्रदेशांमध्ये त्याचे वर्चस्व वाढले आहे. तथापि, इतर ओमिक्रॉन उपप्रकारांपेक्षा ते अधिक गंभीर असल्याचा कोणताही पुरावा नाही.
जागतिक प्रसार : भारताबाहेर, NB.1.8.1 युनायटेड स्टेट्समध्ये (कॅलिफोर्निया, वॉशिंग्टन, व्हर्जिनिया आणि न्यू यॉर्कमधील विमानतळ तपासणीद्वारे), जपान, दक्षिण कोरिया, थायलंड आणि इतर देशांमध्ये आढळून आला आहे. सिंगापूरसह आशियातील काही भागांमध्ये त्याचे रुग्ण वाढले आहेत, ज्यामध्ये मे २०२५ च्या सुरुवातीला ११,१०० वरून १४,००० हून अधिक साप्ताहिक रुग्णांची नोंद झाली आहे.
NB.1.8.1 ची लक्षणे काय?
बहुतेक लक्षणे मागील ओमिक्रॉन प्रकारांसारखीच आहेत.
घसा खवखवणं
थकवा
सौम्य खोकला
ताप
नाक बंद होणं
डोकेदुखी
मळमळ
भूक न लागणं
गॅस्ट्रोइंटेस्टाइनल समस्या
NB.1.8.1 सारख्या पूर्वीच्या प्रकारांमध्ये सामान्यतः आढळणारी चव किंवा वास कमी होणे हे कमी वेळा नोंदवले जाते.
व्हेरिएंट अंडर मॉनिटरिंग
जागतिक आरोग्य संघटनेने मे 2025 पर्यंत NB.1.8.1 ला 'व्हेरिएंट अंडर मॉनिटरिंग' (VUM) म्हणून वर्गीकृत केलं आहे. ज्यामुळे असं दिसून आलं की त्यात असे उत्परिवर्तन आहेत जे ट्रॅक करण्यासारखे असू शकतात परंतु सध्या ते व्हेरिएंट ऑफ इंटरेस्ट नाही कारण त्याचा जागतिक सार्वजनिक आरोग्याला धोका कमी आहे.
WHO आणि भारतीय आरोग्य अधिकाऱ्यांनी यावर भर दिला आहे की NB.1.8.1 प्रकार इतर प्रकारांपेक्षा जास्त गंभीर आजार किंवा जास्त मृत्युदर निर्माण करत नाही. बहुतेक प्रकरणे सौम्य असतात, घरीच उपचार करून त्यावर उपचार केले जातात आणि रुग्णालयात दाखल होण्याचं प्रमाण कमी राहतं.
गंभीर आजार आणि लक्षणात्मक संसर्ग रोखण्यासाठी विद्यमान कोविड-19 लसी NB.1.8.1 विरुद्ध प्रभावी राहण्याची अपेक्षा आहे. पूर्वीचे संसर्ग, विशेषतः ओमिक्रॉनमुळे होणारे, मेमरी टी पेशींद्वारे काही रोगप्रतिकारक संरक्षण देखील प्रदान करू शकतात, ज्यामुळे रोगाची तीव्रता मर्यादित होते.