हे ऐकून अनेकांना वाटू शकते की यामागे कोणताही सामाजिक किंवा प्रशासकीय नियम असेल. पण मंदिराचे पुजारी आणि स्थानिक मान्यता सांगतात की या परंपरेचे मूळ एका पौराणिक कथेत दडलेले आहे, जे थेट भगवान श्रीकृष्ण आणि राधारानी यांच्याशी जोडले गेले आहे.
जगन्नाथ पुरीमध्ये अविवाहित प्रेमी युगुलांना (मग ते प्रेमात असतील किंवा त्यांचे लग्न निश्चित झाले असेल, परंतु विवाह झाला नसेल) प्रवेश दिला जात नाही. यामागची कारणे खालीलप्रमाणे आहेत:
advertisement
पौराणिक कथा आणि राधारानीचा शाप
मंदिराच्या परंपरेनुसार, या नियमाचे कारण भगवान श्रीकृष्ण यांची प्रिय प्रेमिका राधारानी यांच्याशी जोडलेले आहे:
एकदा राधारानी भगवान श्रीकृष्णांचे जगन्नाथ स्वरूप पाहण्यासाठी पुरीला आल्या होत्या. त्या जेव्हा मंदिरात प्रवेश करणार होत्या, तेव्हा तेथे उपस्थित असलेल्या पुजाऱ्यांनी त्यांना मंदिराच्या दरवाज्यावरच थांबवले.
राधारानींनी आश्चर्यचकित होऊन याचे कारण विचारले. तेव्हा पुजाऱ्यांनी सांगितले की, त्या श्रीकृष्णांच्या प्रेमिका आहेत. आणि या जगन्नाथ स्वरूपामध्ये केवळ विवाहित पत्नींनाच प्रवेशाची अनुमती आहे. राधारानींच्या प्रवेशाला येथे परवानगी नाही यामुळे राधारानींना अत्यंत दुःख झाले आणि त्या क्रोधित झाल्या. त्यांनी त्याच क्षणी मंदिराला शाप दिला की: "आजपासून या मंदिरात कोणताही अविवाहित प्रेमी जोडी प्रवेश करू शकणार नाही. जो अविवाहित जोडी येथे प्रवेश करेल, त्यांना त्यांच्या प्रेमात कधीच यश मिळणार नाही आणि त्यांचे प्रेम अपूर्ण राहील." राधारानींनी दिलेला हा शाप तेव्हापासून आजपर्यंत कायम आहे.
पुरी जगन्नाथ मंदिराचे पुजारी आणि प्रशासन ही परंपरा अत्यंत श्रद्धेने आणि कठोरपणे पाळतात. अविवाहित जोडपे चुकून जरी मंदिरात प्रवेश करण्याचा प्रयत्न करत असतील, तर त्यांना लगेच थांबवले जाते.
स्थानिकांची भावना: पुरीमधील लोक या नियमाला केवळ परंपरा मानत नाहीत, तर ती भगवान जगन्नाथ आणि राधारानी यांची इच्छा मानून तिचे पालन करतात.
हा नियम बाहेरच्या लोकांना काहीसा विचित्र वाटू शकतो, पण स्थानिक भाविक आणि पुजारी सांगतात की, या नियमाचे उल्लंघन झाल्यास त्या जोडप्यावर आणि मंदिराच्या पवित्रतेवर नकारात्मक परिणाम होतो. त्यामुळे, अनेक जोडपी हा शाप टाळण्यासाठी विवाहापूर्वी मंदिरापासून दूर राहणे पसंत करतात.