घर सजावटीच्या आणि वापरातील वस्तूंचा संग्रह म्हणजे रुखवत. रुखवत हे नवरीला माहेरच्या मंडळींकडून दिले जाते. लग्नानंतर हे रुखवत नवरी मुलगी सासरी घेऊन जाते.
रुखवतात दिल्या जाणाऱ्या वस्तू
बैलगाडी, डोली, सप्तपदी, सौभाग्य अलंकार, आईचा निरोप लिहिलेली कार्डशीटस्, तुळशी वृंदावन, सजवाट केलेले कलश, सजवलेली पान-सुपारी, कृष्णाची हंडी, ताटावरील रुमाल, तोरण, विणलेला आरसा, विणलेल्या बाहुल्या, विणलेला गणपती, सजवलेले घर, आईस्क्रीम काड्यांची होडी, रंगीत शेवया, झुंबर, लटकन, डिझायनर तोरण, सनई-चौघडा, नवरा-नवरी,सुपारीचे भटजी, विहिण पंगत, गौरीहार, जातं, पाटा-वरवंटा, उखळ, भातुकली, फुलदाणी, फळे या गोष्टी साधारण कोणत्याही रुखवतामध्ये असतात.
advertisement
रुखवत म्हणजे काय?
रुखवत हा शब्द रुखसत आणि वतन या दोन शब्दांपासून बनलेला आहे. रूखसत म्हणजे विदाई, निरोप घेणं, दूर जाणं आणि वतन म्हणजे आपला देश किंवा प्रदेश. लग्न झाल्यावर मुलगी आपला प्रदेश सोडून जाते. रुखसतच्या वेळी मुलीला आपल्या वतनातील काही खास गोष्टी तिच्या सोबत दिल्या जात. त्या खास वस्तूंना रुखवत असं म्हणतात.
रुखवत का दिलं जातं?
पूर्वीच्या काळात दळणवळणाची साधनं उपलब्ध नव्हती. त्यामुळे मुलगी लग्न होऊन सासरी गेली की माहेरच्या लोकांशी मुलीचा संपर्क क्वचितच व्हायचा. आपली आठवण मुलीला राहावी या उद्देशानं मुलीच्या मावश्या, आत्या, काकी, बहिणी आणि मैत्रिणी एकत्र बसून काही विशेष वस्तू आपल्या हाताने बनवून देत असत.
Suraj Chavan Wife : बिग बॉसचा विनर संजनाच्या प्रेमात सायको, कोण आहे सूरज चव्हाणची होणारी बायको?
या वस्तूंशी मुलीचं भावनिक नातं जोडलेलं असायचं. बारा महिने खराब न होणारे खाद्यपदार्थ सुद्धा रुखवतात बनवून दिले जातात. कुरडया, पापड्या, सांडगे, शेवया तसंच त्या प्रदेशातील काही खास वस्तूंचा रुखवतामध्ये समावेश असतो.
सध्याच्या काळात मुलगी कितीही दूर असली तरी सुद्धा तंत्रज्ञानामुळे ती सर्वांशी जोडलेलीच राहते. त्यामुळे रुखवताची प्रथा कमी झाली असली तरी नाहीशी झालेली नाही. वेळेच्या अभावामुळे आता तयार वस्तूंवर भर दिला जातो. तिला अनेक वर्ष टिकतील अश्या गृहोपयोगी वस्तू , इलेक्ट्रॅानिक साधने दिली जातात.
